Совет киносининг классик дурдоналаридан бири бўлган “Иван Василевич ўз касбини ўзгартиради” фильми томошабинлар қалбида алоҳида ўрин эгаллади. Фильмни яратиш жараёнидаги мураккабликлар, кутилмаган вазиятлар ва актёрларнинг жасорати ушбу асарнинг томошабин хотирасида абадий қолдиришига сабаб бўлди. Қуйида комедияни суратга олиш чоғида юзага келган қизиқарли ва эътиборга молик воқеаларга тўхталиб ўтамиз.
Гайдай ҳисобидан катта зиёфат
Фильмдаги қироллик дастурхони кўплаб томошабинлар ёдида қолган: стол устидаги таомлар, ичимликлар ва бошқа ноз-неъматлар экранда ниҳоятда иштаҳа очар ва реал кўринган.
Аммо авваллари СССР даврида фильмларда тасвирланадиган овқатлар сунъий бўлар эди. “Иван Василевич ўз касбини ўзгартиради” фильмида эса зиёфат саҳнаси учун Леонид Гайдай ўз маблағидан 200 рублдан кўпроқ пул сарфлаб, ҳақиқий икра, балиқ ва бошқа қимматбаҳо деликатесларни олиб келтирган. Шу сабабли Жорж Милославский ва уй-жой бошқарувчиси Бунша стол устидаги таомларни улоқтиришганда, суратга олиш гуруҳи исроф қилинган таомларга жуда ачинган.
Никулин ўрнига Яковлев
Қирол Иван Грозний ва уй-жой бошқарувчиси Бунша ролини Юрий Никулин ижро этиши мумкин эди, чунки Нина Гребешкова Гайдайга “Илм-фан ва ҳаёт” журналидаги Иван Грозний портретини кўрсатган. Журналдаги фото эса ҳақиқий қиролнинг бош суяги ўлчамлари бўйича қайта тикланган эди. У Леонид Гайдайнинг севимли актёри — Никулинга жуда ўхшарди. Шу сабабли ҳатто сценарий ҳам актёр учун махсус ёзиб тугатилади, аммо Никулин мазкур ролни рад эти, режиссёрга шундай дейди:
“Жаноб Гайдай, ахир бу Булгаков асари. Фильм кўпчиликка етиб бормаслиги мумкин. Агар унда мен суратга тушсам, уни ҳеч ким уни кўришни истамайди”.
Шундан сўнг қирол ролига Евгений Евстигнеев, Георгий Вицин, Евгений Лебедев каби актёрлар синовдан ўтган, аммо ҳеч ким ҳам қаттиққўл қирол, ҳам уй-жой бошқарувчиси ролини бир вақтнинг ўзида мукаммал ижро эта олмаган. Натижада ушбу образ Юрий Яковлевга насиб этган ва у ўз вазифасини аъло даражада уддалаган.
Кўкарган юзли Марфа Василевна
Қиролича Марфа Василевна ролига Наталя Гундарёва ва Светлана Светличная каби актрисалар кастингдан ўтишга ҳаракат қилган, аммо ушбу ролга айнан Нина Маслова танланган.
Зиёфат пайтида Марфа Василевна кадрда кўзларини ерга қарата уялган саҳна эсингиздами? Аслида суратга олиш ишлари бошланишига бир неча соат қолганда актриса жанжалда иштирок этган ва кўз остидан жароҳат олган. Шу сабабли Нина Маслованинг юзи пардоз усталари томонидан яширинган. Гайдай эса актрисага суратга олиш пайтида камерага фақат бир тарафини кўрсатиб, кўзларини ерга қаратиши кераклигини уқтирган. Шу тариқа уятчанг қиролича саҳнаси кадрга муҳрлаган.
“Гражданлар, пулларингизни омонат кассасида сақланг”
Режиссёр Леонид Гайдай кадрда импровизацияларни жуда севарди. Масалан, Милославскийнинг “Гражданлар! Пулларингизни жамғарма кассасида сақланг” деган сатри сценарийда бор эди, лекин унинг охириги: “Албатта, улар сизда бўлса” деган қисми Леонид Куравлёвнинг тўлиқ импровизацияси бўлган.
Балкондан тушиб кетишига оз қолган
Буншанинг рафиқаси ролини ўйнаган Наталя Крачковская шоҳ ортидан қувиб, бир балкондан иккинчисига ўтиши керак эди. Аммо актриса баландликдан жуда қўрққани учун бундай саҳнага рози бўлмаган. Сўнг Леонид Гайдай уни ишонтириб, балкон остига хавфсизлик панжараси қўйишни ваъда қилган. Лекин охирги дақиқада шамол панжарани учириб юборган. Актриса деразага чиқиб, пастга қараганда тўсатдан мувозанатни йўқотган. Аммо оператор уни кийимидан ушлаб қолишга улгурган. Шу сабабли мазкур саҳна фильмдан кесиб ташланган.
“Сизни ҳам даволашади”
Наталя Крачковская иштирокидаги: “Сизни ҳам даволашади. Мени ҳам даволашади” сўзларини айтган кулгили саҳна актриса учун осон бўлмаган. Наталянинг бошига иккита парик тақилган эди, улар шунчалик терига қаттиқ ёпиштирилгандики, натижада актрисанинг юзи шишиб кетган эди. Наталя хоним бу саҳнада жуда кўп йиғлаганини эслайди, аммо томошабинлар учун ушбу кадр энг кулгилиларидан бири бўлиб қолди.
Изоҳ (0)