Fransiyada Quyoshdan 10 karra haroratliroq termoyadro reaktori qurilmoqda

Fransiya janubida dunyodagi eng yirik termoyadro reaktori — ITER qurilishi davom etmoqda. Bu xalqaro megaloyihani ko‘lami bo‘yicha adron kolayderi va XKSga tenglash mumkin: u Yerda ishlaydi, biroq Quyoshga xos qonunlar va harorat bilan, deya xabar beradi “Vesti.ru”.

Bir necha yildan so‘ng reaktordagi harorat Selsiy bo‘yicha 300 million darajaga chiqadi va Quyoshdan 10 karra haroratliroq bo‘ladi.

Dunyodagi ilk yirik termoyadro reaktori bunday energiyadan sanoat miqyosida qanday foydalanish mumkinligini ko‘rsatib beradi. Uning asosida plazmani koinot harorati darajasida qizdiradigan va magnit bilan tutib turadigan “tokamak” tizimi yotadi. Reaktor loyihasi ustida Yevroittifoq, Rossiya, Hindiston, Yaponiya, Xitoy, Janubiy Koreya va AQSh hamkorlikda ishlamoqda.

Rejaga ko‘ra, ITER 500 megavattdan ortiq kuchga ega yoqilg‘i ishlab chiqaradi. Termoyadro yoqilg‘isining bir grammi 8 tonna neft energiyasini berishga qodir. Loyiha mualliflari bunday energiya gaz, neft va ko‘mirni chetga surib qo‘yishini bildirmoqda.

Reaktordagi birinchi plazma 2025-yilda olinishi, reaktorning o‘zi esa 2035-yilda ishga tushirilishi rejalashtirilgan.