Мусулмонлар идораси раиси Нуриддин Холиқназаров онлайн видеосуҳбатда ҳижрат масаласидаги саволга жавоб қайтарди. Муфтий сўзларига кўра, ҳижрат қилиш учун юртда нотинчлик, зулм ва эътиқод учун қийинчилик бўлиши керак. Ўзбекистонда эса тинчлик ва ибодат эркинлиги бор. Шу боис ҳижрат қилиш мантиқсизлик.
Пайғамбар давридаги икки ҳижрат
Нуриддин Холиқназаров ҳижрат бир жойдан иккинчи жойга кўчиш маъносини англатишини айтди. Пайғамбар Муҳаммад алайҳиссалом даврида икки марта ҳижрат бўлганини эслатди. Биринчиси, Ҳабашистонга, иккинчиси Маккадан Мадинага ҳижрат қилинган. Муфтий нима учун ҳижрат қилинган, дея савол қўйиб, масалани тушунтирди.
“Биринчи ҳижрат Ҳабашистон, ҳозирги Эфиопияга қилинган. Унда маълум бир саҳобаларга зулмлар кучайиб кетган, ўлим хавфи туғилган, жуда қийин аҳволда қолишган. Ёлғиз Аллоҳга ибодат қилгани, ягона Аллоҳ ва Расулига иймон келтиргани учун мана шунақа азоблар бўлган. Пайғамбаримиз алайҳиссалом уларни бу зулмлардан сақлаш мақсадида Ҳабашистонга бориб яшаб туришга, яъни кўчиб кетишга рухсат берганлар ва мана шу биринчи ҳижрат бўлган. Саҳобалар Ҳабашистонга бориб, ўз жонини сақлаб қолган”, деди дин пешвоси.
Нуриддин Холиқназаров иккинчи ҳижрат милодий 622 йилга тўғри келишини айтиб, унда мусулмонларга оммавий зулм кучайганини билдирди. Бунда ҳаттоки, Пайғамбар алайҳиссаломга ҳам зулмлар қилингани эсланди. Ана шу сабаб барча мусулмонлар Маккадан Мадинага кўчиб кетишга қарор қилади.
“Абу Усмон Мужошиъий ибн Масъуддан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз алайҳиссалоту вас-саллам: “Макка фатҳидан кейин ҳижрат йўқ”, дедилар. Мазкур ҳадис ўзидан олдин келган ҳижрат ҳақидаги ҳадисларни бекор қилувчи эканини уламоларимиз таъкидлаган. Бу нима дегани? Демак, Макка фатҳидан кейин ҳижрат қилишга ҳеч қандай сабаб қолмади. Ва мана шу ҳадис ўзидан аввалгиларни насх қилувчи дегани. Ўзидан аввал, яъни мана шу ҳадис айтилгунгача ҳижрат ҳақида нимаики гаплар гапирилган бўлса, мақтовлар, бу кейинги, охирги ҳадис билан унинг ҳукми бекор бўлди. Носиҳ ва мансуҳ деган қоидалар бор. Яъни баъзи ҳадислар ўзидан аввалгисининг ҳукмини бекор қилади. Лекин бу ҳадис йўқолиб кетмайди, ёзилган. Мана ўша саҳиҳ китобларни олиб қарасак, ҳадислар тўпламини қарасангиз, ҳижрат ҳақида кўп нарса ёзилган бўлади”, деди видеочиқишида олим.
“Ҳижратга даъват мантиқсизлик”
Муфтийнинг айтишича, баъзи одамлар ҳижратга оид ҳадислардан фойдаланиб, ёшларни чалғитишга уринмоқда.
“Сохта даъватчилар “мана кўринглар, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳижрат ҳақида гапирган гаплари бор”, деяпти. Уни ўқиб туриб ёшлар айтяптики: “Ҳа, демак, ҳижрат бор экан, мана саҳиҳ ҳадис турибди, Пайғамбаримиз алайҳиссалоту вас-салламдан айтилган”. Ўша ҳадисларни ҳеч ким инкор қилмайди, бу ҳақ. Аммо қоидада ўша энг охирги, Пайғамбаримиз алайҳиссалом Макка фатҳ бўлгандан кейин “Ҳижрат энди тўхтади”, деган гаплари билан ундан олдинги ҳамма айтилган ҳадисларнинг ҳукми бекор бўлди. Ҳадис сақланиб қолди, лекин ҳукми бекор бўлди”, дея тушунтирди диний идора раҳбари.
“Гуноҳлардан тийилиш ҳижрати”
Муфтий масалани таҳлил қиларкан, ҳижратга доир ҳадисда иккинчи тавсия ҳам берилганини билдирди.
“Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “қўлидан, тилидан ўзгаларга озор бермаган кишига ҳақиқий мусулмон деб айтилади. Аллоҳ таоло ман этган нарсалардан қайтган киши эса Аллоҳ йўлида ҳижрат қилган кишидир”, дедилар. Бу Имом Бухорийда ривоят қилинган. Кўчиб кетиш ҳижрати йўқ, аммо гуноҳлардан тийилиш ҳижрати бор. Пайғамбаримиз алайҳиссалом шу гапни гапирдилар. Энди ҳижрат йўқ, лекин энди гуноҳлардан ҳижрат бор. Ўша гуноҳ, ёмон ишлардан ўзини сақласа, ҳижрат савобини олади”, деди муфтий.
Нуриддин Холиқназаров айрим сохта даъватчилар ҳижрат қилишга кўндириб кўплаб ёшларни оиласидан, ватанидан жудо қилаётганига урғу берган.
“Келинглар бу ёққа, ҳижрат қилинглар”, деяётганларга биз мантиқан савол беряпмиз: “Биродарлар, ҳижратдан кўзланган мақсад – нотинч, жонига қасд бўлаётган ва эътиқодига қийинчилик туғилган жойдан бошқа юртга боришдир. Борилаётган юрт эса тинчлик, осойишталик бўладиган жой экан. Демак, Мадина шундай бўлган. Ҳижратдан кўзланган мақсад шу. Энди ҳозир ҳижрат қилинглар, деётганда мантиқига ҳеч тушунмаяпмиз. Юртимиз тинч, ибодат эркинлиги бор, намозлар ўқияпмиз, рўзалар тутяпмиз, ҳаж-умраларга боряпмиз. Ҳайит намозларини ўқияпмиз, мана бундай савол-жавоблар қилиш имконияти бор, масжидларимизда ибодатлар бўляпти. Яъни ҳамма эътиқод қилувчи нарсаларимиз мавжуд бўлиб турибди. Жонимизга қасд бўлмаяпти. Энди ҳижрат қилиш учун мана шу нарсалар бўлмаслиги керак эди. Шундагина тинч жойга кетиш керак эди. Булар нима қиляпти? Мана шундай тинч юртдан нотинч бўлган юртга кетяпти. Ҳижратнинг тарихидаги мантиққа ҳам тўғри келмаяпти. Шунинг учун аслида ҳижратнинг иккинчи турига маҳкам эътибор беришимиз керак. Гуноҳлардан ҳижрат қилишимиз зарур. Аллоҳ ман қилган гуноҳлардан ҳижрат қилишни ўрганишимиз лозим”, деди Мусулмонлар идораси раиси.
Аввалроқ Мусулмонлар идораси раиси болаларга дунёвий билимларни, касб-ҳунарни пухта ўргатиш жуда муҳим экани ҳақида гапирганди.
Изоҳ (0)