Toshkent Afg‘oniston bo‘yicha muzokaralar maydonchasi sifatida
Afg‘onistondan xorijiy qo‘shinlar kutilmaganda to‘liq olib chiqib ketilgach, bu mamlakatdagi vaziyatni yumshatishda SHHTning roli va ahamiyati sezilarli darajada oshdi. Shu munosabat bilan O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning “SHHT—Afg‘oniston” formatida tashkilotning kuzatuvchi davlatlari: Ozarbayjon, Armaniston, Turkiya, Kambodja, Nepal, Misr, Qatar va Saudiya Arabistoni, shuningdek, xalqaro tashkilotlarni muloqotlarga jalb etgan holda muntazam ravishda oliy darajadagi uchrashuvlarni o‘tkazish tashabbusi ayniqsa dolzarb hisoblanadi.
Ushbu formatning samaradorligini 2022-yil iyul oyida Toshkentda bo‘lib o‘tgan “Afg‘oniston: xavfsizlik va iqtisodiy taraqqiyot" mavzusidagi xalqaro konferensiya ham tasdiqlaydi, unda yigirmadan ortiq xorijiy davlatlar va xalqaro tuzilmalar delegatsiyalari ishtirok etdi.
Konferensiya O‘zbekiston tashqi siyosatining ochiqligi hamda Markaziy va Janubiy Osiyo mintaqalarining tarixiy o‘zaro bog‘liqligini tiklash masalasini hal etish dolzarb masala ekanini ko‘rsatdi. Pokistonning Gvadar portiga chiquvchi “Mozori-Sharif—Kobul—Peshovar” temir yo‘lining qurilishi Afg‘oniston iqtisodiyotini tiklashga, G‘arb va Sharq davlatlarning katta qismi o‘rtasidagi savdo-sotiqni rivojlantirishga, umuman olganda, mintaqaning geosiyosiy landshafti o‘zgarishiga yordam beradigan keng ko‘lamli loyihalardan biri bo‘lishi mumkin. Bu g‘oyani O‘zbekiston prezidenti ilgari surdi.
“Toshkent platformasi” o‘zining samaradorligini isbotladi va kelajakda Afg‘oniston bo‘yicha xavfsizlik, ekstremizm va terrorizm tahdidlarining oldini olish, inklyuziv hukumat tuzish, inson huquq va erkinliklarini ta’minlash, ijtimoiy-iqtisodiy tiklanish, infratuzilma va gumanitar loyihalarni amalga oshirish kabi muhim masalalar yuzasidan muzokaralar olib borish va ularni muhokama qilish maydonchasiga aylanishi mumkin.
Ushbu mamlakatdagi voqealar rivoji, uning zamonaviy jahon iqtisodiy aloqalari va xalqaro munosabatlarga qaytishi, shuningdek, mintaqadagi barqarorlik bu masalalarga, birinchi navbatda, SHHTga a’zo davlatlar tomonidan o‘zaro maqbul yechim topishilishiga bog‘liq bo‘ladi.
Shuhrat Qobilov, Markaziy Osiyo xalqaro instituti Bosh ilmiy xodimi
