Osiyo infratuzilmaviy investitsiyalar banki (OIIB) tezkor fursatda O‘zbekiston va Markaziy Osiyo mintaqasida o‘zini muhim kuch sifatida namoyon etmoqda. Nisbatan yosh muassasa bo‘lishiga qaramay, OIIB tez orada aʼzolik bo‘yicha dunyodagi ikkinchi yirik ko‘pmillatli taraqqiyot bankiga aylandi. Ushbu infratuzilmaga yo‘naltirilgan bank O‘zbekistonda allaqachon sezilarli taʼsir ko‘rsatdi. 2024-yilda u o‘zining yillik yig‘ilishini o‘tkazishi rejalashtirilgan.
Zacharias Ziegelhofer, OIIBning suv va shahar investitsiyalari bo‘yicha katta mutaxassisi, Bank va uning O‘zbekistondagi eng muhim loyihalaridan biri haqida bir oz muhokama yuritdi; O‘zbekiston bo‘ylab jamoalar uchun infratuzilmaga bo‘lgan dolzarb ehtiyojlarni hal qilib kelayotgan Qishloq infratuzilmasini rivojlantirish loyihasi haqida fikr yuritdi.
OIIBning bank sifatidagi faoliyati va uning O‘zbekistondagi o‘rni haqida qisqacha maʼlumot bersangiz?
Osiyo infratuzilma sarmoyalari banki (OIIB) ko‘p tomonlama rivojlanish banki bo‘lib, u “Kelajak uchun infratuzilma”ni barpo etishga, yaʼni ekologik, ijtimoiy va iqtisodiy jihatdan barqaror yashil infratuzilmani rivojlantirishga qaratilgan. Hozirda butun dunyo bo‘ylab 109 nafar aʼzomiz bor va 2016-yilda o‘z faoliyatini boshlaganimizda O‘zbekiston bizning taʼsischi aʼzolarimizdan biri bo‘lgan.
O‘zbekiston OIIB uchun qiziqarli bozor hisoblanadi, chunki u tez o‘sib bormoqda va so‘nggi yillarda islohotlar dasturini ilgari surishda sezilarli muvaffaqiyatlarga erishdi. Hozirga qadar OIIB O‘zbekistondagi 13 ta loyihani, jumladan yashil energiya, chiqindilarni boshqarish va kanalizatsiya va barqaror moliyalashtirish bo‘yicha umumiy qiymati 2 milliard AQSH dollaridan ortiq loyihalarni moliyalashtirdi.
Yaqinda Shavkat Mirziyoyev janobi oliylarining OIIB shtab-kvartirasiga tashrifi hamkorlikda ishlashga intilishlarimizni yanada mustahkamladi. Pekinda bo‘lib o‘tgan oliy darajadagi uchrashuv yakunlari bo‘yicha mamlakatga, jumladan, suv, transport va energetika sohalariga sarmoya kiritishga ustuvor ahamiyat berish bo‘yicha uch yillik sarmoyaviy dastur imzolandi. OIIB, shuningdek, 2024-yil sentyabr oyida Samarqandda o‘tkaziladigan yillik yig‘ilishini ham o‘tkazadi, bu juda kutilgan voqea bo‘ladi va mintaqaga bo‘lgan sadoqatimizni taʼkidlaydi. 2024-yil O‘zbekistondagi OIIB uchun katta yil bo‘ladi.
Joriy yilda biz O‘zbekistonda Qishloq infratuzilmasini rivojlantirish bo‘yicha OIIBning ilk loyihasini yakunlashda sezilarli yutuqlarga erishdik. Bu chekka qishloqlarda infratuzilmani qurishga yordam beradigan noyob loyihadir. Siz esa bu loyihani boshidanoq boshqarib kelasiz. O‘zingiz, bankdagi rolingiz va masʼuliyatlaringiz haqida qisqacha maʼlumot bera olasizmi?
Men OIIB katta sarmoyaviy mutaxassisiman, hozirda bankning O‘zbekistondagi suv va shahar loyihalariga rahbarlik qilaman. Men loyiha guruhlarimizga loyihalarni tasdiqlash uchun tayyorlashda, so‘ngra loyihalarni amalga oshirish va ular amalga oshirilgandan keyin monitoring qilishda rahbarlik qilaman. Shuningdek, loyiha rahbari sifatida men loyihaning mijoz bilan aloqa nuqtasiman.
OIIB loyiha guruhlari atrof-muhit, ijtimoiy, xaridlar, moliyaviy va texnik mutaxassislardan iborat bo‘lib, amalga oshirish orqali zarur bo‘lgan barcha sohalarni qamrab oladi. Mening vazifam — jamoalarimizning tajribasidan eng yaxshi foydalanish va loyihalarning muvaffaqiyatli bajarilishini taʼminlash uchun mijoz bilan yaqindan ishlash.
