Koronavirus dunyo bo‘ylab do‘konlarni ship-shiydam qildi. Odamlar sanitayzerlar, hojatxona qog‘ozi va suli sutini bitta qoldirmay sotib olmoqda

Koronavirus epidemiyasi uch mingdan ortiq odamning o‘limiga, fond bozorlarining qulashiga va chegaralarning yopilishiga sabab bo‘ldi, bundan tashqari xarid vahimasini ham keltirib chiqardi. Bu vahima fevral oyida Osiyoda boshlangan edi, virusning tarqalishidan kelib chiqib, asta-sekin Yevropa va Shimoliy Amerikaga ham ko‘chdi. Butun dunyo bo‘ylab odamlar mahsulot taqchiligi yuz berishidan xavotirlanib, hojatxona qog‘ozi, dezinfeksiya vositalari, dori va oziq-ovqat zaxirasini yaratib qo‘yay, deya do‘kon peshtaxtalarini bo‘shatib tashlayapti.

Meduza bu borada jahonning turli mamlakatlarida kuzatilayotgan holatlarni birma-bir ko‘rsatdi.

Rossiya

Koronavirus infeksiyasidan himoyalanish maqsadida rossiyaliklar tibbiy niqoblar (vaholanki, virusni yuqtirmagan odamlar uchun uning foydasi yo‘q), antiseptik vositalar, shuningdek, “Arbidol” va virusga qarshi boshqa preparatlarni sotib olishni boshladi (e’tiborga molik jihati, “Arbidol”ning samarali ekani isbotlanmagan). Ushbu barcha mahsulotlarning savdolari o‘nlab va hatto yuzlab barobar o‘sdi. Hukumat mazkur mahsulotlar narxini nazorat qilishga va’da berdi, keyinroq esa tibbiyot niqoblari, respiratorlar, bintlar, tibbiyot paxtasi va kimyoviy himoya liboslarini Rossiya hududidan olib chiqib ketishni taqiqladi.

https://twitter.com/CurrentTimeTv/status/1234801244717408261

Avstraliya

Avstraliyaliklar asosan hojatxona qog‘ozi zaxirasini yaratishga harakat qilmoqda. Twitter’ning mahalliy segmentida #toiletpapergate va #toiletpapercrisis heshteglari ommalashib ketgan. Mamlakatdagi eng yirik supermarketlar tarmog‘i hisoblangan Woolworth bir qo‘lga to‘rt qadoqdan ortiq hojatxona qog‘ozi sotishni taqiqladi, Costco tarmog‘ida esa cheklov bundan-da battar — bir qo‘lga bir qadoqdan ortiq berilmayapti. Tamvort shahridagi Big W do‘koni xodimlari esa hojatxona qog‘ozi sotib ololmagani uchun sotuvchilarga tashlangan xaridorni deb politsiyani chaqirishga majbur bo‘ldi.

https://twitter.com/renaessance_/status/1235414782489923584

Darvin shahridagi Northern Territory News xiyobon gazetasi esa hojatxona qog‘ozi yetishmovchiligi muammosini hal qilishga o‘ziga xos yechim taklif qildi — gazetaning bir soni sakkizta bo‘sh sahifa bilan chiqarildi.

https://twitter.com/TheNTNews/status/1235320458733588482

Buyuk Britaniya

Britaniyaliklar asosan himoya vositalari va oziq-ovqat — tibbiyot niqoblari, sanitayzerlar, konservalar, qadoqlangan suv, hayvonlar uchun oziqa, virusga qarshi preparatlar sotib olmoqda. Ajiotaj sabab Boots dorixonalar tarmog‘i va Lidl supermarketlar tarmog‘i bir qo‘lga ikki shishadan ortiq sanitayzer sotishni to‘xtatdi, Ocado onlayn-supermarketi esa mijozlarga bir necha kun oldindan buyurtma berishni tavsiya qilmoqda.

https://twitter.com/MisaWilliam/status/1234485317966684161

Oziq-ovqat bilan chakana savdo qilish sohasi eksperti, Tesco do‘konlar tarmog‘ining ta’minot bo‘yicha sobiq direktori Bruno Monteynning ta’kidlashicha, bundan keyingi xarid vahimasi taqchillikni keltirib chiqaradi. Biroq Monteynning ta’kidlashicha, chakana savdo tarmoqlarida bu borada “B” reja ham bor: ular asosiy mahsulotlarning uzluksiz ta’minotiga e’tibor qaratish maqsadida mahsulot assortimentini qisqartiradi.

