«Давлат органи бир сўзли бўлиши керак» – тадбиркор ҳокимларнинг ўз қарорларини ўзлари бекор қилиши ҳақида

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев август ойида тадбиркорлар билан учрашувда ер ва мулк ажратиш ҳақидаги қарорларни бекор қилиш фақат ва фақат суд тартибида амалга оширилшига алоҳида тўхталиб ўтган эди. Президент ўз нутқида барча ҳокимларнинг эътиборини ушбу масалага қаратди – мулк ҳуқуқига оид қарорларни улар томонидан бекор қилишга йўл қўйилмаслигини қатъий таъкидлаганди.

Наманган вилояти Поп туманида тадбиркорлик қилувчи Аманжон Маткомилов туман ҳокимининг нотўғри қарор чиқариши ва ўз қарорини ўзи бекор қилиши ортидан йиллаб суд органларида ўз ҳуқуқини таъминлаш учун курашган. Натижада тадбиркор ҳуқуқлари тикланишига эришган. Лекин йилларга чўзилган суд жараёнлари ишбилармонга ҳам маънавий, ҳам моддий жиҳатдан катта зарар етказган.

Аманжон Маткомилов «Дарё» мухбирига берган қисқача интервьюсида ҳокимларнинг ўз қарорларини ўзи бекор қилиши хусусидаги мулоҳазаларини билдирди.

Бу каби ишлар нафақат мамлакат ичидаги фуқароларга эмас чет элдан келадиган инвесторларга ҳам салбий таъсир кўрсатади. Шунинг учун давлат органи бундай бўлмаслиги, бир сўзли бўлиши керак.

Тушкунликка тушасиз, ҳамма ишингизни йиғиштириб ҳокимиятнинг лафзсизлиги туфайли сарсонгарчиликка дуч келасиз.

Ўзимни мисолимда оладиган бўлсак, битта иш бошланиб якунига етгунига қадар 5-6 марта мажлис бўлиб ўтди. Ҳар бири икки соатдан. Унгача бўлган даврда тахминан 6 ойча сарсон бўлиб юрдик. Ҳозир 5 марта иш кўриб чиқилди, бу 5 та мажлис дегани. Битта ишни ортидан уч йил вақт ўтиб кетди. Уч йилдан бери оддий тадбиркорнинг сарсон бўлиш ҳисобини олаверинг.

Аслини олганда тадбиркорга тўсқинлик қилиш президентимиз айтгандек, давлат сиёсатига очиқ хиёнат. Сабаби ҳокимият – бюджет ташкилоти бўлса, биз бюджетга солиқ тўловчи, уни тўлдирувчимиз. Улар ўз оёғига ўзи болта ургандек гўё. Негаки уларнинг олаётган ойлиги, тирикчилиги биз орқали, яъни солиқ тўловчилар орқали бўлади.

Солиқ тўловчиларга эркинлик яратиш керак. Уларга ёрдам қилиб, ривожлантириб кўмак берса, чет элдан кузатиб турган, пулини олиб келадиган инвесторларни мамлакатга, ҳокимиятга ишончи ортиб боради.

Албатта, бу тадбиркорнинг бизнес вакилларининг давлатга бўлган ишончини орттираади. Худо хоҳласа бундан буёғига яхши ташаббуслар ўзининг натижасини кўрсатади.

Мутахассисларнинг фикрича, ривожланган ҳуқуқ тизимида мулк ҳуқуқидан маҳрум қилиш фақат ва фақат суд орқали амалга оширилиши энг тўғри йўл сифатида қабул қилинган. Ижро ҳокимияти ўз қарорини бекор қилиши ортидан тадбиркорлар кутилмаган зиёнга дуч келмаслиги, ўз мулкидан айрилиб қолмаслиги керак. Чунки қайсидир ҳокимнинг ўта субъектив муносабати натижасида бизнес зарар кўрмаслиги керак.

Ушбу масала тўлиқ судлар ихтиёрига ўтказилиши, бизнесда келажакка ишонч муҳитини яратади, мол-мулк соҳасига инвестиция киритиш ҳажмини кенгайтиради.