Одам мияси ҳақидаги 5 та уйдирма

Бизнинг миямиз — табиатнинг энг ғаройиб мўъжизаларидан бири. Аммо ҳозиргача одамнинг бош фикрлаш маркази борасида уйдирмалар ва янглиш фикрлар бор.

Биз миянинг 10 фоизинигина ишлатамиз

1907 йилда машҳур психолог Уильям Жеймс: «Биз ўз ақлий имкониятларимизнинг жуда кичик қисмини ишлатамиз», — деди. Кейинроқ журналистлардан бири оддий одам ўз ақлий салоҳиятининг атиги 10 фоизидан фойдаланиши айтди. Аммо мия сканерланганида биз унинг ҳамма қисмини ишлатишимизни кўрсатди, миянинг барча соҳаларини бир вақтнинг ўзида ишлатмасак-да, унинг 100 фоизидан фойдаланамиз.

Классик мусиқа чақалоқларни ақллироқ қилади

90 йилларда АҚШда ёш ота-оналар орасида классик мусиқадан иборат дисклар тарқалиб кетди. Ҳар битта CD муқовасига «Умид қиламанки, чақалоғингиз ёшлигидан ақллироқ бўлади» деб ёзилган эди. Ғоя кишини ўзига тортса-да, «Моцарт эффекти» деб аталувчи ҳодиса шунчаки уйдирма.

Мия ҳужайраси қайта тикланмайди

Сўнгги 130 йил давомида олимлар катталарда мия ҳужайраси ўсишини қайд эта олмади. Аммо швециялик олимлар миянинг янги ҳужайралари гиппокампда — хотира сақланишида иштирок этувчи тузилмада шаклланишини кўрсатиб берди. Регенерациянинг муайян тезлиги ҳужайраларда доимий равишда сақланиб туради.

Эркаклар мияси аниқ фанлар учун кўпроқ мос келади

Эркаклар ва аёллар мияси аҳамиятсиз анатомик фарққа эга эканлигигина расман тасдиқланган. Хотира учун жавоб берувчи гиппокампус, одатда аёлларда йирикроқ бўлади, миянинг «ҳиссий» қисмларидан бири — бодомсимон жисм эса эркакларда каттароқ бўлади. Тажрибалар тасдиқлашича, гендер тафовутлари биология эмас, балки маданий хусусиятлардандир.

Кроссвордлар ечиш хотирани яхшилайди

Альберт Эйнштейн номидаги тиббиёт коллежи олимлари 2011 йилда тадқиқот ўтказиб, кроссворд 75—85 ёшдаги одамларда хотира ёмонлашишини секинлаштиришини, аммо кексаликда пайдо бўладиган ақли заифликнинг илк белгилари кузатилган беморларда уни тезлаштиришини (ҳозирча тушунарсиз сабабларга кўра) аниқлади. Бугунги кунда олимларнинг кўпчилиги кроссворд ечиш ҳеч қандай зарар келтирмаслигига қўшилади. Аммо у сизга қаердадир унутиб қолдирилган калитни тез топишда ёрдам беришини кутиш керак эмас.

Манба: «Sciencedaily.com»