Ер куррасининг атиги 29 фоизи қуруқликдан иборат. Қолган қисми сув билан қопланган. Ана шу қуруқлик ҳам яхлит бир бўлак бўлмай, бир нечта материк ва қитъалардан иборат. Шунингдек, қитъаларга туташмай, алоҳида жойлашган кўплаб катта ва кичик қуруқлик бўлаклари борки, улар орол деб юритилади.
Бугунги кунда Ер куррасида 500 минг атрофида турли ўлчамдаги ороллар бор.
Уларнинг бир қисми қуруқлик, яна бир қисми эса вулқон натижасида ҳосил бўлган ороллар ҳисобланади.
Оролларнинг жойлашиш ўрни ҳам хилма-хил, баъзи ҳудудларда умуман бўлмаса, бошқа бир ҳудудларда архипелаг тарзида сочилиб кетган.
Кўплаб ороллар турли давлатларга тегишли бўлса, яна бир қанча ороллар орол-давлат ҳисобланади, Япония, Куба каби. Шунингдек, бир орол ҳудуди икки давлатга тегишли бўлиши мумкин; масалан, Тимор оролининг ярми Индонезияга қараса, ярми Шарқий Тимор давлатига тегишли. Янги Гвинея оролининг ярми Индонезияга, ярми Папуа–Янги Гвинея давлатига қарайди. Ирландия оролининг бир қисми Буюк Британияга тегишли бўлса, катта бир қисмида Ирландия давлати жойлашган.
Қуйида дунёдаги энг йирик ороллар ўнлигини келтирамиз.
10. Элсмир ороли, Канада
Орол аҳолиси: 170 киши
Орол майдони: 196 236 квадрат километр
Элсмир Канадаги йирик ороллардан бири ҳисобланади.
Ушбу орол Канаданинг энг шимолий қисмида жойлашган. У Ненавут провинциясига қарайди. Орол Қиролича Елизавета архипелаги таркибига киради.
Оролнинг энг баланд нуқтаси – денгиз сатҳидан 2 616 метр.
Оролда бор-йўғи 170 киши яшайди. Орол табиати ёввойи ҳайвонларга жуда бой.
9. Виктория ороли, Канада
Орол аҳолиси: 1 707 киши
Орол майдони: 217 291 квадрат километр
Ер куррасидаги энг катта ороллар рейтингининг 9-ўрнида Канаданинг яна бир ороли – Виктория жойлашган. Оролнинг ўлчами узунасига ҳам, энига ҳам тенг: 500 километр.
Оролда баланд тоғлар йўқ, унинг денгиз сатҳидан энг баланд жойи 1000 метрни ташкил этади.
Ушбу оролнинг бир қисми Нанавут провинциясига, яна бир қисми Канада архипелагининг шимолий-ғарбий ҳудудига қарайди.
Оролда иккита аҳоли пункти бор: Кембридж-бей ва Холмен.
8. Хонсю ороли, Япония
Орол аҳолиси: 103 миллион киши
Орол майдони: 227 962,59 квадрат километр
Хонсю ороли Япон архипелагидаги энг йирик орол ҳисобланади. Орол ҳудуди Япония ҳудудининг 60 фоизини ташкил этади.
Хонсю ороли ҳудуди рейтингда ўзидан бир поғона тепада турган Буюк Британия оролидан арзимаган ўлчовда ортда қолади.
Ушбу оролда Япониянинг энг баланд нуқтаси бўлиш билан бирга японлар учун муқаддас саналадиган, баландлиги 3 776 метр бўлган Фудзияма тоғи жойлашган. Оролда жойлашган тоғларда бир қанча вулқонлар ҳам жойлашган.
7. Буюк Британия ороли
Орол аҳолиси: 60 миллион киши
Орол майдони: 229 848 квадрат километр
Буюк Британия Британ ороллари таркибидаги энг йирик орол ҳисобланади. Бу оролда Англия, Шотландия ва Уэльс жойлашган.
