Дания энергетика оператори – Energinet хабарига кўра, 2019 йил якунлари таҳлили шуни кўрсатмоқдаки, мамлакатда қайта тикланувчи энергия манбалари – шамол станциялари ва Қуёш панеллари орқали ишлаб чиқарилган электр энергияси ҳажми ялпи ишлаб чиқариш ҳажмининг 50 фоизини ташкил қилди. 2019 йилги умумий истеъмолнинг 47 фоиз улушини айнан шамол станциялари ишлаб чиқарган электр энергияси ташкил қилган. Мамлакатнинг аввалги рекорди 2017 йилда 43,6 фоиз бўлган бўлса, 2018 йилда умумий истеъмол қувватининг 40,8 фоизи муқобил энергия манбалари ҳиссасига тўғри келган.
2019 йилги рекордга сабаб, аввало, Дания шамол парраклари ўрнатилган ҳавзаларидаги об-ҳаво шароити кўпроқ шамол тақдим этгани билан боғлиқ бўлса, оффшор шамол энергетикаси соҳасини қўллаб-қувватлаш йўлидаги давлат сиёсати ҳам бу борада муҳим рол ўйнаган. Хусусан, ўтган йили ҳукумат қарор билан Данияда Скандинавиядаги энг йирик оффшор энергетика ҳудуди – Horns Rev 3 барпо қилинган. Оффшор шамол станциялари ишлаб чиқарган электр энергияси миқдори эвазига мамлакатда энергия ишлаб чиқариш ҳажми ўтган йили 18 фоизга ўсган. Натижада муқобил энергия манбалари, яъни шамол ва Қуёш энергетикасининг умумий улуши ялпи ишлаб чиқариш ҳажмининг тенг ярмисини ташкил этадиган даражага эришилди. Шу тариқа Дания биринчилардан бўлиб муқобил энергетика анъанавий энергетикани қувиб етган мамлакатлардан бирига айланди.
«Оффшор шамол энергетикаси» деганда қандайдир солиқ имтиёзлари бериладиган ишлаб чиқариш ҳудуди эмас, балки денгиз ичкарисига, соҳилдан 15–20 километр масофада, очиқ денгизда ўрнатилган шамол парраклари ҳудуди назарда тутилади.
Данияда бу борада махсус «Энергетик келишув» қабул қилинган. Моҳиятан «миллий дастур»га ўхшаб кетадиган ушбу келишувга кўра, Дания 2030 йилга бориб энергия истеъмолини тўлиқ муқобил энергия манбалари эвазига қондирмоқчи. Ундан кейин эса мамлакат шамол ва Қуёш энергетикасидан истеъмол ҳажмидан ортган электр токи ишлаб чиқариш ва уни экспортга йўналтиришни режа қилган.
Айрим шарҳловчилар Данияда электр энергетикаси муқобил манбалар эвазига шиддат билан ривожланишини мамлакатда юридик истеъмолчилар учун электр нархи жуда қимматлиги ва шу сабабли ишбилармонлар муқобил энергия манбалари билан ишлашдан манфаатдор экани билан изоҳлайди. Аслида эса Данияда маиший истеъмолчилар учун электр энергияси нархи Европадаги энг қимматларидан бири бўлиб, аксинча, корхона ва ташкилотлар учун электр нархи бошқа мамлакатлар фонида унчалик баланд эмас.
Музаффар Қосимов
Изоҳ (0)