Joriy yilning 6-dekabr kuni Alisher Navoiy nomidagi Davlat Akademik katta teatri truppasi afsonaviy bir pardali “Jar-ptitsa” (“Humo qushi”) va “Shahrizoda” baletlarini sahnada namoyish etdi. Mazkur baletlarni sahnalashtirishda Rossiya xalq artisti, baletmeyster Andris Liyepa va Rossiyada xizmat ko‘rsatgan artist, xoreograf Igor Pivorovich rahbarlik qildi. Katta premyera “LUKOYL Uzbekistan Opereyting Kompani” MChJ ko‘magida o‘tkazildi.
Joriy yilning oktabr oyida Rossiya xalq artisti Andris Liyepa va Rossiyada xizmat ko‘rsatgan artist Igor Pivorovich Toshkent shahriga “Jar-ptitsa” va “Shahrizoda” baletlarini sahnalashtirish uchun keldi. Zamonaviy rus baleti asoschisi Mixail Fokinning aynan mazkur ikki durdonalaridan boshlab uning jahon bo‘ylab tantanali yurishi boshlandi. 1910-yilda Parij operasida “Rus mavsumlari” doirasida bo‘lib o‘tgan “Jar-ptitsa” va “Shahrizoda” premyerasi hayratomuz taassurotlarga sabab bo‘ldi: parijlik xotin-qizlar o‘z xonalarini “Shahrizoda”dagi libos va manzaralarning yorqin palitrasida bezata boshladi. 1993-yilda baletlar Andris Liyepa tomonidan qayta tiklandi va Mariinskiy teatri repertuariga kiritildi.
Tomoshabinlarni “Shahrizoda”ning sharqona mavzusi va “Jar-ptitsa” rus ertagining birikmasi kutmoqda: nafislik bo‘yicha mutlaqo o‘zgacha tusni saqlagan holda, ushbu ikkita voqea birlashadi. Ham sahnalashtiruvchilar, ham A. Navoiy nomidagi teatr truppasi tomonidan katta ish amalga oshirildi.
“Yangi xoreografiyani toshkentlik truppa atigi bir oy ichida o‘rgandi. Mening rahbarligim ostida jarayon 2 hafta davom etdi, so‘ngra esa artistlar partiyalarni o‘zi mustaqil ravishda mashq qildilar. Masalan, Nodira Hamroyeva o‘zining “Romeo va Julyetta” repertuar spektaklidan oldin “Jar-ptitsa” orkestri bilan ushbu balet yuzasidan boshidan oxirigacha ko‘rikdan o‘tagan. Ta’kidlash kerakki, Julyetta – ayollar klassik repertuarida mavjud eng murakkab partiya hisoblanadi: balet raqqosasi to‘liq 10 daqiqa davomida sahnadan ketmaydi. Bunda siz natijani ko‘rishingiz mumkin: “Jar-ptitsa”ning xoreografik matni buyuk Tamara Krasavinaga qo‘yilgan, biroq u aynan Nodiraga ham qo‘yilgan, degan fikr yuzaga kelmoqda”, – ta’kidlab o‘tdi baletmeyster Andris Liyepa.
Sahnalashtirishga oid ilk manzaralar yo‘qolgan edi. Andris Liyepa ularni Tretyakov galereyasida topilgan eskiz bo‘yicha qayta tikladi. Artistlar liboslari kashtasining murakkabligi, shakllarning jimjimadorligi va matoning yorqinligi bilan ajralib turadi.
“Toshkentda biz beshta tarkib bilan ishlay boshladik, hozirda liboslar faqat ikkitasi uchun tayyor. Humo qushi rolini o‘ynovchi Nodira Hamroyeva uchun libosni men Moskvadan olib keldim. Ushbu libos bo‘yicha buyurtmani men mazkur siymoni 25 yil avval Bolshoy teatri sahnasida Nina Ananiashvili uchun yaratgan ustaga bergan edim. Kashey niqobi Minskda buyurilgan, lateks bilan ishlovchi haykaltarosh aynan o‘sha yerda yashaydi”, – dedi baletmeyster Andris Liyepa.
Andris Liyepa ta’kidlashicha, bir pardali “Jar-ptitsa” va “Shahrizoda” baletlari harakatchanligi bilan farq qiladi, bu esa A. Navoiy nomidagi teatr truppasi uchun kelgusida sahna asarini gastrollarga olib chiqish imkoniyatini yaratib beradi.
Andris Liyepa tomoshabnilar bilan premera oldidan suhbatlashar ekan, sahnalashtirishda ishtirok etgan Navoiy nomidagi DAKT balet truppasi nomidan LUKOYL Kompaniyasi tomonidan ko‘rsatilgan homiylik yordami uchun minnatdorchilik bildirdi.