Siz O‘zbekistonda ko‘p marta bo‘lgansiz. Mamlakat sizga nima yoqdi va mamlakatda qanday imkoniyatlarni ko‘rasiz?
O‘zbekiston juda jadal va tez rivojlanayotgan davlat bo‘lib, investorlar va aholi mamlakatdagi imkoniyatlardan foydalanishga intilmoqda; Men tashrif buyurganimda buni his qildim. Siz haqiqatan ham mamlakatning yosh aholisi imkoniyatlardan foydalanish va O‘zbekistonning Sharqiy Osiyo, Janubiy Osiyo va Yevropa chorrahasida joylashgan mavqeyidan foydalanishga intilayotganini tushunasiz.
OIIBda bizning jamoalarimiz 50 dan ortiq mamlakatdan, jumladan Sharqiy va Janubiy Osiyodan, shuningdek, Yevropadan kelgan hamkasblari bilan juda xilma-xildir va O‘zbekistonning rang-barang madaniy merosini hisobga olgan holda, jamoamizning barcha aʼzolari odatda O‘zbekiston madaniyatining qiziqarli tomonlarini topadilar, o‘z madaniyatlari bilan bog‘laydilar.
Shaxsan men O‘zbekistonga tashrif buyurganimda, ayniqsa, palov, G‘ijduvon shashligi va Olot somsasidan zavqlanaman!
OIIB O‘zbekistonda keng investitsiya portfeliga ega va u o‘sib bormoqda. Bilamizki, siz bu yerda beshta loyihaning yetakchisisiz. Ushbu bozordagi ustuvorliklaringiz haqida bizga maʼlumot bera olasizmi?
O‘zbekiston uchun suv katta muammo bo‘lib, bu ayni paytda mamlakatimizdagi OIIBdagi eng yirik sektorimizdir. O‘zbekiston quyi oqimdagi sohilbo‘yi hisoblanadi. O‘zbekistonning suv resurslarining katta qismi qo‘shni davlatlardan keladi va O‘zbekiston iqlim o‘zgarishi tufayli suv taʼsiriga duchor bo‘lmoqda. Mamlakatdagi mavjud suv infratuzilmasining aksariyati mustaqillikdan oldingi davrga to‘g‘ri keladi va ular ishlash uchun energiya talab qiladi va suv bilan samarasizdir. Shunday qilib, suvdan foydalanish samaradorligini oshirish asosiy vazifalardan biridir. Shuningdek, suv taʼminoti va kanalizatsiya xizmatlaridan foydalanish imkoniyatini yaxshilash juda muhimdir. OIIB geografik jihatdan biz hozirda G‘arbiy O‘zbekiston, xususan, Buxoro, Xorazm va Qoraqalpog‘iston Respublikasida suv taʼminoti bilan bog‘liq operatsiyalarimizni yo‘naltiramiz.
Shunday qilib, OIIB Buxoro, Xorazm va Qoraqalpog‘iston Respublikasidagi loyihalarda yaxshi quvurlar tizimi orqali ichimlik suvi taʼminotini yaxshilashga sarmoya kiritmoqda, O‘zbekiston hukumatini asosiy suv taqsimlash markazlari va turar-joylarda suv o‘lchash tizimini joriy etishda qo‘llab-quvvatlamoqda.
Shu bilan birga, biz atrof-muhit va xavfsizlik xavfini kamaytirish uchun oqava suvlarni tozalash infratuzilmasini ishga tushirmoqdamiz. Irrigatsiya infratuzilmasi ham muhim ahamiyatga ega, chunki bu O‘zbekistonning suvdan foydalanishning 90 foizdan ortig‘ini tashkil qiladi va biz hozirda bu borada Toshkent viloyati hukumati bilan hamkorlik qilmoqdamiz.
O‘zbekistonda bu sohada qilinishi kerak bo‘lgan ishlar ko‘p, lekin biz OIIB loyihalari ko‘rsatgan ijobiy taʼsirdan juda faxrlanamiz va bundan ham ko‘proq yutuqlarga erishishni intiqlik bilan kutamiz.
2019-yilda “Qishloq infratuzilmasini rivojlantirish” loyihasi maʼqullangan edi, bu haqda qisqacha maʼlumot bersangiz? Qanday taʼsirlar bor?
Qishloq infratuzilmasini rivojlantirish loyihasi OIIBning O‘zbekistondagi birinchi loyihasi bo‘lib, u juda muvaffaqiyatli bo‘ldi. Asosiy eʼtibor O‘zbekistonning qishloq joylari bo‘ylab infratuzilmani, ayniqsa, asosiy infratuzilma va qishloqlar darajasida yaxshilashga qaratilgan.
