Олимлар COVID-19 ақлий салоҳиятнинг пасайишига олиб келиши мумкинлигидан огоҳлантирди

Коронавирус уни юқтирган одамларнинг ақлий салоҳият даражасига салбий таъсир қилади. Лондон Империал коллежи, Кембриж университети ва Чикаго университетининг бир гуруҳ олимлари шундай хулосага келди, уларнинг тадқиқотлари The Lancet журналида чоп этилди.

Олимларнинг таъкидлашича, COVID-19’дан тузалган кишилар когнитив бузилиш — «бошдаги туман»,  хотиранинг пасайиши, ақлий фаолият ва бошқа когнитив функциялардан шикоят қилгани тўғрисида аввалдан маълумотлар бўлган.

Мутахассисларнинг тадқиқотларида 81,3 минг киши, асосан, Буюк Британияда яшовчилар иштирок этган. 2020 йил январидан декабригача иштирокчилар Great British Intelligence Test дастури доирасида ақлий салоҳият тестларидан ўтказилган, унда режалаштириш, мулоҳаза юритиш, концентрация, хотирани шуғуллантириш ва ҳиссий идрок этиш вазифалари бор эди. Шунингдек, тадқиқот иштирокчилари коронавирусга оид саволларга, хусусан, уларнинг COVID-19 билан касаллангани ва бирорта аломат бор-йўқлиги ҳақидаги саволларга жавоб берган.

12,6 мингдан ортиқ иштирокчи COVID-19’дан азият чеккани ҳақида хабар қилган. Улар касалликни қай даражада оғир кечирганига қараб гуруҳларга бўлинган — уйда даволанганлар, касалхонага ётқизилганлар ва сунъий нафас олдириш аппаратига уланганлар. Жинси, ёши, маълумот даражаси ва даромади каби омилларни ҳисобга олган ҳолда, касалликка чалинганлар назорат гуруҳидаги бошқа иштирокчиларга қараганда топшириқларни бажаришда кўпроқ қийинчиликларга дуч келган.

Мутахассисларнинг баҳосига кўра, COVID-19’нинг оғир шаклини бошдан кечирганларда когнитив бузилиш кўпроқ аниқланган: сунъий нафас олдириш аппаратига уланган беморларда ақлий салоҳиятнинг умумий кўрсаткичи IQ тестлари бўйича, тахминан, етти баллга тўғри келадиган даражага пасайган.

2020 йилнинг октябрь ойида Буюк Британия Соғлиқни сақлаш миллий институти мутахассислари коронавирусга чалинган айрим беморлар бир неча ой давом этган «миядаги туман» ҳолатидан шикоят қилгани ҳақида хабар берган. Касалликнинг бошқа оқибатлари қаторида улар ҳаддан ташқари чарчаш, таъм ва ҳид билмаслик аломатларини санаб ўтган.