Агар катталардан болалар боғчасидаги хотиралари ҳақида сўралса, эҳтимол дўстлик, ғамхўр тарбиячилар ёки қўрқув, ёлғизлик ҳақидаги энг илиқ ҳикояларни эшитиш мумкин. Фарзанд биринчи кунлардан бошлаб болалар боғчасида ўзини эркин ҳис қилиши, тенгдошлари билан мулоқотда бўлиши ва ривожланиши учун унга «тўғри йўл» кўрсатиш жуда муҳимдир.
School болалар боғчасининг асосчиси Холли Робертс 16 йилдан буён кичик ёшдаги болалар билан ишлайди. Шунингдек, болаларнинг янги жамоага қўшилишга ва боғчага мослашишида қандай ёрдам бериш ҳақида ота-оналарга маслаҳатлар беради.
Фарзандингиздан дарров узоқлашманг
«Шок терапияси» – ота-оналар фарзандини болалар боғчасига олиб бориб, дарҳол чиқиб кетишга ҳаракат қилиши яхши эмас. Улар фарзанди учун қийин бўлган вақтни қисқартиришни хоҳлайди. Аммо бундай тўсатдан узоқлашиш болага ҳақиқий шикаст етказиши мумкин: шундан кейин, албатта, унинг гуруҳга қўшилиши қийинлашади, энг ёмони – болада ота-онани йўқотиб қўйиш қўрқуви пайдо бўлади.
Баъзи болаларга янги муҳитга кўникиши ҳамда онаси ёки дадасини кўздан ғойиб бўлишидан қўрқмаслиги учун кўпроқ вақт керак бўлади. Холли Робертснинг боғчасида ота-оналар фарзанди тўлиқ мослашгунча яқин жойда қолишлари мумкин, одатда бешинчи куни бола кўникиб, тинчланишга ўрганади.
Аммо ҳолатлар бошқача. 2,5 ёшли кичкинтойнинг онасини бир қадам ҳам қўйиб юбормаган, унинг кетиши саросима ва кўз ёшларига сабаб бўлган воқеани эслайман. Сўнгра ўқитувчиларим бу боланинг ота-онаси билан биргаликда муаллифлик услубимга мувофиқ мослашиш режасини босқичма-босқич муваффақиятли амалга оширди.
Аввалига она доимо ўғли билан гуруҳда қолди, кейин у ҳар куни том маънода бир метрга узоқлашиб, ён томонда ўтирди. Кўп ўтмай, у коридорда кутиб туришни бошлади ва фарзанди эса унинг ўша ерда эканлигини билиш учун доимо хабар олиб турди. Сўнгра онаси залга кўчиб ўтди ва бола ҳам у ерга ташриф буюрди. Вазият озм-кўпми ҳал бўлгач, она иш жойига, дўсти билан қаҳва ичишга, дўконга, поликлиникага кета бошлади. Муҳими, у қаерга кетиши ҳақида болани огоҳлантирди ва бола ҳам онасининг қачон қайтиб келишини аниқ биларди. Шундай қилиб, бола аста-секин онасининг йўқлигига кўникди. Бир ой ўтгач, у таниб бўлмайдиган даражада ўзгарди: у боғчага келгач онаси билан хотиржам хайрлашар ва гуруҳда ўйнашга кириб кетар, асосийси хавотир ва кўз ёшларсиз эди.
Боланинг қаршилигига тайёр бўлинг
Вазиятни тасаввур қилинг – бола боғчага йиғлаб боради, у ерда қолишни хоҳламайди, бу ер унга ёқмаслигини айтади. Дарров болани у ерга олиб бормаслик, тинчлантириш ва у билан бўлиш фикри келиши табиий. Лекин сиз тасаввур қилганингиздек, бу таълим ва интизом нуқтаи назаридан икки қадам орқагда қолиш дегани.
Уйда ота-оналари учун «спектакль» қўядиган ва ўзини болалар боғчасида сувдаги балиқдек ҳис қиладиган «актёрлар» менинг амалиётимда янгилик эмас. Муваффақиятли мослашаётган 4,5 ёшли болакай билан бир воқеа эсимга тушди: у тенгдошлари билан ўйнарди, ота-онасини соғинмасди, ҳар куни улар эрталаб болани боғчада қолдиришо осонлик билан кечарди. Ўқитувчилар ота-онага ижтимоийлашув яхши кетаётганини тасдиқловчи видео юборди.
