• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12591.71
    • RUB160.18
    • EUR14821.7
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +41°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Iqtisodiyot

    O‘zbekistonning YaIM hajmi 7,4 foizga oshdi. Buning oddiy aholiga ta’siri qanday?

    Davlat statistika qo‘mitasi matbuot xizmati ma’lumotlariga ko‘ra, 2021-yilda O‘zbekistonda yalpi ichki mahsulot (YaIM) hajmi 7,4 foizga o‘sib, 734,6 trln so‘mni tashkil qildi.

    Bu ko‘rsatkich avvalgi yillarga nisbatan balandroq bo‘ldi. Xususan, 2020-yilda YaIM hajmida 1,6 foizlik o‘sish qayd etilgan edi. 2019-yil yakunlari bo‘yicha esa O‘zbekistonda YaIM o‘sishi 5,5 foizni tashkil etgan. 2018- va 2017-yillarda bu ko‘rsatkich mos ravishda 5,1 va 5,3 foizga teng edi.

    Foto: “Daryo” / Madina Nurman

    Foto: “Daryo” / Madina Nurman

    YaIMning o‘sishi mamlakatda ko‘proq mahsulot va xizmatlar ishlab chiqarilganligini anglatadi va bu davlat budjetiga soliq tushumlarini ko‘paytiradi. 

    YaIMning kamayishi iqtisodiy tanazzulning belgisi bo‘lishi mumkin: odamlar kamroq sotib oladi, kompaniyalar kamroq ishlab chiqaradi, biznes va davlat daromadlari pasayadi.

    Bizning hayot sifatimiz YaIM o‘sishi yoki o‘smasligiga chambarchas bog‘liq. 

    YaIMga qanday holatlar o‘z ta’sirini ko‘rsatadi? 

    Birinchidan, ish va ish haqi orqali ta’sir ko‘rsatish mumkin. Agar kompaniya mahsulot miqdorini ko‘paytirish uchun ishlab chiqarishni kengaytirsa, u yangi ishchilarni yollaydi va ish haqini oshiradi.

    Ikkinchidan, soliqlar orqali. Kompaniyalar o‘z foydalaridan budjetga soliq to‘laydi va ulardan davlat o‘qituvchilar, shifokorlar va boshqa toifadagi ishchilarga ish haqi, ijtimoiy nafaqalar to‘laydi. Fuqarolarni ish bilan ta’minlaydigan infratuzilma loyihalariga pul ajratadi. 

    Shunga ko‘ra, kompaniyalar qancha ko‘p ishlasa, mahsulot ishlab chiqarsa va sotsa, ularning soliq tushumlari shunchalik yuqori bo‘ladi va davlat ko‘proq mablag‘ sarflashga qodir bo‘ladi. Misol uchun, yo‘llar va metrolar, tibbiy asbob-uskunalar va maktablarni ta’mirlash imkoniyatlari oshadi.

    Iqtisodiyot juda tez o‘sganda, narxlar ham u bilan birga osmonga ko‘tarilsa, yaxshi oqibatlarga olib kelmaydi. Biroq har qanday holatda ham bitta fuqaro uchun YaIMning o‘sishi, ishsizlik ko‘payganidan, aholi daromadlari pasayishidan yaxshiroqdir.

    Inflyatsiya va YaIM

    Foto: “Daryo” / Dilzoda Hamidjonova

    Foto: “Daryo” / Dilzoda Hamidjonova

    Inflyatsiya, ya’ni tovar va xizmatlar narxining oshishi hamyonimiz uchun eng sezgir o‘lchov vositasidir. Inflyatsiya oshishi, iste’mol narxlari indeksi oshganini bildiradi. 

    Agar yil oxirida inflyatsiya qayd etilgan bo‘lsa, demak, ma’lum bir miqdordagi pulga bir yil oldingiga qaraganda kamroq tovar va xizmatlar sotib olish mumkin bo‘ladi.

    Yuqori inflyatsiya shaxsiy budjetga qattiq ta’sir qiladi, chunki pul qadrsizlanadi va siz odatdagi turmush darajasini saqlab qolish uchun ko‘proq pul sarflashingiz kerak. 

     

    Misol uchun, bir yil davomida bir kishining ish haqi 1 mln so‘mdan 1,1 mln so‘mga, ya’ni 1,1 barobar oshdi. 

    Agar inflyatsiya o‘sishini 15 foiz deydigan bo‘lsak, unda: 

    (1,1:1,15) * 100% = 96% 

    Ish haqi oshganiga qaramay, yil davomida real daromadlar 4 foizga kamaydi.

    Inflyatsiya darajasi tovarlarga bo‘lgan talab va taklif nisbatiga bog‘liq, bu esa YaIMning asosiy tarkibidir.

