Камбағаллик ва зўравонликка қарши: Опра Уинфри, Рианна ва бошқа машҳурлар аёлларга қандай ёрдам бермоқда?

Ҳозирда кўплаб актриса, қўшиқчи ва спортчилар бошқа аёлларга ёрдам бериш мақсадида хайрия жамғармалари ва дастурларини йўлга қўймоқда. Улар қизларнинг таълим олиш имкониятларини кенгайтириш, аёллар қашшоқлиги ва гендер зўравонлигига қарши курашиш учун маблағ йўналтириш ҳамда иқтидорли спортчи аёлларнинг машғулотларини молиялаштириш билан шуғулланмоқда. Forbes Woman журнали Опра Уинфри, Рианна, Мишел Обама ва бошқа таниқли аёлларнинг бу борадаги ташаббуслари ҳақида сўз юритади.

Опра Уинфри

Телебошловчи қашшоқлик ва муҳтожликка тўла оғир болалигини яширмайди. Опра аёлларга ҳар қандай йўл билан ёрдам бериш истагини ўзи бошдан кечирган қийинчиликлар билан изоҳлайди. У 1998 йилда ижтимоий эҳтиёжлар учун хайрия йиғиш билан шуғулланадиган “Опра фаришталари тармоғи”ни ташкил этди, аммо вақт ўтиши билан ташкилот “Опра Уинфри хайрия жамғармаси”га айланди. Ҳозирда жамғарма бир нечта йўналишда фаолият юритмоқда, бироқ қизлар ва ёш аёлларни сифатли таълим билан таъминлаш асосий вазифа бўлиб қолмоқда. Жамғарма маълумотларига кўра, Уинфри у орқали хайрия ишларига 400 миллион доллардан ортиқ маблағ йўналтирган.

Жамғарма фаолиятида Жанубий Африкадаги (Ёҳаннесбургда жойлашган) Опра Уинфри етакчилик академияси алоҳида ўрин эгаллайди. Телебошловчи уни 2007 йилда очган, қурилишига 40 миллион доллар сармоя киритган ва ўшандан бери барча харажатларини қоплаб келмоқда. Мактаб-интернат камбағалликда ўсган ва молиявий ёрдамсиз сифатли таълим олиш имкониятига эга бўлмаган қизлар учун ташкил этилган. Уинфри ўз тарбияланувчилари ҳақида шундай дейди:

“Уларнинг кўпчилиги ОИТС туфайли ота-онасини йўқотган етимлардир. Улар руҳий ва жинсий зўравонликка учраган, аксарият ҳолларда узоқ қариндошлари томонидан тарбияланган”.

Академия битирувчилари Стенфорд ва Оксфорд каби дунёнинг етакчи университетларига ўқишга кирмоқда.

Ева Лонгория

Мексикалик актриса Ева Лонгория лотин америкалик аёлларни қўллаб-қувватлайди: унинг 2012 йилдан бери фаолият юритаётган Eva Longoria Foundation жамғармаси аёлларнинг таълим олиши, карьера қуриши, ижтимоий ҳаётда фаол қатнашиши ва ўз бизнесини очишига кўмаклашади. Жамғарма тадбиркор аёлларга бизнес таълими беради ва уларни молиявий жиҳатдан қўллаб-қувватлайди.

2024 йилда Ева Лонгория Безоснинг 50 миллион долларлик “Жасорат ва фуқаролик” мукофотини қўлга киритди. Миллиардер Жефф Безос ва унинг рафиқаси Лорен Санчес-Безос 2021 йилдан бери жамият ривожига қўшган ҳиссаси учун ушбу пул мукофотини топширмоқда. Ғолиб шахс мукофот пулини хайрия ишларига йўналтириши ва ўн йил ичида сарфлаши шарт. Лонгория олган маблағни ўз жамғармасига йўналтиришни режалаштирган эди. У 2025 йил январида Лос-Анжелесдаги ҳалокатли ёнғинлардан жабрланганларга 1 миллион доллар хайрия қилди.

Рианна

2012 йилда Рианна томонидан ташкил этилган ва унинг бувиси Клара шарафига номланган Clara Lionel Foundation жамғармаси АҚШ жанубидаги, Кариб денгизи мамлакатларидаги ва Шарқий Африкадаги аёлларнинг аҳволини яхшилашга қаратилган. Жамғарма фаолиятининг асосий йўналишларидан бири қизларнинг сифатли таълим олиш имкониятларини кенгайтиришдир. Бунинг учун CLF инқирозли ҳудудлардаги қизларни қўллаб-қувватлашга мўлжалланган стипендия дастурларини йўлга қўйди. Масалан, 2017 йилда Малавида 7000 нафар мактаб ўқувчиси қизи жамғарма ҳомийлигига олинди. Коронавирус пандемияси даврида CLF карантин шароитида оилавий зўравонликдан жабр кўрганларга ёрдам кўрсатиш учун 4,2 миллион доллар ажратди. Жамғарманинг ўз маълумотларига кўра, 2012 йилдан бери хайрия ишларига 100 миллион доллар сарфланган.

Жамғарма фаолияти учун маблағларнинг катта қисмини Рианнанинг ўзи Fenty Beauty пардоз-андоз компанияси ва Savage Х Fenty ички кийим бренди орқали эҳсон қилади. Бундан ташқари, Рианна аёллар бизнесига, жумладан ижтимоий тадбиркорликка ҳам сармоя киритмоқда.

Мишел Обама

Girls Opportunity Alliance (GOА) — АҚШнинг собиқ биринчи хоними Мишел Обаманинг Обама жамғармаси қошидаги ташаббуси бўлиб, у бутун дунё бўйлаб ўсмир қизларнинг таълим орқали имкониятларини кенгайтириш мақсадида ташкил этилган. Альянс ҳар бир қиз қайси мамлакатда туғилганидан қатъи назар, таълим олиш, ўз қобилиятларини ривожлантириш ва ўз оиласи ҳамда ватанини яхшилаш ҳуқуқига эга, деган ғоя асосида яратилган.

Альянс дунёнинг турли мамлакатларида ўсмир қизлар таълими билан шуғулланувчи жамоат ташкилотларини бирлаштиради — бугунги кунда Girls Opportunity Alliance таркибига 4000 дан ортиқ ташкилот киради. Улар орқали бутун дунё бўйлаб жами 120 000 дан зиёд қиз қўллаб-қувватланган. Ёрдам стипендиялар ва устозлик дастурлари, шунингдек, янги ўқув марказларини молиялаштириш ва мактаб ётоқхоналарини жиҳозлашни ўз ичига олади.