2016 йилнинг 15 июли Туркиядаги энг мудҳиш тун сифатида тарихга муҳрланган. Айнан ушбу санада Анқара ва Истанбул шаҳарларида FETO террорчилик ташкилоти томонидан давлат тўнтаришига уриниш вақтида қонли тўқнашувлар юз берди.
Тўққиз йил аввал ўша мудҳиш кечада миллионлаб инсонлар ўз ҳаётларини хавф остига қўйиб, ватан ҳимояси учун кўчаларга чиқди. Истанбулдаги Босфор кўприги устида мамлакат аскарлар ҳарбий формасини кийиб олган террорчилар томонидан 34 нафар тинч аҳоли вакилларининг отиб ўлдирилиши ўша хоинона ҳужумнинг энг оғриқли дақиқаларидан бирига айланди.
Ўша мудҳиш тунда нима бўлган эди?
Ҳаммаси соат 20:00 дан кейин бошланганди. Мамлакат пойтахти Анқаранинг сайёҳлар ва маҳаллий аҳоли энг гавжум бўлган нуқтаси — Қизилой майдонида одамлар ўққа тутилди. Парламент биноси бомбаланди. Истанбулдаги Бўғоз кўприги ёпиб қўйилди, мамлакатда ҳарбий кучлар томонидан “Сулҳ операцияси” бошлангани эълон қилинди.
Бу воқеалар бошланган вақтда президент Ражаб Тоййиб Эрдўғон Мармарисда дам олаётган эди. У тунаб қолган меҳмонхонага ҳам ҳужум уюштирилди. Тасодифки, Эрдўғон ҳужум рўй берган вақтда меҳмонхонани тарк этганди.
Бу орада мамлакатнинг расмий телеканалларидан бири TRT бош офисига ҳужум қилинди. Жонли эфирда давлат тўнтариши амалга оширилгани, ҳокимият Туркия қуролли кучлари қўлига ўтгани эълон қилинди.
Орадан кўп ўтмай Ражаб Тоййиб Эрдўғон Skype орқали CNN TURK телеканалида чиқиш қилди ва турк халқини бирлашишга, мамлакат мустақиллигини сақлаб қолишга, кўчаларга чиқиб, демократик ҳокимиятни ағдармоқчи бўлган хоинларга қарши туришга чақирди. Оломон кўчаларга ёйилди. Нафақат эркаклар, аёллар, ёш қизлар, болалар ҳам қўлида байроқ билан кўчаларга чиқди. Ўзига қарата ўқталинган қуроллар, танкларни хоинлар қўлидан олишга уринди ва бунинг уддасидан чиқди.
Ушбу давлат тўнтаришига ҳаракат АҚШда истиқомат қилиб келган Фатҳуллоҳ Гулен бошчилигидаги FETO террористик гуруҳи ва унинг давлатдаги корчалонлари орқали амалга оширилгани маълум қилинди.
Бўлиб ўтган воқеалар Туркия ҳукумати учун катта дарс бўлди. Мамлакат хориждаги элчихоналари орқали Фатҳуллоҳ Гулен ҳаракати ҳақида баёнотлар берди, қўшнилари, дўстларини, дунёни огоҳликка чақирди, Гуленга тегишли хусусий мактаблар, университетларни ёпиш юзасидан таклиф киритди ва буни ўзи бошлаб берди. Юзлаб мактаблар ёпилди, ўқитувчилар лавозимлардан озод этилди, айримлари жиноий жавобгарликка тортилди.
15—16 июль воқеалари оқибатида 253 киши вафот этган. Улардан 63 нафари полиция ходимлари, олти нафари ҳарбийлар, 184 нафари эса тинч аҳоли вакиллари эди. Шаҳидларнинг хотираси 9 йилдан буён нафақат мамлакатда, балки унинг ташқарисида ҳам ёд этиб келинмоқда. Мамлакатдаги кўча ва мактаблар уларнинг исмлари билан аталган, хотирасига бағишлаб музейлар, ёдгорликлар очилган.
Давлат тўнтаришига уриниш кечасида 286 нафар полициячи, 47 нафар ҳарбий ва 2 407 нафар тинч аҳоли вакили жароҳатланган.
Тўққиз йил ичида FETO билан алоқадорликда гумонланган 390 мингдан ортиқ киши ҳибсга олинган, улардан 114 минг нафари суд қарори билан қамоқ жазосига ҳукм қилинган.
Ушбу сана муносабати билан Туркия республикаси коммуникация бошқармаси томонидан Анқара ва Истанбул шаҳарларига медиа тур ташкил этилди.
Медиа турда жами 200 нафар журналистлар иштирок этди. Улардан 120 нафари 41 та хорижий мамлакатдан келган ОАВ ходимлари бўлса, 80 нафари туркиялик маҳаллий журналистлардир.
Медиа тур давомида журналистларга 15 июлга қадар ва ундан сўнг Туркиянинг FETO билан қандай курашгани ҳақида атрофлича маълумот берилди.
15 июль куни мамлакат парламенти биносида президент Ражаб Тоййиб Эрдўғон иштирокида тадбир бўлиб ўтди.
Туркия президенти ўз нутқида мамлакат демократияси ва келажаги учун курашган барча фуқароларга миннатдорлик билдирди.
У мамлакатни зўравонлик билан эгаллашга уринилган кечада минглаб туркияликлар кўчалар, майдонларга чиққани ҳамда бу ҳаракати билан террорчиларнинг қабиҳ мақсадига эришишига тўсқинлик қилганини хотирлади.
“Ўша тунда Истанбул, Бурса ва бошқа Туркия шаҳарларида ўқилган намозлар, қилинган дуолар Бокудан Қоҳирагача, Исломободдан Жакартагача, Сараеводан Могадишугача етиб борди. Айнан ушбу мамлакатлар Туркия демократиясининг ғалабаси қувончини баҳам кўрди”, деди мамлакат раҳбари ўз нутқида.
Эрдўғоннинг сўзларига кўра, 2016 йилнинг 15 июль воқелари турк халқининг бирдамлигини яна бир бор намойиш этган.
Туркия президенти Буюк миллат мажлиси (парламент) депутатларига халқ билан биргаликда демократияни ҳимоя қилгани учун миннатдорлик билдирди.
“Шаҳидларнинг жасорати, фуқароларнинг кураши бесамар кетмади. Террорсиз Туркия ушбу қаҳрамонларнинг ҳаракатлари самарасидир. Терроризм муаммосига барҳам берилганидан сўнг Туркия ҳар томонлама фаол ривожлана бошлади”, дейди Ражаб Тоййиб Эрдўғон.
Изоҳ (0)