Буюк Британия оролининг узунлиги 966 километргача чўзилади. Эни эса 483 километр. Оролнинг энг баланд нуқтаси – 1 344 метр.
6. Суматра ороли, Индонезия
Орол аҳолиси: 51 миллион киши
Орол майдони: 473 000 квадрат километр
Суматра ороли Индонезияда жойлашган. Индонезиян ўзи ороллардан ташкил топган давлат ҳисобланади.
Орол Малай архипелаги ва Катта Зонд ороллари таркибига киради.
5. Баффин Ери ороли, Канада
Орол аҳолиси: 11 минг киши
Орол майдони: 507 451 квадрат километр
Баффин Ери ороли Канаданинг шимолий қисмида жойлашган.
Оролнинг асосий қисмида об-ҳаво ноқулайлиги боис аҳоли умуман яшамайди.
Оролдаги озгина аҳоли Нунавит провинциясининг маркази Икалиут шаҳрида яшайди.
Оролда кўплаб йирик кўллар бор. Орол Канада тайгасининг бир қисми ҳисобланади.
4. Мадагаскар ороли
Орол аҳолиси: 20 миллион киши
Орол майдони: 587 041 квадрат километр
Магадаскар ороли Африка қитъасининг марказий-шарқий қисмига яқин жойда жойлашган. Қитъа билан орол ўртасидаги бўғоз Мозамбик бўғози деб аталади.
Бу оролда ҳам яхлит бир давлат – Мадагаскар давлати жойлашган.
Мадагаскар оролининг ўлчами: Узунлиги 1 600 километр, эни эса 600 километрни ташкил этади. Мамлакат пойтахти – Антананариву шаҳри.
3. Калимантан ороли, Индонезия, Малайзия, Бруней
Орол аҳолиси: 16 миллион киши
Орол майдони: 743 330 квадрат километр
Дунёдаги энг йирик ороллар рўйхатида 3-ўринда Калимантан ороли туради. Бу оролнинг малайча номи Борнеодир.
Калимантан ороли ҳам Тинч океани ҳудудида жойлашган.
Ушбу орол дунёдаги ҳудуди уч давлатга тегишли бўлган ягона орол ҳисобланади. Оролнинг жанубий-шарқий қисми Индонезияга, ғарбий қисми Малайзияга, шунингдек шимолий-ғарбий қисмида озроқ ҳудуди Брунейга тегишли.
Оролда Индонезиянинг тўртта провинцияси, Малайзиянинг иккита штати ва Бруней давлатининг бор ҳудуди жойлашган.
2. Янги Гвинея ороли, Индонезия ва Папуа–Янги Гвинея
Орол аҳолиси: 7,5 миллион киши
Орол майдони: 786 000 квадрат километр
Янги Гвинея дунёдаги иккинчи энг йирик орол ҳисобланади. Бу орол Тинч океанида жойлашган. Оролни Австралиядан Торрес бўғози ажратиб туради.
Янги Гвинея иккита мамлакатга тегишли оролдир. Унинг ярми Индонезияга қарайди ва Осиёнинг бир бўлаги ҳисобланади. Қолган ярми эса Папуа–Янги Гвинея давлатига қарайди ва Океанияни бир қисмидир.
1. Гренландия ороли, Дания
Орол аҳолиси: 58 минг киши
Орол майдони: 2 130 800 квадрат километр
Гренландия – Ер куррасидаги энг йирик орол. Бу орол Атлантика океанининг шимолий қисмида, Канада соҳилларига яқин ҳудудда жойлашган. Оролни шимол томондан Шимолий Муз океани сувлари ўраб туради. Орол Дания қироллиги таркибида мухтор ҳудуд ҳисобланади.
Оролдаги энг йирик аҳоли пункти Нуук деб аталади; у оролнинг ғарбий қисмида жойлашган.
Оролнинг энг баланд нуқтаси 3 383 метрли Гунберн тоғи ҳисобланади.
Изоҳ (0)