https://twitter.com/alexhofford/status/1234556437386362881

AQSh

Catalina tahlil kompaniyasi ma’lumotlariga ko‘ra, AQShda ham boshqa mamlakatlardagi kabi sanitayzerlar ommaviy tarzda sotib olinmoqda (ularning savdosi o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 619 foizga o‘sgan), shuningdek, quruq sut, oqartirgich, suyuq sovun, loviya va yorma sotuvi ham sezilarli o‘sgan. Ayni vaqtda Nielsen tahlil kompaniyasi ma’lumotlari biroz boshqacharoq: uning ta’kidlashicha, AQShda eng ko‘p tibbiyot niqoblari va suli sutining savdosi (o‘tgan yilga nisbatan 300 foizga) oshgan. Undan keyingi o‘rinlarda qurilish niqoblari, sanitayzerlar va termometrlar bormoqda.

https://twitter.com/kldmills/status/1233574443697549312

https://twitter.com/TinaBietler/status/1232708201243664384

Germaniya

Germaniya aholisi un, konservalar, makaron va suli suti, shuningdek, non va pishloqni ommaviy tarzda sotib olmoqda. Do‘kon peshtaxtalaridan sanitayzer va hojatxona qog‘ozini topish qiyinlashib qolgan. Twitter’da #Hamsterkauf heshtegi paydo bo‘lgan (taxminiy tarjimasi — “og‘maxonning xaridlari”), matbuot esa hukumatning favqulodda vaziyatlarda zaxirasini yaratib qo‘yish tavsiya qilinadigan mahsulotlar ro‘yxati borligini eslatmoqda (ro‘yxat so‘nggi bor 2018-yilda yangilangan). Aytmoqchi, ushbu ro‘yxatda o‘ylanmagan xaridlardan chekinish va mahsulotlarni yeb qo‘ya oladigan miqdoringizda sotib olish tavsiya qilinadi.

https://twitter.com/PiratKSegatz/status/1233127858274480129

Yaponiya

Yaponlar xuddi avstraliyaliklar kabi hojatxona qog‘ozini g‘amlab qo‘yishga kirishgan. So‘nggi bir hafta davomida yaponlar Twitter’da endi taqchil mahsulotga aylanib qolgan hojatxona qog‘ozlari haqida 200 mingga yaqin post qoldirgan. Vahimaga hojatxona qog‘ozi uchun zarur xomashyo importi koronavirus sabab to‘xtatilgani haqidagi mish-mishlar sabab bo‘lgan. Hukumat Yaponiyada sotilayotgan hojatxona qog‘ozining 98 foizi mamlakatning o‘zida ishlab chiqarilishini, shunday ekan, xavotirga o‘rin yo‘qligini ma’lum qildi. Lekin endi yaponlarni to‘xtatib bo‘lmay qolgan: ular hatto kafelardagi hojatxona qog‘ozlarini ham o‘g‘irlab ketmoqda.

https://twitter.com/DJ_meatkun/status/1234040333417107459

Hojatxona qog‘ozidan tashqari, yaponlar qog‘oz sochiqlar, suyuq sovun, tagliklarni ham “ovlamoqda”. Shuningdek, guruch, makaron, konservalar, soyali natto loviyalari kabi oziq-ovqat mahsulotlarini faol sotib olmoqda.

https://twitter.com/JTQuigley/status/1233321263692599296

Yana bir nechta bo‘sh peshtaxtalar

“Tegu shahridagi vahimali xaridlar: qo‘rquvda qolgan odamlar Gamsam tumanidagi Emart supermarketi peshtaxtalarini ship-shiydam qilib ketdi”

https://twitter.com/irinamow/status/1230528369193734145

Fransiya

“Yo‘q, yo‘q, bu vahima emas...”

https://twitter.com/valjerome1/status/1234404737073713153

Italiya

“Bu Shimoiy Italiyadagi mening supermarketim. Atrofda hamma niqob taqib yuribdi. Odamlar zaxiraga oziq-ovqat va birinchi galda zarur mahsulotlarni sotib olish maqsadida tungi soat 11 da navbatda turibdi”

https://twitter.com/xniallssecret/status/1231699360750198788

Indoneziya

“Mamlakatda koronavirus bilan kasallanish bilan bog‘liq birinchi holat e’lon qilinganidan so‘ng indoneziyaliklar oziq-ovqatni g‘amlab qo‘yish uchun supermarketlarni to‘ldirdi”

https://twitter.com/apathoni/status/1234451613500297216