Марказий нерв тизими фаолияти бузилиши билан намоён бўладиган Паркинсон касаллиги ёш ўтиш билан кузатиладиган деменсиянинг энг кўп кузатиладиган тури ҳисобланади. Статистика маълумотига қараганда, Ер юзидаги 60 ёшдан ошган ҳар юзинчи одам ушбу касалликдан азият чекади. Асосан аёлларда учрайдиган Альцгеймер касаллигидан фарқли равишда, Паркинсон ҳар икки жинс вакилида ҳам бирдек кузатилиши мумкин. Унга хос қуйидаги симптомлар кузатилганда эса бепарво бўлмаслик ва зудлик билан мутахассисга мурожаат қилиш керак.
Қабзият
Мунтазам равишда кузатиладиган қабзият Паркинсон касаллиги бошланаётганидан дарак бериши мумкин. Гап шундаки, ушбу касаллик ҳазм жараёни ва ичаклар фаолиятида ҳам муҳим рол ўйнайдиган асаб тизимига салбий таъсир қилиши мумкин. Албатта, қабзиятнинг ўзи билан бир хулосага келиб бўлмайди, аммо уйқуда, юриш ва ёзувда ўзгариш кузатиладиган бўлса шифокорга мурожаат қилиш керак.
Депрессия
Тадқиқотларда аниқланишича, Паркинсонга чалинган касалларнинг аксариятида депрессия аломатлари, касалликка хос бошқа жисмоний симптомлардан бир неча йил аввал пайдо бўлган. Беморда апатия (лоқайдлик), аввал муҳим ва аҳамиятли бўлган воқеа ва жараёнларга нисбатан қизиқмаслик, тушкунликка тушиш ва ўзини иложсиз ҳис қилиш ҳолатлари кузатилади. Шифокорлар бунга Паркинсон касаллигига чалинган беморда, депрессия билан боғлиқ серотонин ва дофамин миқдорининг кескин тушиб кетиши сабаб деб тахмин қилади.
Ҳид билишда муаммо кузатилиши
Ҳатто ўткир ҳидли атир ифорини ҳам билмаслик, ҳидларни фарқлай олмаслик каби ҳолатлар кузатилиши мумкин. Олимлар Паркинсон касаллиги ва ҳид билишнинг сусайиши ўртасида қандай боғлиқлик борлиги борасида аниқ тўхтамга келмаган, шунга қарамай бир нарса аниқ: ҳид билишнинг сусайиши касалликка хос симптомлардан. Паркинсонга чалинган бемор миясида шаклланадиган алфа-синуклеин оқсили, ҳидга жавоб берадиган қисмни блоклаши мумкин, деган эҳтимол ҳам йўқ эмас. Агар ҳид билиш билан муаммо узоқ вақт кузатиладиган бўлса, шифокорга мурожаат қилишни ортга сурмаслик керак.
Уйқусизлик
Организмдаги барча жараёнларнинг меъёрда ишлаши ва дам олиши учун муҳим бўлгани сабаб ҳам уйқу бузилишида муаммо кузатилишига бефарқ бўлмаслик керак. Уйқунинг бузилиши ва уйқу вақти алаҳсираш каби ҳолатлар Паркинсон касаллиги ривожланаётганидан дарак бериши мумкин.
Ҳуснихатнинг ўзгариши
Тўсатдан у ёки бу киши ёзувида ўзгариш кузатилиши, катталашиши ёки майдалашиб кетиши ҳам ушбу касалликка хос симптомлардан. Шунингдек, сўзлар талаффузида ҳам муаммо кузатилиши мумкин. Ёзувнинг аввалгидан ўзгариши ва тушунарсиз бўлишини пайқасангиз, бефарқ бўлманг.
Изоҳ (0)