Лекин бола ота-онасидан уни бир кунга уйда қолдиришни сўради ва тарбиячиларнинг маслаҳатига зид равишда улар ўғлини рағбатлантириш учун ўз ҳис-туйғуларига бўйсунди. Фарзанд истаганига эришди. Афсуски, энди уни болалар боғчасига олиб келишнинг иложи йўқ эди. Шунинг учун ўтказиб юборилган бир кун ҳеч нарсани англатмайди, деб ўйламаслик керак. Мен бундай масалаларда ўқитувчиларга ишонишни ва юракни эмас, онгни тинглашни маслаҳат берардим.
Кичкинтойингиз учун визуал жадвал тузинг
Юриш, тушлик, уйқу вақти, тушдан кейин чой – болалар боғчасида ҳар куни бир хил тартибда бўлиши бежиз эмас. Кундалик тартиб боланинг янги, ҳали номаълум муҳитга мослашиши учун зарур бўлган барқарорлик элементини тақдим этади. У вақт ҳақида тасаввурга эга бўлади, тез орада мазали нарса берилишини ёки ота-онаси уни ҳозир олиб кетишини билдиради.
Фарзанд билан болалар боғчаси жадвалини олдиндан ўрганинг. Айтинг-чи, бола бир кунда қанча ишни бажариши керак? Жадвал ҳар доим боланинг кўз олдида бўлиши муҳим. Бунда картани оддий тартибда чизиш ёки бунинг учун доскадан фойдаланиш мумкин. Шундай қилиб, бола ўзини янада ишончли ҳис қилади ва агар у «Онам қачон келади?» деган абадий саволдан қутулолмаса, ҳеч бўлмаганда ташвиш даражасини пасайтиради.
Кундалик тартибни тўғриланг
Агар бола боғчада тарбиячилар жадвалига риоя қилса, уйда режим учун жавобгарлик ота-оналарга юклатилган. Фарзандни ўз вақтида гуруҳга олиб бориб, уни ўз вақтида олиб кетиш учун буни ҳар ким ўзидан бошлаши керак. Болани вазифаларни бажара олиш даражасини кузатиб боринг: болалар боғчасида кун жуда банд, шунинг учун машғулотлар ва қўшимча машқлар боланинг қўлидан келмаслиги мумкин.
Уйқуга алоҳида эътибор беринг: идеал ҳолда, агар бола соат 21-22:00 да ётса, у етарли даражада ухлайди ва эрталаб янги ўқув кунига тайёр бўлади. Қўшимча дарсларга кеч ётиш ёки ортиқча вазифа болани чарчатиши, уйқусизлик натижасида фаоллик сусаяди ва дангасалик билан боғлиқ муаммолар пайдо бўлади.
Фарзандингизга битта ўйинчоқни уйдан болалар боғчасига олиб боришга рухсат беринг
Албатта, боғча қўғирчоқ, конструктор ва ўйинчоқ машиналарига тўла – боланинг қўли бўш қолмайди. Бироқ ўзи билан севимли ўйинчоғини олиб келиш боғчага мослашишга ёрдам беради. Уйдаги ўйинчоқ унга қулайлиги ва танишлиги билан алоқани яратади. Бола янги вазиятга тушиб қолганда уни таниш нарса бироз тинчлантиради. Бола одатланиб қолганида эса бу амалиётни аста-секин чеклаш керак.
Рационга кескин ўзгартириш киритманг
Уйда бола авакадо билан ширинлик истеъмол қилиши мумкин, болалар боғчасида унга борш ва макарон берилади. Овқатланиш мутахассиларининг тавсиялари асосида мувозанатли ва фойдали маҳсулот тавсия қилинади, лекин бола буни татиб кўрмаслиги мумкин, чунки озиқ-овқат нотаниш. Кичкинтойни нима кутаётгани билан таништириш учун ота-она уйда бироз вақт ажратиш лозим. Боғчадаги менюларни олдиндан сўранг ва уйдаги таомномага баъзи овқатларни қўшинг. Овқатни қабул қилиш болалар учун жуда муҳим, шунинг учун бу жараённи осонлаштиришига ҳаракат қилинг.
Фарзандни болалар боғчасига мослаштириш қачонки ота-она тарбиячилар билан биргаликда ишлашга тайёр бўлсагина муваффақиятли кечади. Уни тинглаш ва эшитиш, балки болаларча ҳийла-найрангларини ҳам унутмаслик керак. Ахир барча ота-оналар, аслида, битта нарсани – фарзанди хурсанд бўлиб болалар боғчасига югуриши ва у ерда вақтни фойдали ва қулайлик билан ўтказишини хоҳлайди.
Изоҳ (0)