Самолётлар учмайдиган, поезд ҳам юрмайдиган мамлакат – Лихтенштейн ҳақида 20 та факт (фото)

Дунёдаги энг кичик ва бой мамлакатлардан бири – Лихтенштейндир. Унинг аҳолиси Tesla электромобилларда юришни ва органик маҳсулотлар истеъмол қилишни афзал кўради. Мамлакат шаҳзодаси эса ўз пулига йўл қуради ва барчани нонуштага таклиф қилади.

• Мамлакат тарихи Лихтенштейн оиласи, тахминан, Рейн дарёсидан 160 квадрат километр юқорида бўлган 2 та кичик ер майдонларини сотиб олганидан бошланади. Натижада 1719 йилда Рим империяси қулагандан сўнг, мустақилликка эришган Лихтенштейн князлиги пайдо бўлди. Умуман олганда, ушбу мамлакат хусусий мулкдир.
• Лихтенштейн дунёдаги ижарага олинадиган ягона давлат. Бунинг учун кунига 70 минг доллар тўлаш мумкин. 2010 йилда Snoop Dogg клип суратга олиш учун давлатни ижарага олмоқчи бўлган, аммо у олдиндан ўз мақсади ҳақида огоҳлантирмагани учун рад этилди. Ушбу воқеадан кўп ўтмай, Аirbnb сайтида Лихтенштейнни камида икки суткага банд қилиш мумкинлиги тўғрисида эълон пайдо бўлган. Маълумотларга кўра, Лихтенштейн 450 дан 900 гача одамни қабул қилиши мумкин. у ерда 500 дан ортиқ ҳаммом ва ҳожатхона бор. Аммо ҳозирда ушбу эълон сайтда мавжуд эмас.

• Лихтенштейн Европа марказида жойлашганига қарамай, унга бориш жуда қийин. У ерга самолёт учмайди, поезд юрмайди. Фақатгина автобуслар орқали ҳаракатланиш мумкин.
• Лихтенштейн жуда бой мамлакат бўлиб, у ерда ўртача иш ҳақи ойига 5,7 минг доллар – 5310 Швейцария франкини ташкил этади. Шу сабабдан ҳам кўплаб европаликлар у ерда ишлашни хоҳлайди. Шу билан бирга нарх-наво ҳам жуда баланд, бу тарафдан эса у ерда яшашни истовчилар камроқ. Натижада ҳар куни эрталаб Австрия, Швейцария ва Германиядан 13 мингга яқин киши князликка ишлашга боради ва кечки пайт уйига қайтади.

• Лихтенштейн дунёдаги фуқароларига қараганда корхоналари кўп бўлган мамлакатдир. Ушбу компаниялар тиш протезлари ишлаб чиқаришда етакчилик қилади. Шунингдек, ушбу митти мамлакатда энг катта ва тезкор «Америка тепаликлари» аттракциони ишлаб чиқарилмоқда. Шу каби аттракционларнинг тезлиги энг юқориси Formula Rossa бўлиб, у ҳам Лихтенштейнда ишлаб чиқарилган ва Абу-Дабида жойлашган.

• Лихтенштейн князи Ҳанс-Адам II дунёдаги энг бой 500 кишидан бири. У Уйғониш  даври дурдоналарининг улкан тўпламига ва Венадаги 2 та саройга эгалик қилади. Унинг шахсий бойлиги 4,4 миллиард долларга баҳоланмоқда, бу эса Буюк Британия қироличасиникидан 11,5 баравар кўп. Қироличанинг 380 миллион доллари бор.

• Катта бойликка қарамай, князлик оиласи вакиллари камтарона яшашга ҳаракат қилади. Давлат раҳбари ва унинг рафиқаси малика Мария Кински кўпинча Вадуц шаҳри атрофида қўриқчисиз юради ва маҳаллий ресторанларда пицца истеъмол қилади. Ҳанс-Адамнинг сўзларига кўра, маҳаллий аҳоли уларни танийди, фақатгина сайёҳлар билмайди холос. Жуфтликнинг 3 ўғли ва қизи Лихтенштейндаги оддий мактабда таҳсил олган.
• Князлар оиласи ўрта асрлардаги Вадуц қалъасида, жарликнинг тепасида яшайди.

