Ҳиндистон ва АҚШ коинот агентликлари 30 июль куни Ерни кузатиш бўйича дунёда ягона бўлган янги сунъий йўлдошни фазога учирди. Бу техника қуруқлик, денгиз ва муз қатламларидаги ҳатто энг кичик ўзгаришларни ҳам аниқлаб, глобал миқёсдаги офатлар ва иқлим ўзгаришларига тайёргарлик кўришда ёрдам беради. Бу ҳақда BBC хабар берди.

Оғирлиги 2392 килограмм бўлган NASA-Isro Synthetic Аperture Radar (NISAR) қурилмаси 30 июль куни Ҳиндистон жанубидаги Сатиш Дҳаван космик марказидан маҳаллий вақт билан 17:40 да учирилган.
NISAR — икки тўлқинли кузатув тизими билан жиҳозланган дунёдаги илк сунъий йўлдош. НАСАнинг таъкидлашича, бу “энг илғор радар технологиясига эга сунъий йўлдош” бўлиб, у бутун дунё бўйлаб ҳатто энг кичик ўзгаришларни ҳам сантиметригача қайд эта олади. Унинг ноёблиги шундаки, икки хил радар частотаси — L-band ва S-band тизимларидан биринчи бор бир сунъий йўлдошда фойдаланилмоқда.
Сунъий йўлдош “қуёшга синхрон қутб орбитаси”га чиқарилади. Бу эса уни Ер юзасининг бирор нуқтаси устидан маълум бир интервалда доимий ўтишини таъминлайди. НАСА олими Мила Митранинг сўзларига кўра, NISAR ҳар 12 кунда бир жойни қайта сканерлаб, тупроқ, музликлар ёки соҳил чизиғидаги ўзгаришларнинг ҳар бир сантиметрини аниқлай олади.
Иқлим, зилзила ва ер силжишларини реал вақтда кузатиш имконияти
НАСАнинг Ер фанлари бўлими раҳбари Карен Сент Жерменнинг айтишича, NISAR ёрдамида:
- зилзила, ер кўчкиси, вулқон фаоллигининг илк белгиларини аниқлаш;
- Гренландия ва Антарктидадаги музликлар эриши;
- ўрмон ёнғинлари, ер чўкиши ёки бўртиши каби ҳолатларни реал вақтда кузатиш мумкин бўлади.
Шунингдек, сунъий йўлдош инсон фаолияти — деҳқончилик, қурилиш ва инфратузилма лойиҳалари оқибатида юзага келаётган ўзгаришларни ҳам қайд эта олади. Лойиҳа қиймати 1,5 миллиард долларни ташкил этади. Таъкидланишича, бу лойиҳа COVID-19 пандемияси даврида, олимлар бир-биридан минглаб километр узоқликда ишлаган ҳолатда амалга оширилган.
Ҳиндистон учун тарихий ютуқ
Ҳиндистоннинг фанлар бўйича вазири Житендра Сингх NISARʼни “илм-фанга асосланган халқаро дўстлик рамзи” деб таърифлаб, уни АҚШ билан стратегик ҳамкорликдаги бурилиш нуқтаси дея баҳолаган.
Изоҳ (0)