Foto: Internet izlab tog‘ga chiqayotgan o‘quvchilar. Lokdaunda filippinliklar qanday ta’lim olmoqda?

Pandemiya tufayli masofadan ta’lim olayotgan filippinliklar internetga ulanish uchun tomga va hatto tog‘larga chiqishga majbur bo‘lmoqda. Filippinning rivojlanmagan hududlarida yashovchi o‘quvchilarning onlayn darslarga qatnashish jarayonidan Reuters fotoreportaj tayyorladi.

10 yoshli Jay Kalma odatda tomdagi siniq tog‘ora ustida o‘tirib internet signalini tutishga urinadi. “Tomga chiqib o‘tirmaslik uchun ba’zida boshqa yaxshiroq aloqa operatorining SIM-kartasidan foydalanamiz, ammo ular qimmatligi uchun kamdan kam holda qurbimiz yetadi”, — deydi Kalmaning onasi Jonalin Parulan Reuters’ga.

Filippinda koronavirus yuqtirganlar soni 480 mingga yetgani bois, davlat rahbari Rodrigo Duterte virus xafvi kam hududlarda an’anaviy darslarni boshlash haqidagi rejani bekor qilib, maktablar ochilishini noma’lum muddatga qoldirgach, o‘quvchilarning maktabga qaytish umidi puchga chiqdi.

Onlayn ta’limga o‘tish aholisi 108 million bo‘lgan davlatni mushkul ahvolga soldi. Mamlakatdagi xonadonlarning beshdan bir qismigina internetga ulana oladi. Ko‘pchiligida esa mobil telefon ham yo‘q.

Ta’lim vazirligining xabar berishicha, maktabni tashlab ketayotgan o‘quvchilar soni ortmoqda.

Filippin poytaxti Manilaning janubida yashovchi talabalar internetga ulanish uchun tog‘ga chiqadi. Yomg‘ir yog‘sa yoki kechasi dars qilishga to‘g‘ri kelsa, tunash uchun tog‘dan kulba qurib olgan.

19 yoshli Rozamayn Gonzaga universitet hayotidan tubdan farq qiluvchi bunday ahvoldan qattiq xafa. “Kollejda o‘qish juda zavqli edi, chunki o‘qishga kirgunimcha butun umrim tog‘da o‘tgan”, — deydi Gonzaga. Pandemiya uning shaharda mustaqil hayot qurish rejalarini barbod qilgani haqida kuyinib gapirdi.

Aksariyat kursdoshlari singari u ham stipendiyaga muhtoj. U darslarga qatnasha olmay, natijada stipendiyasiz qolishdan qo‘rqadi. Shunday bo‘lsa-da, Gonzaga virus yuqtirish xavfidan xavotirlanib, darslarni onlayn davom ettirishga qaror qildi. “Pandemiya meni bilim olishdan to‘xtata olmaydi”, — dedi u.

San-Xuan shahrida yashovchi 18 yoshli Mark Jozef Andal virtual darslarda qatnashish uchun qurilishda ishlab smartfon sotib oldi. Bundan tashqari internet signalini tutish maqsadida o‘rmonda boshpana qurdi.

Signal yo‘qolsa, Andal plastik stulini ko‘tarib boshqa joy izlaydi. Mabodo yomg‘ir yog‘sa, u bir qo‘lida telefon, ikkinchisida soyabon bilan yuradi. Andalning aytishicha, uning boshqa chorasi yo‘q. “Biz boy emasmiz. Meni qiynalib katta qilgan ota-onamga foydam tegishi uchun maktabni tugatishim kerak”. Maktablar qayta ochilishi mumkinligini eshitib, Andal sevinish bilan birga qo‘rqdi ham. Sinovli kunlar uni muvaffaqiyat sari yanada qat’iyat bilan odimlashga o‘rgatdi. “Darslarga faol qatnashib, sabr-toqat bilan og‘ir vaziyatda ham o‘z ustimda ishlamoqchiman”, — deydi u.

Aksariyat oilalar uchun bolasini uyda o‘qitish ham oson emas. Manilaning janubiy qabristonidagi qorovulxonada yashovchi 11 yoshli Joy Kastroning oilasi ziyoratchilar uchun tovuq pishirib sotadi. Oyoq ostida o‘ralashishni istamagan Kastro dars qilish uchun ba’zida qabrtoshlar ustiga chiqib oladi.

“Bilaman, uning darslariga yordam bera olmayapmiz”, — xo‘rsinadi Kastroning buvisi. “Ammo ishlamasak, bolalarimizni boqa olmaymiz. Nabiram maktabni bitirib, yaxshi ish topishiga va ortiq qabristonda yashamasligiga umid qilaman”