Экспертларнинг ҳисоб-китобига кўра, Ўзбекистон бозорида ноқонуний тамаки маҳсулотларининг улуши 2023 йилда 22,4 фоизни ташкил этган. Агар буни рақамларга ўгирадиган бўлсак, 2,4 миллиард дона сигаретага тўғри келмоқда. “Дарё” мухбири Азизбек Абдувалиев бу борадаги ҳолатни Наманган вилояти мисолида ўрганди ва мутасаддилар билан мулоқотда бўлди.
Вилоят божхона бошқармаси жамоатчилик ва ОАВ билан алоқалар гуруҳи инспектори Анастасия Атаханованинг қайд этишича, 2023 йил давомида бошқарма ходимлари бошқа ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идоралар билан ҳамкорликда 35та ҳолатда жами 3,7 миллиард сўмлик 412 594 қути тамаки маҳсулотларнинг ноқонуний айланмасини олдини олган.
Наманган вилоят божхона бошқармаси жамоатчилик ва ОАВ билан алоқалар гуруҳи инспектори Анастасия Атаханова
Мисолларга мурожаат этиладиган бўлса, Янги Наманган туманида ўтказилган тезкор-қидирув тадбири давомида кузатувда бўлган автомобиль тўхтатилган ва автомобиль юкхонаси ҳамда салонида умумий қиймати 150 миллион сўм бўлган 10 000 қути акцизсиз тамаки маҳсулотлари борлиги аниқланди. Кейинчалик гумонланувчининг уйи кўздан кечирилган ва у ердан ҳам жами 60 миллион сўмлик 3990 қути контрабанда сигарета қўлга олинган.
Янгиқўрғон туманида айланма йўлда ҳаракатланаётган “Damas” русумли автомобилда эса Қирғизистондан ноқонуний равишда олиб ўтилган, хорижда ишлаб чиқарилган ва ҳеч қандай ҳужжатлари бўлмаган умумий қиймати 194,5 миллион сўмлик 19 450 қути тамаки маҳсулотлари борлиги аниқланган.
Божхона бошқармаси томонидан жорий йилда ҳам ушбу йўналишдаги ишлар изчил амалга оширилмоқда. Жумладан, биринчи чорак давомида 13 та ҳолатда 986 миллион сўмлик 66 559 қути тамаки маҳсулотларининг ноқонуний айланмасига чек қуйилди.
Хусусан, “Наманган—Чуст” йўналишида ҳаракатланиб келаётган Ўзбекистон фуқароси бошқарувида бўлган автотранспорт воситаси холислар иштирокида кўздан кечирилганида автомашина салонидан хорижда ишлаб чиқарилган, муқаддам божхона назорати ўрнатилмаган айланма йўллар орқали олиб кирилган, акциз марка билан маркаланмаган умумий қиймати 112,5 млн сўмлик 7500 қути тамаки маҳсулотлари борлиги аниқланди. Шундан сўнг тезкор-суриштирув ишлари олиб борилиб, фуқаронинг яшаш хонадони кўздан кечирилганида хонадон ертўласида умумий қиймати 123 миллион сўмлик 13 турдаги жами 8210 дона тамаки маҳсулотлари борлиги аниқланди.
Қайд этиш жоизки, тамаки маҳсулотларининг ноқонуний айланмаси давлат бюджетига ҳам катта зарар келтирмоқда: 2023 йилда бунинг оқибатида бюджет 1 триллион сўм солиқ тушумларидан маҳрум бўлган. Шу боис солиқ идоралари ходимлари ҳам бу йўналишдаги тадбирларга диққат-эътибор қаратмоқда.
Вилоят солиқ бошқармаси давлат солиқ бош инспектори Ойдин Эсоналиеванинг билдиришича, ходимлар томонидан ҳамкор ташкилотлар билан биргаликда ўтган 2023 йил давомида 67 та холатда 14959 қути, жами 398,3 миллион сўмлик тамаки маҳсулотларининг ноқонуний савдосига чек қўйилган.
