Мамлакатда “Ўзсаноатқурилишбанк”, “Асакабанк” ва “Алоқабанк” сотилиши бир неча бор кечиктирилганди. Иқтисодиёт ва молия вазирлиги эълон қилган Фискал стратегияда хусусийлаштириш даври яна кейинга сурилгани қайд этилган.
Ҳукумат жорий йил якунигача тўртта йирик давлат банкини сотиш жараёнини охирига етказмоқчи эмас. Аслида мазкур банклар президент қарорлари билан 2025 йил якунигача хусусийлаштирилиши кераклиги белгиланганди.
Стратегияда ёзилишича, “Ўзсаноатқурилишбанк”ни хусусийлаштиришнинг якуний босқичи 2025-2026 йилларда амалга оширилади. “Асакабанк” сотуви 2026-2027 йилларда, “Алоқабанк” ва “Turonbank” 2026-2027 йилларда якунланиши кутилмоқда.
“Ўзмиллийбанк”, “Агробанк”, “Микрокредитбанк”, “Халқ банки” ҳамда “Бизнесни ривожлантириш банки”нинг давлат улушлари сақлаб қолинади.
Вазирликка кўра, юқоридаги тўртта банк босқичма-босқич хусусийлаштирилади. Биринчи босқичда уларни институционал ўзгартириш (фаолиятини трансформация қилиш), иккинчи босқичда давлат акциялари пакетини сотиш назарда тутилган.
Маълум қилинишича, давлат улуши мавжуд банклар жамланган ҳолда ҳисобланганда 2024 йилни 317,2 млрд сўмлик зарар билан якунлаган. Бунга асосий сабаб сифатида “Микрокредитбанк” (-1,7 трлн сўм) ва “Бизнесни ривожлантириш банки” (-2,2 трлн сўм) томонидан катта миқдорда кредитлар бўйича йўқотишларга қарши захиралар яратилиши бўлган.
Банкларни хусусийлаштириш кечиктирилмоқда
Президент қарори билан Ўзбекистондаги иккинчи йирик банк ҳисобланган “Ўзсаноатқурилишбанк”даги барча давлат улушини 2022 йил якунига қадар савдога чиқариш белгиланган. Кейинчалик бу муддат президентнинг яна бир қарори билан 2023 йилга қолдирилган. Шундан сўнг давлат раҳбарининг учинчи қарори билан банкни хусусийлаштириш даври 2024 йил охиригача қилиб белгиланган. Аммо бу вазифа ҳам амалга оширилмади.
Ҳозирда банк Ўзбекистон тикланиш ва тараққиёт жамғармаси (мамлакат суверен жамғармаси, банкдаги улуши 82,19 фоиз), Иқтисодиёт ва молия вазирлиги (13,48 фоиз), “Ўзтрансгаз” (1,21 фоиз) ва бошқа акциядорлар (2,26 фоиз) томонидан бошқарилади.
“Асакабанк”ни хусусийлаштириш муддати ҳам президент қарори билан 2023 йил охиридан 2025 йил охиригача сурилган эди. Кейинроқ 2024 йил 2 май куни Европа тикланиш ва тараққиёт банки билан “Асакабанк”ни хусусийлаштириш бўйича битим имзолангани маълум қилинган.
Ҳозирда “Асакабанк” акцияларининг 71.09 фоизи Тикланиш ва тараққиёт жамғармасига тегишли. Шунингдек, Иқтисодиёт ва молия вазирлиги банкнинг 28,17 фоиз, Бухоро нефтни қайта ишлаш заводи 0,59 фоиз улушига эгалик қилади.
“Алоқабанк”ни хусусийтириш ҳам кечикишда давом этмоқда. Масалан, 2023 йил 1 июлгача банк акцияларини фонд биржаси орқали оммавий жойлаштириш (IPO) белгиланганди. Кейин бу жараён 2025 йил 1 январгача бўлган муддатга сурилган.
“Алоқабанк”да Тикланиш ва тараққиёт жамғармасининг 53,80 фоиз улуши мавжуд. Шу билан бирга, банкнинг 19,18 фоиз улушига “Ўзбектелеком” , 5,49 фоизига Ахборот-коммуникация технологияларини ривожлантириш жамғармаси, 3,76 фоизига Иқтисодиёт ва молия вазирлиги, 1,83 фоиз қисмига “Электромагнит мослашув маркази” ДУК эгалик қилади.
Изоҳ (0)