Olimlar COVID-19 aqliy salohiyatning pasayishiga olib kelishi mumkinligidan ogohlantirdi

Koronavirus uni yuqtirgan odamlarning aqliy salohiyat darajasiga salbiy ta’sir qiladi. London Imperial kolleji, Kembrij universiteti va Chikago universitetining bir guruh olimlari shunday xulosaga keldi, ularning tadqiqotlari The Lancet jurnalida chop etildi.

Olimlarning ta’kidlashicha, COVID-19’dan tuzalgan kishilar kognitiv buzilish — “boshdagi tuman”,  xotiraning pasayishi, aqliy faoliyat va boshqa kognitiv funksiyalardan shikoyat qilgani to‘g‘risida avvaldan ma’lumotlar bo‘lgan.

Mutaxassislarning tadqiqotlarida 81,3 ming kishi, asosan, Buyuk Britaniyada yashovchilar ishtirok etgan. 2020-yil yanvaridan dekabrigacha ishtirokchilar Great British Intelligence Test dasturi doirasida aqliy salohiyat testlaridan o‘tkazilgan, unda rejalashtirish, mulohaza yuritish, konsentratsiya, xotirani shug‘ullantirish va hissiy idrok etish vazifalari bor edi. Shuningdek, tadqiqot ishtirokchilari koronavirusga oid savollarga, xususan, ularning COVID-19 bilan kasallangani va birorta alomat bor-yo‘qligi haqidagi savollarga javob bergan.

12,6 mingdan ortiq ishtirokchi COVID-19’dan aziyat chekkani haqida xabar qilgan. Ular kasallikni qay darajada og‘ir kechirganiga qarab guruhlarga bo‘lingan — uyda davolanganlar, kasalxonaga yotqizilganlar va sun’iy nafas oldirish apparatiga ulanganlar. Jinsi, yoshi, ma’lumot darajasi va daromadi kabi omillarni hisobga olgan holda, kasallikka chalinganlar nazorat guruhidagi boshqa ishtirokchilarga qaraganda topshiriqlarni bajarishda ko‘proq qiyinchiliklarga duch kelgan.

Mutaxassislarning bahosiga ko‘ra, COVID-19’ning og‘ir shaklini boshdan kechirganlarda kognitiv buzilish ko‘proq aniqlangan: sun’iy nafas oldirish apparatiga ulangan bemorlarda aqliy salohiyatning umumiy ko‘rsatkichi IQ testlari bo‘yicha, taxminan, yetti ballga to‘g‘ri keladigan darajaga pasaygan.

2020-yilning oktabr oyida Buyuk Britaniya Sog‘liqni saqlash milliy instituti mutaxassislari koronavirusga chalingan ayrim bemorlar bir necha oy davom etgan “miyadagi tuman” holatidan shikoyat qilgani haqida xabar bergan. Kasallikning boshqa oqibatlari qatorida ular haddan tashqari charchash, ta’m va hid bilmaslik alomatlarini sanab o‘tgan.