Loyiha hamjamiyat tomonidan boshqariladi, yaʼni investitsiyalarga ustuvorlik beriladi va jamoalar o‘zlari tomonidan tanlanadi. Shuning uchun biz to‘g‘ridan-to‘g‘ri mahalliy hamjamiyat ehtiyojlariga moslashtirilgan xizmatlar va infratuzilmaga sarmoya kiritmoqdamiz va bu jamoalar loyihaning har bir qismining muvaffaqiyati bilan ko‘proq shug‘ullanadi. Bu tanlov jarayonlarida ayniqsa ayollar ishtirok etishdi.
Biz jamoalar odatda suv infratuzilmasiga sarmoya kiritishni so‘rashini aniqladik, shuning uchun biz ichimlik suvi, oqova suv xizmatlari va sug‘orish xizmatlaridan foydalanish imkoniyatini yaxshiladik. Boshqa ustuvor vazifalar qatoriga yo‘llar va piyodalar yo‘laklarini yaxshilash, elektrlashtirish kiradi. Shuningdek, biz moliyalash bo‘yicha hamkorimiz Jahon banki bilan yaqindan hamkorlik qildik.
Bugungi kunga qadar chekka hududlar infrastrukturasini rivojlantirish doirasida 193 ta kichik loyiha amalga oshirildi, ulardan 361 000 dan ortiq kishi foydalandi, ularning yarmidan ko‘pi ayollardir.
Ushbu loyihalar amalga oshirilgan yaxshilanishlar odamlarga asosiy xizmatlardan foydalanish uchun qimmatli vaqt sarflashdan ko‘ra ko‘proq ishlash, sayohat qilish va oilalari bilan vaqt o‘tkazish imkonini berdi.
Loyihada hali ko‘p narsa bor, turli bosqichlarda 430 ta kichik loyihalar amalga oshirilmoqda. Jumladan, 128 ta ichimlik suvi tarmog‘i, 140 ta ko‘chalarni taʼmirlash, 53 ta qishloq maktabi obodonlashtirish va boshqa ko‘plab ishlar.
OIIB hamkorlar bilan qanday ishlaydi va qo‘llab-quvvatlash uchun eng taʼsirli loyihalarni qay tarzda tanlaydi?
Biz mijozlarimiz uchun tanlov hamkori bo‘lishga intilamiz — biz o‘zimizni mijoz uchun yo‘naltirilgan qilib ko‘rsatamiz. Biz loyihalarimizning barcha jabhalarida yuqori standartlarni qo‘llab-quvvatlagan holda tezkor va sezgir bo‘lishni maqsad qilganmiz.
OIIB guruhlari boshidanoq mijozlar va mamlakat yetakchilari bilan yaqindan hamkorlik qiladi va biz yuzma-yuz yoki virtual bo‘ladimi, barcha bosqichlarda doimiy aloqadamiz.
Xuddi shunday, odatda mijozlarimiz bizni boshqaradi. Biz loyihalar bo‘yicha so‘rovlarni qabul qilamiz, keyin ularni ustuvorliklarimizga muvofiqligi va iloji boricha taʼsirli bo‘lish uchun qanday hamkorlik qilishimiz nuqtai nazaridan baholaymiz.
Loyiha OIIB tekshiruv jarayonidan o‘tgandan so‘ng, biz investitsiyalar va ishtirokimiz taʼsirini maksimal darajada oshirishimiz uchun mijozlar bilan to‘liq loyihani tayyorlash jarayonida ishtirok etamiz.
Bu yil OIIBning yillik yig‘ilishi Samarqand shahrida bo‘lib o‘tadi. Bu O‘zbekistondagi OIIB haqida nima deya oladi va undan nimani kutish mumkin?
OIIBning yillik yig‘ilishi bankning eng muhim tadbiridir, shuning uchun bu yil Samarqandda o‘tkazilishi bankning O‘zbekistonga sodiqligi va ishonchining asosiy belgisidir.
Yillik yig‘ilish OIIB rahbariyati va eng yuqori darajadagi manfaatdor tomonlarning yig‘ilishi va bankning ustuvor yo‘nalishlari va kun tartibini muhokama qilish hamda keng jamoatchilik va biznes hamjamiyatlari bilan hamkorlik qilish uchun ajoyib imkoniyatdir.
Men u yerda bo‘lishni va yana ko‘plab o‘zbek do‘stlarimiz bilan uchrashishni intiqlik bilan kutaman!
Izoh (0)