Россия Украина шаҳарларига Shahed дронлари билан зарба интенсивлигини ошириб борар экан, унга қарши туриш тобора мураккаблашиб бормоқда. Ҳаво мудофаа тизимлари ҳаддан зиёд юкламага дош бера олмаяпти. Украиналиклар эндиликда арзон ва янги восита — тутиб олувчи дронларга умид боғлаяпти.
Бу турдаги қурилмалар вертикал равишда кўтарилиши, парвоз давомида мураккаб манёврларни амалга ошириши мумкин. Улар Shahed ва бошқа шу турдаги анъанавий усулда парвоз қилувчи дронларни бевосита тўқнашиш билан сафдан чиқаради.
Пойтахт Киевдаги корхоналарнинг бирига борган Зеленский расмийларга бу турдаги тутиб олувчи дронлардан ҳар куни мингта ишлаб чиқаришга топшириқ берди. Украина президентининг сўзларига кўра, бунинг учун 6 миллиард долларлик шошилинч маблағ зарур.
Стерненко жамғармаси ва Come Back Alive каби хайрия ташкилотлари мазкур турдаги дронларни ишлаб чиқаришга сармоя киритган. Come Back Alive экспертларидан Тарас Тимочконинг айтишича, тутиб олувчи дронларнинг нархи ҳар бири учун 5 000 доллардан қиммат бўлмаслиги лозим. Қолаверса, улар тезлигини тахминан 300 км/соатга етказа олиши, шунингдек 5 000 метр баландликда парвоз қилиши талаб этилади.
“Энди асосий вазифа — шартномаларни тезроқ бериш, ишлаб чиқаришни кенгайтириш ва операторларни тайёрлаш. Охиргиси энг катта муаммо бўлиши мумкин. Россияда Shahed ва Geran дронлари ишлаб чиқариш қуввати юқори. Уларни қувиб етиш жуда мураккаб, аммо биз бунга жуда яқинмиз”, деган Тимочко.
Tytan Technologies компанияси вакили Макс Эндерс технологик тўсиқлар ҳамон кўплигини айтади. Унга кўра, дронларни мавжуд радар тармоқларига интеграция қилиш керак. Шу билан бирга, электрон уруш тизимлари таъсирига тушиб қолмаслиги учун, уларни сунъий интеллектга асосланган автоном бошқарув билан таъминлаш лозим.
Эндерс жараённи “доимий мослашув пойгаси” деб атайди. Бошқача айтганда, ҳар икки томон дастурларини 15–20 кунлик инновацион цикллар билан янгилаб боради. Кейин эса янги қуролга қарши ҳимоя чораси ўйлаб топилади. Шу билан рақобат узлуксиз давом этади.
Бироқ тутиб олувчи дронлар Украина умид билдираётган ягона восита эмас. Мамлакат қуролли кучлари маҳаллий ишлаб чиқарилган Sky Sentinel автоном жанговар модули ва Германиядан келтирилган Skynex зенит артиллерия тизимларидан фойдаланмоқда. Улар ҳаво нишонларини аниқлаш ва уларгача масофани ўлчаш учун илғор технологияга эга. Бироқ бу каби тизимларнинг сони чекланган.
Украина муҳандислари, шунингдек, Тризуб номли лазер мудофаа тизими устида ҳам ишламоқда. У 3 километргача баландликдаги нишонларни зарарсизлантиришга қодирлиги айтилмоқда. Лекин у қачон тайёр бўлиши маълум эмас. Қолаверса, об-ҳаво каби омиллар бундай тизимлар ишига салбий таъсир қилади.
Шу боис ҳозирча энг кўп умид билдирилаётган восита тутиб олувчи дронлар бўлиб турибди. “Один” моделига мансуб учувчисиз учиш қурилмалари аллақачон жангларда ўзини яхши намоён қилган.
Изоҳ (0)