Юз — организмнинг ички ҳолатини акс эттиради ва гоҳида унга ҳаётий муҳим витаминлар етишмаслигидан дарак бериши мумкин. Теридаги ўзгаришлар, юз рангининг хиралашиши, ҳуснбузарлар, кўз остидаги қора доиралар ва терининг бошқа шикастланишлари тананинг баъзи витаминларга эҳтиёжи борлигини кўрсатади.
B12 витамини етишмаслиги
Қизил қон таначаларининг шаклланишида асосий рол ўйнайдиган B12 витамини етишмаслиги юз терисининг ҳолатига сезиларли таъсир кўрсатиши мумкин, бу унинг танадаги метаболизмининг умумий бузилишини акс эттиради. Асосий белги тери рангининг оқариши ёки кулранг тусга кириши бўлиб, бу эритроцитлар сонининг камайиши билан боғлиқ, бунинг натижасида эса тўқималарга кислород оқими камаяди. Рангпарлик умумий ҳолсизлик ва чарчоқ билан бирга кузатилиши мумкин.
Фолат кислотаси ёки темир етишмовчилиги
Қоннинг асосий ҳужайралари синтезида иштирок этадиган яна бир муҳим компонент — фолат кислота ёки темир етишмаслиги ҳам тахминан шундай симптоматика билан қайд этилади, унинг камлиги ҳам ҳужайраларнинг кислород танқислигига олиб келади.
А витамини етишмаслиги
А витамини етишмовчилиги эса биринчи навбатда терининг қуруқлашиши ва пўст ташлаши билан намоён бўлади, у заифлашади ва таъсирланишга, акне пайдо бўлишига мойил бўлиб қолади. Терида пайдо бўлган ҳар қандай яралар жуда узоқ вақт давомида битади. Бунинг сабаби шундаки, ретинол эпителий ҳужайраларининг меъёрий дифференсиациясини қўллаб-қувватлашда, тери ёғи ишлаб чиқаришни тартибга солишда муҳим рол ўйнайди, бу эса антиоксидант ҳимояни таъминлайди ва ёшликни узайтиради.
E витамини етишмаслиги
E витамини етишмаслиги терининг тўсиқ функцияси бузилишига олиб келади, бу эса дерманинг сув йўқотиши кўпайишига олиб келади. Тери атроф-муҳитнинг ултрабинафша нурланиш ва ифлосланиш каби ноқулай омиллари таъсирига кўпроқ сезгир бўлиб қолади. Бу А витамини етишмовчилигига ўхшаш аломатлар — қуруқлик, пўст ташлаш, шикастланишларнинг ёмон тикланиши ва таъсирланишга мойиллик билан намоён бўлади.
C витамини етишмовчилиги
Юз терисининг ҳолатига аскорбин кислотаси ёки C витамини етишмаслиги кучли таъсир кўрсатади. Бу витамин соғлом, эластик ва ёрқин юз терисининг асосини ташкил этувчи коллаген синтезида асосий рол ўйнайди. Терида C витамини етишмовчилигининг энг характерли кўринишларидан бири яралар ва шилинишларнинг битиш жараёнлари секинлашувидир. Коллаген синтезининг бузилиши терининг мустаҳкамлиги ва эластиклигининг пасайишига олиб келади, бу эса уни шикастланишларга кўпроқ мойил қилади ва тўқималарнинг тикланишини секинлаштиради.
Яна бир кўзга ташланадиган белги тери остида майда қон қуйилишлар петехиялар ва экхимозларнинг (бу тери ёки шиллиқ қаватларга қон қуйилиши турлари бўлиб, улар ўлчамига кўра фарқланади) пайдо бўлишидир. C витамини капиллярлар деворини мустаҳкамлайди ва унинг етишмаслиги, мўртлиги ва ўтказувчанлигининг ошишига олиб келади, бу эса геморрагик тошмаларнинг шаклланишига ёрдам беради.
К витамини ёки филлохинон етишмаслиги
Қон қуйилишига мойилликнинг ортиши, яъни петехиялар, экхимозлар ёки пурпуралар (ҳар хил катталикдаги кўплаб қон қуйилишлар) кўринишида намоён бўлиши, кўз ости қора доғлар кўпайиши К витамини ёки филлохинон етишмаслигидан далолат бериши мумкин.
Ушбу ўзгаришлар қон ивиш жараёнларининг бузилиши билан боғлиқ бўлиб, бунда филлохинон муҳим рол ўйнайди.
B ва рух витамини етишмовчилиги
Кўпчиликка маълум бўлган оғиз четларидаги ёриқлар, эрозиялар ва қизаришлар пайдо бўлиши билан тавсифланган яллиғланишли шикастланишлар B гуруҳи витаминлари, биринчи навбатда рибофлавин (B2) етишмаслигининг ўзига хос белгисидир. Организмда рух етишмовчилиги эса ушбу ҳолатни янада ёмонлаштиради.
Фойдали витаминлар етишмовчилигининг кўплаб кўринишлари ўзига хос эмас, яъни бошқа кўплаб касалликларда ҳам учраши мумкин. Шундай экан, аниқ ташхис учун шифокорга мурожаат қилиш ва витаминлар ҳамда микроэлементлар етишмовчилигини тасдиқловчи ёки рад этувчи зарур қон таҳлилларини топшириш ва шундан кейингина даволанишни бошлаш керак.
Изоҳ (0)