Ўзбекистон, Туркманистон ва Қозоғистондаги газ ишлаб чиқарувчилар коронавирус пандемияси натижасида талабнинг тушиб кетгани сабабли Хитойга газ етказиб беришни умумий қисқартириш масаласини муҳокама қилмоқда. Бу ҳақда «Ўзбекнефтегаз» бош директори Меҳриддин Абдуллаев S&P Global Platts ахборот агентлигига маълум қилди, деб ёзади «Gazeta.uz»
Меҳриддин Абдуллаевнинг маълум қилишича, Хитой газ етказиб беришни қисқартиришни сўраган, бироқ газ етказиб бериш ҳажми Туркманистон, Қозоғистон ва Ўзбекистон ўртасида пропорционал равишда камайтирилишини таъкидлаган.
«Ўзбекнефтегаз» раҳбарининг қўшимча қилишича, Хитойга газ етказиб берадиган Марказий Осиё мамлакатларининг мувофиқлаштирувчи қўмитаси аниқ ҳажмларни муҳокама қилмоқда. Қарор ҳали қабул қилингани йўқ.
Коронавирус тарқалиши ортидан жорий йилда Хитойнинг газга бўлган талаби пасайди. PetroChina компанияси омонидан форс-мажор ҳолати эълон қилингач, Қозоғистон март ойида Хитойга газ етказиб беришни 20-25 фоизга қисқартирганини маълум қилган.
Марказий Осиёдан Хитойга газ етказиб бериш ўтказиш имконияти йилига 55 миллиард кубометрни ташкил қиладиган Туркманистон—Ўзбекистон—Қозоғистон газ қувури орқали амалга оширилади.
«Ўзбекнефтегаз»нинг маълумотларига кўра, Ўзбекистон Хитойга йилига тахминан 10 миллиард кубометр газ экспорт қилади. Хитой божхона хизматининг маълумотларига кўра, 2019 йилда Қозоғистон Хитойга 7,1 миллиард кубометр газ етказиб берган. Туркманистонда эса бу кўрсаткич 33,2 миллиард кубометрни ташкил қилган.
Узоқ муддатли истиқболда Ўзбекистон газ экспортини яқин ўн йил ичида бутунлай тўхтатишни ва уни мамлакат ичида тўлиқ қайта ишлашни режалаштирмоқда.
«Бизнинг мақсадимиз — газни Ўзбекистонда қайта ишлаш ва газ асосидаги маҳсулотлар қийматини яратишнинг бутун занжири бўйича максимал даражада фойда олиш», — деб таъкидлаган Меҳриддин Абдуллаев.
Мазкур режалар доирасида «Ўзбекнефтегаз» газни қайта ишлаш бўйича иккита йирик лойиҳага инвестиция киритмоқда — Oltin Yo‘l GTL лойиҳаси ва Шўртан газ-кимё комплексини кенгайтириш. Oltin Yo‘l GTL заводи 3,6 миллиард кубометр газни қайта ишлайди, унинг қурилишини жорий йилнинг охиригача якунлаш режалаштирилган. Режалаштирилган инвестициялар ҳажми 3,6 миллиард долларни ташкил қилади. Лойиҳа хитойлик, россиялик ва япониялик инвесторлар иштирокида амалга оширилмоқда.
«Ўзбекнефтегаз» раҳбарининг айтишича, бундан ташқари, яна иккита заводнинг техник-иқтисодий асоси тайёрланмоқда. Биринчиси метанолни олефинга айлантириш технологияси асосида бўлса, иккинчиси аммиак ва карбамид ишлаб чиқариш ҳисобланади.
Ўтган йилда Ўзбекистонда газ қазиб олиш ҳажми тахминан 60 миллиард кубометрни ташкил қилган. 2030 йилгача бу кўрсаткични 20 фоизга ошириш режалаштирилмоқда. «Бу мақсадларга эришиш хорижий инвесторлар билан олиб бораётган йирик геологик қидирув ишларимизнинг натижаларига боғлиқ», — деди Меҳриддин Абдуллаев.
Шунингдек, унинг айтишича, Ўзбекистонда коронавирус тарқалишининг олдини олиш бўйича қабул қилинган чоралар мотор ёқилғисига бўлган ички талабнинг пасайишига олиб келган.
Мамлакатда март ойининг охирги 10 куни ва апрель ойида бензинга бўлган талаб 60-70 фоизга пасайган. Хусусан, талаб Тошкент шаҳрида 70-80 фоизга, бошқа вилоятларда эса 60-65 фоизга пасайган.
Шу давр мобайнида қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришининг ошиши натижасида дизель ёқилғисига бўлган талаб ўсган.
Жорий йилнинг март ойи бошида Ўзбекистон Хитойга газ етказиб беришни тўхтатмагани, лекин коронавирус сабаб экспорт ҳажми қисқариши мумкинлиги ҳақида хабар берилганди.
Изоҳ (0)