Кеча, 18 август куни АҚШ президенти Дональд Трамп Владимир Зеленский ва европалик етакчилар билан музокаралар якунида Россия ва Украина етакчиларининг шахсий учрашувига тайёргарлик бошланишини эълон қилди. Reuters агентлигининг манбасига кўра, учрашув Венгриянинг пойтахти Будапештда ўтиши мумкин.
Шу билан бирга, Франция президенти Эммануэл Макрон учрашув ўтказиладиган жой сифатида Женевани таклиф қилди. Германия канцлери Фридрих Мерцнинг айтишича, Трамп Россия президенти билан телефон орқали суҳбатда Путин ва Зеленскийнинг учрашуви кейинги икки ҳафта ичида бўлиб ўтиши ҳақида келишиб олган. Ҳозирча Россия етакчисининг Зеленский билан учрашувга журъати етадими ёки йўқ — номаълум.
Қайд этилишича, Кремль Путиннинг Украина президенти билан учрашувга тайёрлигини расман тасдиқламаган. Россия президентининг ёрдамчиси Юрий Ушаков Путин ва Трамп телефон орқали суҳбатда Украина билан музокараларни тўғридан-тўғри ўтказиш масаласини муҳокама қилганини тасдиқлаган.
Муҳокамалардаги асосий масалалардан бири Украина учун хавфсизлик кафолатлари берилиши бўлди. Зеленский учрашувдан кейинги матбуот анжуманида хавфсизлик кафолати нималардан иборат бўлишини аниқлаштирди. Булар: мамлакатнинг кучли армияси, АҚШдан қурол харид қилиш бўйича келишув ва учувчисиз учиш аппаратларини ишлаб чиқаришдир.
Саммитдан олдин Financial Times газетаси Киев Европа давлатлари маблағлари ҳисобидан АҚШдан 100 миллиард долларлик қурол импорт қилиши ҳақида ёзганди. Украина етакчиси ҳам бу хабарни тасдиқлаб, Киев ва Европа давлатлари ўртасида 90 миллиард долларлик келишув борлигини айтди. Трампнинг сўзларига кўра, Украина учун хавфсизлик кафолати АҚШ ва Европанинг мувофиқлаштирилган ҳаракатлари асосида татбиқ этилади. Бироқ жараёнда Американинг қандай рол ўйнаши ҳали аниқ эмас.
The Wall Street Journal нашри европалик амалдорларга таянган ҳолда, хавфсизлик кафолатлари тўрт элементдан иборат бўлишини ёзди: ҳарбий мавжудлик, ҳаво ҳужумидан мудофаа, қуроллар ва жанговар ҳаракатларни тўхтатиш бўйича мониторинг. АҚШ ва Европада тинчликпарвар кучларни юбормасдан туриб, Украинага қандай ҳарбий ёрдам кўрсатиш мумкинлиги бўйича турли вариантлар мавжуд.
Bloomberg манбаларига кўра, хавфсизлик кафолатлари Украинанинг қуролли кучлари ва унинг имкониятларини ҳеч қандай тўсиқсиз мустаҳкамлайди. Нашр Россия ўзининг тинчлик таклифларида Украина қуролли кучлари сонини чеклашни талаб қилганини эслатиб ўтган.
WSJ нашрининг таъкидлашича, АҚШ давлат котиби Марко Рубио хавфсизлик кафолатларига тайёргарлик кўриш учун миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчилар ва НАТО вакилларидан иборат ишчи гуруҳга раҳбарлик қилади. НАТО бош котиби Марк Рюттенинг сўзларига кўра, хавфсизлик кафолатлари концепцияси устида Япония ва Австралияни ҳам ўз ичига олган 30 давлатдан иборат гуруҳ ишламоқда.
WSJ нашрининг иддаосича, Оқ уйдаги асосий келишмовчилик ҳудудлар алмашинуви масаласи устида бўлган. Зеленский алмашиш масаласини кўриб чиқишни дарҳол рад этмаган. Бироқ Россия илгари сураётган ҳудудлар алмашинувини амалга ошириш учун Украина конституциясини четлаб ўтиш қийин бўлишини айтган. Шу билан бирга, у пропорсионал алмашинув вариантини кўриб чиқишга тайёр эканини билдирган. Бу нимани англатиши эса ҳозирча номаълум.
Европа мамлакатлари етакчилари ҳудудлар ҳақида суҳбатда Путиннинг даъволари миқёсини Трампга тушунтиришга уринишган. Европа етакчилари Кремлнинг Донбассни сўрашини Трампнинг туғилиб ўсган штати Флоридани Россияга бериб юборишга қиёслашди.
Европа етакчилари эса ҳозирча Оқ уйда бўлиб ўтган учрашув ҳақида фақат умумий сўзлар билан фикр билдиришди.
Изоҳ (0)