Ўзбекистонда дорилар танқислиги ва нархи оширилгани юзасидан 3000 дан ортиқ дорихоналарга огоҳлантириш берилди

Ўзбекистонда COVID-19’ни даволашга ишлатиладиган дори нархлари ва уларнинг танқислигини ўрганиш жараёнида 3000 дан ортиқ дорихоналар раҳбарлари ва ходимларига расмий огоҳлантириш берилди. Бу ҳақда Монополияга қарши курашиш қўмитаси ҳузуридаги Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш агентлиги хабар берди.

2020 йилнинг 20 июлидан 12 августига қадар 500 га яқин дорихоналарда COVID-19 инфекцияси билан касалланган беморларни даволашда қўлланиладиган дори воситалари ва биологик фаол моддалар рўйхатига киритилган дори воситаларининг дорихоналарда мавжудлиги ва уларнинг чакана нархлари юзасидан агентлик томонидан мониторинг кузатувлари ўтказилган.

Кузатувларга кўра, дорихоналарда қуйидаги дори воситалари мавжуд эмаслиги аниқланган:

• Рибавирин таркибли (вирусга қарши восита) «Визавирин» (Ҳиндистон);
• Ритонавир ва Лопинавир таркибли (вирусга қарши восита) «Алувиа» (Германия), «Лопинавир/Ритонавир» (Ҳиндистон);
• Апиксабан таркибли (тўғридан-тўғри таъсир этувчи антикоагулянт, Ха. коагуляцион омилининг селектив инхибитори) «Эликвис» (АҚШ).

Республика бўйича ўрганилган дорихоналарнинг 14 таси (Тошкент шаҳри, Андижон, Бухоро, Жиззах, Наманган, Тошкент, Фарғона ва Хоразм вилоятлари)да Умифеновир (вирусга қарши восита) таркибли «Арбидол» (Россия) ва «Арпефлю» (Беларусь) дори воситаси мавжудлиги ҳамда уларнинг қолдиқ захираси камлиги (605 қути) қайд этилган.

Ижтимоий тармоқлардаги хабарларга кўра, аҳоли талаби юқори бўлган айрим дори воситалари дорихоналардан ташқарида ва бошқа йўллар билан қиммат нархларда сотилмоқда. Жумладан, «Плаквенил» (гидроксихлорохин) каби дори воситаси дорихоналардан ташқарида 500 минг сўмдан 1 миллион сўмгача сотилаётган бўлса (барча харажатлар ва савдо устамалари билан қўшиб ҳисобланганда энг юқори чакана нархи 410 минг сўмдан ошмаслиги керак), чакана нархи 405 минг сўмдан ошмаслиги лозим бўлган «Клексан» (эноксапарин) 4000 ХА МЕ дозали дори воситаси дорихоналар ва ундан ташқарида 2,4 миллион сўмгача нархларда сотилмоқда. Беларусда ишлаб чиқарилган «Гепарин» дори воситаси ҳам дорихоналарда қутиси учун 400 минг сўмдан реализация қилинмоқда, унинг чекланган чакана нархи 135 минг сўмни ташкил этади.

Агентликнинг ҳудудий тузилмалари томонидан 30 та дорихонада ўтказилган текширишлар давомида қуйидагилар аниқланган:

• 9 та (Тошкент шаҳри, Жиззах, Самарқанд, Тошкент вилоятида) ҳолатда белгиланган устамаларни 20 фоиз ўрнига 93 фоизгача қўлланилган.
• 6 та (Қорақалпоғистон Республикаси, Бухоро, Қашқадарё, Сирдарё вилоятлари, Тошкент шаҳрида) ҳолатда яроқлилик муддати ўтган, рўйхатдан ўтмаган ва кирим ҳужжати мавжуд бўлмаган дори воситаларини реализация қилиш ҳолатлари аниқланган.
• 12 та дорихонага белгиланган тартибда иш қўзғатилиб, тегишли кўрсатма берилган (чора кўрилган) ҳамда лицензия шартларини қўпол равишда бузганлиги учун белгиланган тартибда лицензиясини бекор қилиш масаласини кўриб чиқиш учун Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлигига тўпланган ҳужжатлар юборилган.

Шунингдек, олиб борилган мониторинг натижасида дори воситаларини товар чекисиз сотиш ҳолатлари ҳам аниқланган. Дорихоналар аксарият ҳолатларда дори воситалари нархларини яшириш мақсадида товар чекини бермаётганлиги кузатилмоқда. Бу ўз навбатида дори воситаларини қиммат нархларда сотиш ҳолатларини аниқлашни қийинлаштирмоқда.

Агентлик барча истеъмолчиларга дорихона ходимидан дори воситаларини сотиб олишдан олдин мувофиқлик сертификатини талаб қилиш ҳуқуқига эканликлари, шунингдек, назорат-касса ва товар чеки беришни талаб қилиш зарурлигини эслатиб ўтди.

Истеъмолчилик ҳуқуқлари бузилган фуқаролар агентликнинг 1159 қисқа рақамли ишонч телефони, «www.consumer.uz» веб-сайти ёки «info@consumer.uz» электрон манзилига мурожаат юбориши мумкин.

Аввалроқ Тошкентдаги 1562 та дорихона раҳбари нарх-навони асоссиз оширмаслик бўйича жиддий огоҳлантирилгани, Бош прокуратура ҳузуридаги Иқтисодий жиноятларга қарши кураш департаментининг Тошкент шаҳар бошқармаси томонидан ўтказилган рейдларда ҳозирда талаб кескин ортган ва дорихоналарда топиш қийин бўлган «Эргоферон» ва «Арбидол» дориларининг ноқонуний савдоси аниқлангани ҳақида хабар берилганди.