• Ҳар йили 15 августда монарх фуқаролари учун қалъа эшикларини очади ва барчани биргаликда овқатланишга таклиф этади. Лихтенштейнда «Миллий кун» байрами шундай нишонланади. Ушбу давлатда туғилиб ўсган Reddit фойдаланувчисининг айтишича, ўша куни ҳамма қалъани айланиб чиқади, аммо ўғриликлар сабабли аҳоли фақат махсус хонага таклиф қилинади.

• Миш-мишларга кўра, Ҳанс-Адам II ўзга сайёраликларга ишонади ва кўп йиллар давомида халқаро НУЖ тадқиқотларига ҳомийлик қилиб, миллионлаб доллар сарфлайди.
• Бир маротаба раҳбар парламент билан жанжаллашиб, Венада яшаш учун кетишини ва Лихтенштейнни Билл Гейтсга сотилишини ҳам эълон қилган.

• Лихтенштейн дунёдаги энг паст жиноятчилик кўрсаткичларидан бирига эга. Мамлакатдаги қонун ва тартибни 125 полициячи ҳимоя қилади – бу мамлакатдаги ягона қуролли куч. Шунингдек, кам сонли маҳбусга эга қамоқхона мавжуд. 2 йилдан ортиқ муддатга озодликдан маҳрум этилган фуқаролар эса Австрияга кўчирилади.
• Мамлакатнинг ўз армияси йўқ. Лихтенштейн байроғи остида хизмат қилган сўнгги аскар 1939 йилда 95 ёшида вафот этган.

• Лихтенштейн Олимпиада медалларининг аҳоли жон бошига нисбатан энг юқори кўрсаткичга эга. Умуман олганда мамлакат 10 та медални қўлга киритган, барчаси қишки спорт турлари бўйича – ҳар 3,8 минг кишига 1 тадан тўғри келади.

• Россиялик Наталья Маховик Лихтенштейнда яшайди ва ушбу мамлакат ҳақидаги фикрларни Telegram каналида эълон қилади. Унинг сўзларига кўра, давлатдаги барча дўкон, банк, ресторан, салон, спорт заллари 10:00 дан 17:00 гача ишлайди, тушлик соат 12:00 дан 14:00 гача бўлади. Агар 17:00 дан олдин сув ва апельсин сотиб олинмаса, кейин бунинг имкони бўлмайди.
• Натальянинг айтишича, супермаркетларда сотиладиган маҳсулотларнинг 90 фоизи органик маҳсулотлардир. Кимёвий усул ёрдамида олинган сабзавот, мева, сут ва гўшт маҳсулотлари алоҳида расталарда жойлашган бўлиб, чегирмалар билан сотилади.
• Лихтенштейнда пиёдалар ўтиш жойи видеокамералар билан жиҳозланган. Пиёда ўтиш йўлагига яқинлашганда, дарҳол яшил чироқ ёнади. Кутиш ёки махсус тугмани босиш шарт эмас.

• Лихтенштейнда яшовчи Reddit фойдаланувчиси қуйидагича ёзади: «Бу ерда қизиқарли нарсалар кўп. Айниқса, хоббилар учун: футбол, теннис, тошларга чиқиш ва бошқалар. Шунингдек, бир дона клуб бор, аммо мен у ерга боришни ёқтирмайман. Агар клубга боришни истасак, Австрияга борамиз. Ҳеч бўлмаганда у ерда бизга 100 йилдан бери таниш бўлганларни эмас, балки янги инсонларни учратамиз. Шунингдек, нархлар ҳам анча арзон».
• Лихтенштейн 11 та муниципалитетдан иборат. Князлик конституциясига кўра, агар аҳоли овоз берса, уларнинг ҳар бири мамлакатдан ажралиб чиқиш ҳуқуқига эга. Бу шуни англатадики, дунёдаги энг кичик мамлакатлардан бирини ҳам 11 та кичик давлатга бўлиш мумкин.
• Майдони кичик бўлишига қарамай, Лихтенштейн жуда кўп лаҳжаларга эга ва 28 минг аҳоли доим ҳам бир-бирини тушуна олмайди. Ҳаттоки оддий оёқ кийим сўзининг ҳам 4 хил синоними мавжуд.