Qozog‘iston prezidenti Qosim-Jo‘mart To‘qayev xalqqa murojaatida qonunchilikda jinsiy zo‘ravonlik uchun jazo kuchaytirilishini bildirdi. Mamlakatda oxirgi yillarda bu boradagi mavjud holat qanday edi?
Foto: Sputnik
Qozog‘iston Bosh prokuraturasi ochiq bazasida jinsiy zo‘ravonlik bilan bog‘liq 151 holat qayd etilgan.
Mahalliy JKning 121-moddasi “Jinsiy yo‘nalishdagi zo‘ravonlik harakatlari deb nomlanadi. 2003-yilda bu bo‘yicha pavlodarlik 20 yashar fuqaro 12 yoshli bolaga nisbatan zo‘ravonligi uchun 12 yil qamoq jazosini olgan. Muddatini to‘liq o‘tagan. 2008-yilda Akmola viloyatida yashovchi 24 yashar yigit 6 yashar bolaga nisbatan nojo‘ya harakatlari uchun 8 yilga qamalgan. Pavlodarlik yana bir shaxs ham mazkur modda bo‘yicha 2005-yilda 8 yilga hukm qilingan.
Qizilo‘rda viloyati fuqarosi esa shunday jinoyati uchun 2008-yilda 11 yil qamoq jazosi oldi, biroq 2015-yilda ozodlikka chiqdi. Janubiy Qozog‘iston viloyatida yashovchi shaxs 2010-yilda 10 yilga hukm qilindi, biroq u ham 2017-yildayoq chiqib keldi.
Shu kabi ishlarni tahlil qilganda, 121-modda bo‘yicha eng ko‘p qo‘llangan muddat 8 yil ekanligi haqida xulosa qilish mumkin.
Bevosita 120-moddani (“Zo‘rlash”) oladigan bo‘lsak, 2002-yilda Ekibastuz sudi 19 yashar yigitni 11 yoshli bolani zo‘rlagani uchun 14 yilga hukm qildi. U 9 yildan ko‘proq o‘tirdi. Uning pavlodarlik tengdoshi esa 13 yashar bola ustidan zo‘rlik uchun 9 yil qamoq jazosi olgan. Sharqiy Qozog‘iston viloyatida yashovchi 44 yoshli erkakka 2008-yili 10 yashar bolaga nisbatan zo‘rlik uchun 10 yil berilgan. U jazo muddatini to‘liq o‘tagan. 2007-yili Janubiy Qozog‘iston viloyatidan 21 yashar yigit ham shuncha muddat olgandi.
Bu modda bo‘yicha umumiy jazo muddatini aniqlash mushkul bo‘ldi: sanab o‘tilgan ishlarda sudyalar 4 yildan 14 yilgacha ozodlikdan mahrum etgan.