    Hayot sifatini baholash uchun aholi jon boshiga YaIM kabi ko‘rsatkich ham qo‘llaniladi (umumiy ko‘rsatkich aholi soniga bo‘linadi). Uning qiymati ko‘pincha AQSh dollariga aylantiriladi va xalqaro taqqoslash uchun ishlatiladi.

    28.01.2022, 22:07   Izoh (0)   19800
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Birlashgan Arab Amirliklariga — yarim asr. Arablar neftdan topilgan pullarga qanday mamlakat qurishga muvaffaq bo‘ldi?

    28.01.2022, 20:53

    2022-yilda oltin narxlari qaysi tomonga o‘zgaradi va bu O‘zbekistonga qanday ta’sir o‘tkazadi?

    28.01.2022, 19:38

    O‘zbekiston yengil avtomobillar ishlab chiqarish hajmini kamaytirganiga qaramasdan, ularning eksportini rekord darajaga yetkazdi

    27.01.2022, 21:09

    O‘zbekistonda yalpi ichki mahsulot hajmi 2021-yilda 7,4 foizga o‘sdi

    27.01.2022, 16:56

    O‘zbekistonda mayda pullar kamayib ketmoqda. Bunga sabab nima?

    27.01.2022, 07:10

    O‘zbekiston 2021-yilda nimalar sotib oldi va sotdi?

    22.01.2022, 13:13
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Qashqadaryoning Chimyoni – Miraki haqida siz bilmagan faktlar


    NRG Uzbekistan 60 gektar maydonda "shahar ichida shahar" keng ko‘lamli turar-joy loyihasini ishga tushirmoqda


    Faqat tekshirilgan foydalanuvchilar: nima uchun to‘lov ilovalari  shaxsni tasdiqlashni so‘raydi


    “AloqaBank” yoshlar bilan ishlashga oid dasturlarni kengaytirmoqda


    NRG Uzbekistan zamonaviy va keng majmua — Maftun Makon turar joy mavzesini qurish bo‘yicha ulkan loyihani amalga oshirmoqda


    “O‘zbekgidroenergo” AJning xalqaro kredit reytingi BB (barqaror) darajasiga ko‘tarildi


    Hududiy elektr tarmoqlari” AJ Fitch Ratings agentligining xalqaro kredit reytingini “BB, barqaror” darajasiga oshirdi


    Fitch Kapitalbankning reytingini "Ijobiy" prognoz bilan tasdiqladi


    Fitch Ratings “Biznesni rivojlantirish banki” ATB kredit reytingini oshirdi 


    Kapitalbank investitsiyalari – O‘zbekiston yoshlari kelajagiga sarmoya


    Toshkentda Sting brendi homiyligida "Formula-1" filmining premyerasi bo‘lib o‘tdi


    HONOR ilhomlantiruvchi AI texnologiyalarga ega HONOR 400 seriyasini taqdim etdi


    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Inflyatsiya va jamg‘armalar: Nega pul o‘z qiymatini yo‘qotadi?


    Qashqadaryo va Buxoroda amalga oshirilgan quyosh energiyasi loyihalariga 1 yil to‘lishi munosabati bilan rasmiy tadbir bo‘lib o‘tdi

     

    Tavsiya etamiz

    Isroil AQSHga hujum qilgan kun: o‘nlab amerikaliklarni o‘ldirish bu anglashilmovchilik edimi yoki fitna?

    2 iyul, 19:45

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Shimoliy Koreya Rossiyaga yana 30 ming askar yuboradi — Ukraina razvedkasi

    Dunyo | 3 iyul, 13:00

    Inflyatsiya va jamg‘armalar: Nega pul o‘z qiymatini yo‘qotadi?

    Reklama | 3 iyul, 12:00

    Rossiyada o‘yinchoq to‘pponcha sabab o‘zbekistonlik yigitga hukm o‘qildi

    O‘zbekiston | 3 iyul, 12:55

    Yozda “Real”ni tark etadigan futbolchilar nomi ma’lum bo‘ldi

    Sport | 3 iyul, 12:50

    Instagram: Bozorda meva sotgan Munisa Rizayeva, to‘yda tanbeh bergan Otabek Muhammadzohid, Imron va Durdonadan yangilik

    Madaniyat | 3 iyul, 12:49

    O‘zbekistonda aholining uchdan bir qismi kamida bitta bank kreditiga ega

    O‘zbekiston | 3 iyul, 12:14

    HONOR ilhomlantiruvchi AI texnologiyalarga ega HONOR 400 seriyasini taqdim etdi

    Reklama | 3 iyul, 10:30

    Dunyo bo‘ylab har soatda yuz kishi yolg‘izlikdan vafot etmoqda — JSST

    Salomatlik | 3 iyul, 11:56
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.