O‘zbekiston yo‘llarida shovqin balandligini o‘lchovchi radarlar paydo bo‘lishi mumkin, deb xabar beradi Adliya vazirligi. Mazkur qurilmalar baland shovqin chiqaradigan avtomobillarni aniqlashga qodir.
Foto: “Daryo” / Madina Nurman
Adliya vazirligi tomonidan o‘tkazilgan milliy qonunchilik hamda joriy amaliyotni o‘rganish natijalari fuqarolar va jamiyatni shovqindan himoya qilish sohasida qator muammolar mavjudligini ko‘rsatgan. Xususan, bugungi kunga qadar mamlakatda zararli shovqin ta’siriga qarshi kurashish masalalarini tartibga soluvchi yagona normativ-huquqiy hujjat qabul qilinmagan.
Misol uchun, “Avtomobil transporti to‘g‘risida”gi qonunga muvofiq avtotransport vositalari xavfsizlik, mehnatni muhofaza qilish, ekologiya, sog‘liqni saqlash va xavfsizlik talablariga, shuningdek, standartlar va texnik shartlarga muvofiqlik sertifikatiga ega bo‘lishi kerak.
Shuningdek, ayni paytda “tungi vaqt” bo‘yicha yagona tushuncha mavjud emas, masalan, ushbu vaqt Mehnat kodeksining 122-moddasiga muvofiq – soat 22:00 dan 06:00 gacha, Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 192-moddasiga muvofiq – 23:00 dan 06:00 gacha, “Turar joy binolarida, jamoat binolari va uy- joy qurilishi hududlarida ruxsat etiladigan shovqin me’yorlaridan oshmasligini ta’minlashga qo‘yiladigan sanitariya qoidalari va normalari”ga (SanPiN 0267-09-son) muvofiq esa – 23:00 dan 07:00 gacha deb belgilangan.
Ta’kidlash kerakki, ushbu sohada ma’lum ilmiy izlanishlar mavjud emas. Ma’lumotlarga ko‘ra, so‘nggi 20 yil ichida shovqin sohasida faqat bitta keng qamrovli tadqiqot o‘tkazilgan.
Bir qator xorijiy mamlakatlarda shovqinga qarshi kurash maxsus qonun hujjatlari bilan tartibga solinadi. Misol uchun, Yaponiyada 1968-yilgi “Shovqinni tartibga solish to‘g‘risida”, AQShda 1972-yilgi “Shovqinni nazorat qilish to‘g‘risida”, Buyuk Britaniyada 1996-yilgi “Shovqin to‘g‘risida” qonunlar mavjud.
“Fransiyada avtomatik foto-videokameralar shovqin darajasi kuchli bo‘lgan avtomashinani tanib olish, avtomatik ravishda suratga olish va uning raqamini o‘qish qobiliyatiga ega shovqin radarlari bilan jihozlangan, ushbu tizim avtotransport egasiga jarima to‘lash zarurligi haqida xatni avtomatik ravishda yuboradi”, — deyiladi xabarda.
Adliya vazirligi tomonidan amalga oshirilgan o‘rganishlar natijasida inson salomatligiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi omillardan bo‘lgan shovqinga qarshi kurashni takomillashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Xususan:
- shovqinning salbiy ta’siriga qarshi kurashishni yanada puxta va aniq tartibga solish;
- ruxsat etilgan shovqin darajasiga aniqlik kiritish;
- belgilangan darajadan ortiq shovqin ta’siri uchun tovon to‘lashning huquqiy mexanizmini yaratish.
Mazkur tavsiyalarni amalga kiritish maqsadida qonun hujjatlariga o‘zgartishlar kiritish taklif etilmoqda.
Bundan tashqari, rivojlangan xorijiy davlatlar misolida avtomobil yo‘llarida shovqin balandligini o‘lchash asboblarini o‘rnatish imkoniyatlarini o‘rganish tavsiya etilib, shovqinning salbiy ta’siriga qarshi kurashish sohasidagi umumiy vaziyatni yaxshilash bo‘yicha boshqa taklif va tashabbuslar ham mas’ul idoralarga taqdim etilgan.
“Ushbu tashabbuslarning imkon qadar tezkorlik bilan amalga oshirilishi jamiyat hayotini yaxshilash, shovqinning salbiy ta’siriga barham berish, shuningdek, zararli mehnat sharoitlariga ega ishchilar hamda shovqin ta’siri mavjud noqulay hududlarda yashovchi aholi uchun adolatli kompensatsiya to‘lovlari joriy etilishiga xizmat qiladi”, — deyiladi xabarda.
Avvalroq Toshkentda radar va kamera o‘rnatiladigan 69 ta hudud auksionda salkam 21 milliard so‘mga sotilgani, Samarqandda “avariya o‘choqlari”ni nazorat qilish uchun mobil radar bilan jihozlangan 5 ta Cobalt ajratilgani to‘g‘risida xabar berilgandi.