Хусусан, 2023 йил ноябрь ойида солиқ органлари ҳамда Бош прокуратура ҳузуридаги Иқтисодий жиноятларга қарши курашиш департаменти томонидан ўтказилган назорат тадбирлари давомида Наманган шаҳрида давлат рўйхатидан ўтмасдан ноқонуний равишда тамаки маҳсулотларини сотаётган шахс аниқланган. Ундан 15 турдаги 1242 қути, умумий қиймати 19,5 миллион сўмлик тамаки маҳсулотлари далилий ашё сифатида олинган.
Ўтган йил декабрь ойида эса Наманган тумани солиқ инспекцияси департамент билан ҳамкорликда ўтказган назорат тадбири давомида 1999 йилда туғилган фуқаро электрон тамаки маҳсулотларини тегишли ҳужжатларсиз муомалага киритаётган вақтда ушланди. Унга тегишли бўлган 10 турдаги 1120 дона умумий суммаси 55 миллион сўмлик электрон тамаки маҳсулотлари учун далолатнома расмийлаштирилди ва иш қонуний ҳал этилгунига қадар махсус дўконга топширилди.
Жорий 2024 йилда ҳам солиқ идоралари тамаки контрабандасига қарши ишларни давом эттирмоқда. Январь март ойларида ходимлар томонидан 2 та ҳолатда 4780 қути жами 41,2 миллион сўмлик ноқонуний тамаки маҳсулотлари қўлга олинди.
Ўтган йил давомида Ўзбекистондаги ҳуқуқ-тартибот идоралари ва Божхона қўмитаси вакиллари томонидан 120 миллион дона сигарет тўхтатиб қолинган. Бундан 8, 6 миллионини тегишли тартибда йўқ қилишга ҳам улугурилган. Ушбу жараёнда Мажбурий ижро бюросининг ҳам алоҳида ўрни бор.
“2023 йилда Бюронинг Наманган шаҳар ва туманлар бўлимлари иш юритувига мамлакатга ноқонуний йўллар билан кириб келган, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идоралар томонидан тўхтатиб қолинган ва суд қарорларида белгиланган 127 та ижро ҳужжати юзасидан умумий қиймати 2,8 миллиард сўмлик 339 297 қути тамаки маҳсулотлар йўқ қилинган”, — дейди МИБ Наманган вилоят бошқармаси инспектори Ойбек Иноятов.
Жумладан, жиноят ишлари бўйича Наманган шаҳар суди ҳукмига кўра Жиноят кодексининг 186-1 моддаси 3 қисми “а” банди билан судланган аёл ва унинг шериклари томонидан айланма йўллар орқали олиб кирилган 249,7 миллион сўмлик 28 980 қути тамаки маҳсулотлари йўқ қилиниши белгиланган эди. Мазкур ҳужжат МИБ Янгиқўрғон туман бўлими иш юритувига келиб тушди. Давлат ижрочиси томонидан тегишли мутасадди ташкилотлар ҳамкорлигида мазкур маҳсулотлар ёқиб юборилди.
Жорий йилнинг ўтган даврида эса 21 та ҳолатда 842 миллион сўмлик 91792 қути тамаки ёқиш йўли орқали йўқ қилинган. Хусусан, ҳуқуқ-тартибот идоралари ўтказган тезкор тадбир давомида айланма йўллар орқали кириб келган ва тегишли ҳужжатлари бўлмаган 13 579 қути тамаки маҳсулотларининг савдога чиқарилишига чек қўйилганди. Ушбу маҳсулотларнинг умумий қиймати 108,7 миллион сўмни ташкил этади. МИБ Янги Наманган туман бўлими томонидан амалга оширилган ижро ҳаракатлари давомида мазкур тамаки маҳсулотлари йўқ қилинди. Вилоят божхона, МИБ, Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бошқармалари ҳамда ОАВ вакиллари иштирок этган тадбир давомида тамаки маҳсулотлари махсус печларда ёқиб юборилди.
Шериклик ҳуқуқи асосида.
Изоҳ (0)