Сўнгги 37 йил ичида Аляска музликларининг 68 фоизи қисқарган

Климатологлар Аляска жанубида 19 та қирғоқ музликлари ҳудудидаги ўзгаришларни кузатди ва уларнинг 68% чегаралари 1984 йилдан бери қисқарганини аниқлади. Асар Journal of Glaciology журналида чоп этилган. Бу ҳақда жума (5 август) куни Вашингтон университети матбуот хизмати хабар берди.

Ернинг қутб ҳудудлари ва тоғ музликлари аллақачон иқлим ўзгаришининг биринчи «қурбонлари»га айланган. Уларнинг ҳудудидаги ҳарорат ўтган асрларга қараганда 4-9 даражага юқори бўлган. Бу музликларнинг қисқаришига олиб келиши мумкин.

Олимлар глобал исиш Аляска жанубида жойлашган муз массивлари ҳолатига қандай таъсир қилганини аниқлашга қарор қилишди. Бу музликлар географик жойлашуви ва бошқа муз бирикмаларидан ажратилганлиги сабабли айниқса ҳарорат ўзгаришига таъсирчан.

Буни аниқлаш учун тадқиқотчилар Кенаи Фжордс миллий боғи ҳудудида жойлашган 19 та қирғоқ музликларининг фотосуратларини таҳлил қилишди. Экологик комплексдаги ўзгаришлар 1984 йилдан бери кузатилмоқда.

Таҳлил шуни кўрсатдики, сўнгги 37 йил ичида 19 та музликдан 13 тасининг майдони қисқарган. Улардан фақат иккитаси чегараларини оширди. Бер ва Педерсен музликлари энг кўп зарар кўрган, улар қўшни кўлларнинг қирғоқларидан 5 ва 3,2 километрга чекиниб, 17,2 ва 4,3 квадрат километр майдонни йўқотган.

Аляска музликлари ҳудудидаги деярли барча ўзгаришлар глобал исиш билан боғлиқ. Биз тахмин қилганимиздек, бу ҳолатда нафақат ҳаво ҳароратининг ошиши, балки қишки ёмғирнинг кўпайиши ҳам муз массалари чегараларининг қисқаришига сабаб бўлган. Бу умуман шимолий бошқа минтақаларда содир бўлаётган воқеаларга мос келади», — деди Сиэтлдаги (АҚШ) Вашингтон университети тадқиқотчиси Тарин Блек, университет матбуот хизматидан иқтибос келтирган ҳолда. Қишки ёмғирнинг янада кучайиши муз массаларининг эришини тезлаштиради, деб хулоса қилишди олимлар.