Хитой олимлари Илон Маскнинг космосдаги Starlink сунъий йўлдошларига қарши курашиш учун бир нечта вариантларни ўрганмоқда. Бу ҳақда Associated Press хабар берди.
Улар илгари сураётган стратегиялар орасида қуйидагилар бор:
- космосдаги нишонга лазер отиш учун махфий сувости кемаларни жалб қилиш:,
- таъминот занжирини бузиш орқали сунъий йўлдошлар фаолиятига халақит бериш,
- ион двигателлари билан жиҳозланган ҳужумчи сунъий йўлдошларни яратиш.
Бу таклифлар Хитой олимлари томонидан чоп этилган ўнлаб илмий мақолаларда баён қилинган. Мутахассислар фикрича, Хитой ҳукумати Starlink’дан ҳарбий тўқнашувлар ёки жосуслик мақсадларида фойдаланилиши мумкинлигидан жиддий хавотирда.
♦ Starlink: қулайликми ёки хавф?
Starlink — арзон, тезкор ва кенг қамровли интернет хизматини ҳатто энг олис ҳудудларгача етказиб бера оладиган сунъий йўлдошлар тизими. Бироқ Хитой тадқиқотчилари бу технологиянинг АҚШ разведка ва мудофаа тузилмалари билан яқин алоқалари, шунингдек, унинг глобал таъсири ортаётгани боис, уни миллий хавфсизликка таҳдид сифатида баҳоламоқда.
АҚШ Starlink технологиясини ўзининг ҳарбий космик салоҳиятига интеграция қилган сари, бошқа давлатлар уни ядровий, космик ва кибер соҳаларда тобора ортиб бораётган хавф сифатида қабул қилмоқда, деган эди Хитой Миллий мудофаа технологиялари университети профессорлари.
♦ Starlink’нинг космосдаги устунлиги
2019 йилда ишга туширилган Starlink тизими бугунги кунга келиб орбитадаги барча фаол сунъий йўлдошларнинг деярли учдан икки қисмини ташкил этади. SpaceX компанияси ҳозирда 8 000 дан ортиқ фаол йўлдошни бошқаради, яқин йилларда яна ўн минглаб сунъий йўлдош учиришни режалаштирган.
Хитой расмий доиралари Starlink’ни АҚШнинг стратегик қудратини мустаҳкамловчи восита сифатида кўрмоқда. Шу сабабли унга қарши чоралар ишлаб чиқишга жиддий эътибор қаратмоқда. Аммо бу чораларнинг қўлланилиши, айни Starlink’нинг глобал фойдаланувчилари — Европа, Украина, АҚШ ва бошқа давлатлар учун салбий оқибатлар келиши мумкин.
♦ Глобал таъсир доираси
Ҳозирда Starlink 140 дан ортиқ мамлакатда фаолият юритмоқда. Яқинда бу тизим Вьетнам, Нигер, Сомали, Конго Демократик Республикаси ва Покистонда ишга тушди. 2025 йилнинг июнь ойида эса Starlink Ҳиндистонда фаолият юритиш учун рухсатнома олди. Бу билан у 1,5 миллиардлик технологияга қизиққан аҳоли яшайдиган йирик бозорни ҳам қамраб олди. Бу жараён Ҳиндистоннинг ички телекоммуникация манфаатлари ва миллий хавфсизлик ташвишларига қарамай амалга ошди.
Изоҳ (0)