Bill Geyts maymunchechak xavfini baholadi va yangi pandemiya qachon yuzaga kelishini prognoz qildi
Maymunchechakning keng tarqalishi va yangi pandemiya keltirib chiqarishi dargumon, dedi Microsoft asoschisi va xalqaro sog‘liqni saqlash dasturlari sarmoyachisi Bill Geyts El Diario nashriga bergan intervyusida.
“Chechakning keng tarqalishi ehtimoli juda kichik. Agar koronavirus pandemiyasi bo‘lmaganida, maymunchechak haqida yangiliklarda bong urilmasdi”, — dedi Geyts.
Uning ta’kidlashicha, chechakning Yevropada noodatiy tarqalishi xavotirga arziydi. “Ammo men bu keyingi yirik pandemiyaga aylanadi, deb o‘ylamayman”, — dedi u va shu bilan birga hushyor bo‘lishga chaqirdi.
Geyts 50 foizlik ehtimol bilan yaqin 20 yil ichida iqlim o‘zgarishi sabab yangi pandemiya paydo bo‘lishini istisno qilmadi. U gripp yoki koronavirusning qandaydir turlari butun dunyoga tarqalishi mumkin, deb hisoblamoqda.
Intervyuda Geyts, shuningdek, 2021-yili bezgak bilan kasallanishni kamaytirishga yordam bergan insektitsid chivinlari tarmog‘ini rivojlantirishga kiritgan investitsiyasi haqida gapirdi.
“Biz genetik jihatdan o‘zgartirilgan chivinlardan iborat usulni sinovdan o‘tkazmoqdamiz, bu ish bersa, ular ko‘paymaydi va bezgakning yoyilishiga chek qo‘yish uchun bir necha yil davomida populyatsiyani keskin qisqartirish mumkin bo‘ladi”, — dedi Geyts. U ishlanma besh yil ichida tayyor bo‘lishini taxmin qildi.
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti ham maymunchechakning tarqalishini to‘xtatish mumkin, bu ommaviy emlashni talab qilmaydi, deb hisoblamoqda.
Maymunchechak Afrikaning Kamerun mamlakatlari, Markaziy Afrika Respublikasi, Kongo Demokratik Respublikasi va Nigeriyada endemik hisoblanadi. Ushbu mamlakatlardan tashqarida kasallik allaqachon 200 dan ortiq odamda tasdiqlangan va yana 100 dan ortiq odamda maymunchechak belgilari aniqlangan. Butun dunyo bo‘ylab tarqalayotgan maymunchechakdan o‘lim darajasi taxminan 1 foizni tashkil qiladi.
Mutaxassislarning ta’kidlashicha, virus kasallangan hayvonning tishlashi, qoni orqali yoki ularning go‘shtini iste’mol qilish bilan yuqadi. Boshlang‘ich alomatlar qo‘l va yuzda suvchechakka o‘xshash toshmalar paydo bo‘lishi va yuqori isitmadan iborat bo‘ladi.
Maymunchechakni davolash uchun qo‘llanadigan biror tibbiy vosita yo‘q, lekin simptomlar ko‘p hollarda ikki-to‘rt haftadan keyin yo‘qoladi va odatda o‘limga olib kelmaydi.
