Lifehacker нашри болаларни китоб мутолаасига иштиёқини кучайтирадиган, китобга ошно қиладиган ғояларни жамлади.
Китобни овоз чиқариб, оҳанг билан ўқинг
Фарзандингизга китоб ўқиб беришни қанчалик тез бошласангиз, шунча яхши. Янги туғилган чақалоқ нима деяётганингизни тушунмаса ҳам, у овознинг ритмини ва интонациясини танлай олади. Келажакда унинг сўз бойлиги ота-оналари овоз чиқариб китоб ўқимаган тенгдошларига қараганда бойроқ бўлади. Бунинг сабаби шундаки, бола турли сўзларнинг кўпроқ вариантларини эшитади. Ўқиш сизга бошқаларни яхшироқ тушунишга ўргатади.
Агар сиз чақалоққа китоб ўқиб бераётган бўлсангиз ҳам, бу масалага расмий равишда ёндашманг. Матнни бир хилда талаффуз қилиш эмас, балки ижодий қобилиятларни ишга солинг. Агар китобда расмлар бўлса, улар тасвирлайдиган воқеалар ҳақида ўқиганингизда уларни болага кўрсатинг. Каттароқ болага у ўқиганлари ҳақида саволлар бериш мумкин — бу унга жараёнда иштирок этиш, хотира ва тасаввурни фаоллаштириш имконини беради. Масалан, у қайси персонажни ёқтирганини ва нима учунлигини сўранг, қаҳрамон ўрнида қандай ҳаракат қилган бўлишини айтиб беришни таклиф қилинг.
Боланинг манфаатларини ҳисобга олинг
Китоб танлашда боланинг қизиқишларидан бошланг: у адабиёт уни қизиқтирадиган нарсаларни ўрганиш учун керакли восита эканлигини тушунади. Масалан, ҳайвонларни яхши кўрадиган бола Свен Нордквистнинг чол Пецон ва унинг мушукчаси Финдус ҳақидаги эртакларини яхши кўради. Саргузаштни орзу қиладиган ёш ўқувчга Гералд Дуррелл қаламига мансуб “Динозаврлар даврига саёҳат” каби асарлар таклиф қилиниши мумкин. Фарзандингизга китобларга осон киришига имкон беринг. Агар уларни тез-тез сотиб олмасангиз, кутубхонага бирга боринг.
Фарзандингизни ўз адабиётини танлашга унданг. Агар у Достоeвскийнинг романлари эмас, балки фақат комикслар, болалар журналлари ёки Гарри Поттерга қизиқса ҳам хавотир олманг, асосийси — у мутолаа қиляпти. Бошқа асарларга қизиқишни юмшоқлик билан рағбатлантиришингиз мумкин, лекин уни ҳали тайёр бўлмаган нарсани ўқишга асло мажбурламанг.
Фарзандингизнинг бўш вақтини кузатиб боринг
Ўртача, замонавий одамлар кунига 74 Гб гача маълумотни қайта ишлайдилар. Олимларнинг фикрига кўра, 500 йил олдин зиёли одам умри давомида бир хил миқдорда истеъмол қилган.
Смартфонлардан фойдаланадиган ва эрта ёшдан Интернетга кирадиган болалар ҳам катта ҳажмдаги маълумотларга дуч келишади. Китоблар мултфильмлар, TikTok видеолари, мобил ўйинлар билан рақобатлашади – бола нима ўқишни танлашда қийналаётгани ажабланарли эмас. Кўнгилочар гаджетлардан фойдаланишни чеклашга ҳаракат қилинг. Шундай қилиб, 2 ёшдан 5 ёшгача бўлган болаларга одатийб иш кунларида кунига бир соатгача, дам олиш кунлари эса уч соатгача экран қаршисида ўтириши мумкин.
Мутолаага кўпроқ интерактив контент қўшинг. Мисол учун кузда фарзандингизга ушбу мавсумга мос китобларни таклиф қилинг. Олма пирогини биргаликда пишириш, гербарий йиғиш, уйни безатиш ва ҳоказо. Китоблар қаҳрамонларига ранг бериладиган махсус китобларини қидиринг, болангизнинг севимли асарлари асосида ўйинлар ўйлаб топинг. Хулоса қилиб айтганда болаларга адабиёт қизиқарли бўлиши мумкинлигини кўрсатиб беринг.
Изоҳ (0)