«Айбланувчини ҳимоя қилиш бу жиноятни оқлаш дегани эмас. Адвокат ҳеч қачон жиноятни ҳимоя қилмайди, балки жиноят содир қилишда айбланаётган шахсни асоссиз ёки қилмишига номувофиқ бўлган оғир жазога тортилишдан ҳимоя қилади».
Дарҳақиқат, оқлов иши — одил судлов ва адолат тантанасидир. Бугунги кунда Ўзбекистонда олиб борилаётган юксак инсонийлик тамойиллари ва ислоҳотлар самараси ўлароқ тобора ортиб бораётган судлардаги оқлов ишлари ҳар биримизни қувонтиради.
Бугунги кунда судлар томонидан кўрилаётган ҳар бир жиноий иш адолатли кўрилса, тадбиркорлик қилиб, эл-юртга фойда келтирмоқчи бўлган 63 ёшли Файзулло Мажидов бугун панжара ортида ўтирмасмиди? Самарқандда тадбиркорлик фаолиятини йўлга қўймоқчи бўлган сурхондарёлик нафақахўр Ф. Мажидов ҳам ўз ишининг ярмига келганда фирибгарлар тузоғига илиниб қолди. Натижада воқеалар ривожини англамай қолган тадбиркор суднинг қора курсисига ўтиришга мажбур бўлди. Беш ой давомида чўзилган суд жараёнида айрим ҳолатларга очиқдан-очиқ кўз юмилиш, адвокатлар томонидан асосли тарзда талаб этилган ҳолатлар эътиборга олинмаганидан сўнг Ф. Мажидов ва унинг ҳимоячилари ушбу жиноят ишини атрофлича ўрганишини сўраб «Дарё»га мурожаат қилди. «Дарё» мухбири Ф. Мажидов билан боғлиқ суд жараёнини бевосита суд залидан кузатиб борди.
Сурхондарёлик Файзулло Мажидов нафақага чиққанидан сўнг бекор ўтирмасдан тадбиркорлик фаолиятини йўлга қўймоқчи бўлди. Эзгу ниятлар билан бошлаган ишидаги шеригининг фириб бериши натижасида бугун «емаган сомсасига пул» тўлаб ўтирибди.
Жиноят ишлари бўйича Самарқанд шаҳар судининг 2018 йил 1 июнь кунги ҳукмига кўра Ботир Азаматов, Фаридун Ғаниев, Рустам Нарзиқулов ва Файзулло Мажидовларга нисбатан 5 ой давомида кўриб чиқилган жиноят иши юзасидан ҳукм чиқарилди.
Судланувчи Файзулло Мажидовни ҳимоя қилиб келаётган адвокатлар билан бўлиб ўтган мулоқотда биринчи инстанция суди Ўзбекистон Республикаси Президентининг суд-ҳуқуқ соҳасида олиб борилаётган ислоҳотлар, уларнинг негизида қонунчиликка киритилган ўзгаришларга, инсон ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилишга қаратилган қонун асосларига зид равишда Ф.Мажидовнинг айбдорлигига оид талаб этилган ҳолатларни текширмасдан, мавжуд далилларга тўғри баҳо бермасдан, асоссиз ва адолатсиз ҳукм чиқарилганлигини билдирди.
Хусусан, суд давомида судланувчилар Б. Азаматов ва Ф. Ғаниевлар томонидан АТБ «Туронбанк» Самарқанд шаҳар филиалидан 2 миллиард 200 миллион сўм кредит олиниб, улар томонидан ўзлаштирилиб кетилганлиги аниқланди. Кредитни ўзлаштиришда баҳоловчи ташкилотлар, пулни нақдлаштириб ўзлаштиришда фаол иштироқ этган сохта фирмаларнинг раҳбарлари «Самарқанд Цемент» МЧЖнинг асл таъсисчиси кредит маблағларини ўзлаштиришда фаол қатнашиб келган бўлса-да, дастлабки тергов органи бу ҳолатни текширмасдан, ажратилган кредит маблағлари қайси корхоналарга қай тартибда йўналтирилиб ўзлаштирганлик ҳолатлари аниқланмаган.
Биринчи инстанция суди ҳам беш ойлик суд терговидан сўнг суд мажлисида аниқланган ҳақиқий ҳолатни суд мажлиси баённомаси ва суд ҳукми асосларига киритмасдан, дастлабки терговнинг айблов хулосасини ҳукм асосига тўлиқ кўчириб ўтказиб, адолат мезонини бузган. Натижада ўзлаштириб кетилган кредит маблағлари бу жиноятни бевосита содир этган шахслардан ундирилмасдан қолган ва банк муассасига етказилган зарар қопланмаган.
Шу билан бирга, суд давомида аниқланган ҳолатга кўра Файзулло Мажидовни Ботир Азаматов томонидан алданганлиги, Б.Азаматов ва унинг жиноий шериги Ф.Ғаниевлар ўзлаштирилган кредитга умуман аралашмаган Ф.Мажидовни қўзғатилган жиноят иши юзасидан ўзларининг шериги тариқасида айблаш учун унга нисбатан кўрсатмалар бериб, бу билан банкка етказилган зарарни Ф.Мажидовнинг ҳисобидан қоплаш мақсадида уларнинг кўрсатмаси ишнинг ҳақиқий ҳолатига мос келмаслиги эса суднинг эътиборидан четга қолиб, бошқа далил билан тасдиқланмаган кўрсатмаларни ҳукм чиқаришда асос қилиб олган.
Дастлабки суд давомида адвокатлар томонидан ишнинг ҳақиқий ҳолатини аниқлаб берадиган асослар ва далилларни илова қилиб киритган илтимосномалари, шу жумладан судга оид техник экспертизаси, хацҳунослик экспертизаси тайинланиши, ички ишлар идораларидан ҳолат юзасидан қабул қилинган ва қонуний кучда бўлган қарорлар талаб қилиб олиниши, иш материалларига қўшилиши ва Жиноят-процессуал кодекс талабларига асосан ҳуқуқий баҳо берилиши, иш ҳолатига ойдинлик киритиш учун гувоҳлар чақирилиб сўроқ қилиниши каби талаблар инобатга олинмай асоссиз рад этилган.
Суднинг ушбу ҳаракатлари Ўзбекистон Республикаси Президентининг қонунчилик ташаббуси билан «Суд-тергов фаолиятида фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари кафолатларини кучайтириш бўйича қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида»ги 2017 йил 30 ноябрь кунидаги 5268-сонли Фармони талаблари ижро этилмаган.
Натижада суд ҳукми билан 63 ёшда бўлган, Афғонистон Республикасида байналминал бурчини бажарган, узоқ муддат давомида Термиз Давлат университетида ўқитувчи, кафедра мудири, ректор ўринбосари лавозимларида ишлаб келган филология фанлари номзоди, доцент, уч нафар вояга етмаган фарзандларнинг отаси, муқаддам судланмаган Файзулло Мажидовга 8 йил 1 ой озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланган.
Ҳозирги кунда мазкур жиноят иши Жиноят ишлари бўйича Самарқанд вилояти судида Ф.Мажидовнинг ҳимоячилари томонидан киритилган апелляция шикояти асосида қайта кўриб чиқилмоқда.
«Дарё» интернет-нашри Ф. Мажидов билан боғлиқ суд иши тафсилотларини бевосита суд залидан кузатиб бормоқда. Ушбу суд жараёни билан боғлиқ воқеалар ривожи тафсилоти билан сизларни таништириб борамиз.
Фарҳод Норбўтаев, журналист.
Изоҳ (0)