Эльбрусдаги фожиа. Чўққига чиқиш чоғида беш алпинист ҳалок бўлди, 14 нафари қутқарилди

Россия таркибидаги Кабарда-Болқория Республикасида жойлашган Эльбрус тоғига чиқиш пайтида беш алпинист ҳалок бўлди, сафарнинг 14 иштирокчисини қутқаришга муваффақ бўлинди. Қарийб 5400 метр баландликдаги одамларни қидириш ва қутқариш бўйича операция етти соатдан ортиқ давом этди, деб ёзади BBC Russia.

«Эльбрус тоғида алпинистлар гуруҳидан, қидирув-қутқарув операцияси чоғида, 14 киши қутқарилди, улар ратракларда (махсус гусеницали транспорт) Азау яланглигига эвакуация қилинди ва шифокорларга топширилди. Афсуски, беш киши ҳалок бўлди», — дея Россия Фавқулодда вазиятлар вазирлиги «Интерфакс»га маълум қилди.

ФВВнинг Кабарда-Болқория бўйича бош бошқармаси бошлиғи Михаил Надёжиннинг сўзларига кўра, алпинистларнинг кўпчилиги шикастланишлар олган. «Деярли ҳаммада кучли совуқ олдириш борлиги маълум. Баъзиларнинг қўл-оёқлари синган. Шифокорлар ҳозир уларни деярли 4000 метр баландликда кўздан кечирмоқда», — деган у «ТАСС»га.

Надёжиннинг аниқлик киритишича, қутқарув операцияси якунланган, у етти соатдан зиёд давом этган.

Туристлар гуруҳи Эльбрус тоғида об-ҳаво ёмонлашганидан кейин ёрдам сўраб мурожаат қилган. «ТАСС» манбасига кўра, гуруҳ Россиянинг 11 та ҳудудидан чўққига чиқиш учун келган алпинистлардан иборат бўлган. «Интерфакс» манбаси аниқлик киритишича, алпинистларнинг барчаси «30 ёшдан ошган, асосан тажрибага эга бўлмаган» кишилардир.

Идора вакилига кўра, қутқарилганлар махсус гусеницали транспорт — ратракларга ўтқазилган.

Гуруҳ қарийб 5400 метр баландликда бўлган, бу ерда шамол тезлиги бир сонияда 40 метрга етган, ҳарорат — минус 20 даража бўлган. Атрофни кўриш қийин бўлган, бу қутқарув операциясини мураккаблаштирган. Шунингдек, гуруҳ тарқалиб кетгани ҳам қидирувни янада қийинлаштирган, дея ҳудудий ФВВ вакили «ТАСС»га маълум қилди.

Операцияда 70 га яқин қутқарувчи ва 16 та техника қатнашди. Тергов қўмитаси вакиллари маълум қилишича, алпинистларнинг ҳалок бўлиши ҳолати юзасидан текширув бошланган.

Яна бир ўлим

Аввалроқ қидирув-қутқарув отряди вакили «ТАСС»га гуруҳни уларга ҳамроҳлик қилган гидлардан бири ташлаб кетганини маълум қилганди. «Одамларни тоғга олиб келган гид уларни ташлаб, пастга тушиб кетган, биз уни йўлда учратиб қолдик. Биздан пастроқда иккита чироқ кўриняпти, уларни ҳам қутқарамиз, деб умид қиламиз», — деган эди у.

Аммо чўққига чиқишни ташкиллаштирган Денис Алимов, Elbrus.guide клуби аъзоси «ТАСС» ва «Интерфакс»га маълум қилишича, гуруҳга тўрт нафар профессионал алпинист ҳамроҳлик қилган, улар одамларни қутқариш учун қўлидан келганича ҳаракат қилган.

Алимовнинг сўзларига кўра, гуруҳда дастлаб 20 киши — 16 нафар сафар иштирокчиси ва тўрт гид бўлган. Гуруҳ йўлга чиққанида кучли шамол бўлган, аммо об-ҳаво барқарор бўлган, кечикишлар бўлмаган.

Чўққига кўтарилиш чоғидаги илк муаммолар гуруҳдаги аёллардан бирининг аҳволи ёмонлашганидан кейин бошланган. Ўшанда ҳамроҳлик қилувчилардан бири қиз билан Эльбрус белига туша бошлаган, қолганлар эса чўққига қараб йўлни давом эттирган.

Алимовнинг айтишича, ундан кейин нима бўлганини у қизга ҳамроҳлик қилган гиддан эшитган. «Унинг айтишича, ярим соатдан кейин об-ҳаво кескин ёмонлашган, шамол пастдан тепага эса бошлаган, бўрон бошланган. Босим кескин пасайган бўлса керак, чунки анча пастга тушгандан кейин ҳам қизнинг аҳволи ёмонлашган. У ҳушидан кетган ва бир соат ичида гиднинг қўлида вафот этган», — деди у.

Алимовнинг аниқлик киритишича, қиз 11:00—12:00 атрофида ҳаётдан кўз юмган. Шундан кейин гид унинг жасади турган жойга белги сифатида рюкзакни қўйиб, гуруҳнинг қолган аъзоларини кута бошлаган. Сафар иштирокчилари ўз вақтида пастга тушмагани туфайли, 15:00 атрофида у лагер билан боғланган ва ўзи тоғдан туша бошлаган. Сўнг у ФВВ қутқарувчиларини чақирди.

Гуруҳ уч қисмга бўлинди

Бу вақтда, Алимовнинг тушунтиришича, чўққига йўл олган сафар иштирокчиларидан бири оёғини синдириб олган. Бунинг устига об-ҳаво ҳам кескин ёмонлаша бошлаган. «Эҳтимол, шу сабабли гуруҳ вақт йўқотган, ҳаво ўта ёмонлашган», — деди Алимов «ТАСС»га.

Шунда сафар иштирокчилари бўлинишга қарор қилган, тезроқ етиб бора оладиганлар секинроқ юрадиганларни кутмаслиги учун. «Улар гуруҳни учга — тезроқ ва секинроқ юрадиганларга бўлган, — деб ҳикоя қилади Алимов. — Тоғдан тушишда гуруҳлардан биридаги яна икки киши ҳалок бўлган. Бироқ бўлиниш қарори тўғри бўлган, акс ҳолда қурбонлар кўпроқ бўлиши мумкин эди».

Сафар ташкилотчиси айтиб беришича, гидлар кучли совуқ сабаб соғлигини йўқотган ва шикастланган. «Улардан бирининг кўзи деярли кўр бўлиб қолган, қор унинг кўзини кучли яралаган», — деди Алимов.

Маълумот учун: Эльбрус — Россиядаги энг баланд тоғ чўққиси. Унинг баландлиги денгиз сатҳидан 5642 метрни ташкил этади.