Пойтахтда уй-жойи бўлса бу фақатгина нуфузли эмас, балки фойдалидир ҳам. Ижара пули баланд бўлганлиги сабаб у шахсий ёки оилавий бюджетнинг аксарият қисмини банд қилади.
Шу боис ўз кўчмас мулкига эга бўлиш сезиларли даражада арзонроққа тушади. Бундан ташқари ўзингники — бу ўзингники. Шахсий хонадонингизда ўз дидингизга мос тарзда созлашингиз, шинам шароитни яратишингиз мумкин.
Ижарага олинган уйда ижарачи — хўжайин эмас ва ҳар бир масалада уйнинг асл эгасининг измида бўласиз. Бегона одамнинг назорати остида яшаш ҳаммага ҳам тўғри келмайди ва ижарага олинган уйлардан кўчиб ўтиш ҳам осон иш эмас. Фарзандли оилалар учун эса ундан ҳам оғирдир.
Ипотека – Тошкентда яшаш ва ишлашни режалаштирганлар учун ажойиб ечимдир. Ипотеканинг кредитга қараганда устун томонлари ва қандай хонадон сотиб олиш маъқуллигини тушуниб олиш учун биз Болтаев Ихтиёр (Asia Aliance Bank АТБнинг чакана кредитлаш бошқармаси бошлиғи) ва Касимов Саидазиз (Genesys компаниясиниг сотув бўлимининг раҳбари) билан суҳбат қурдик.
Улар пойтахтда қандай уй танлаш ва ипотека кредити борасида қизиқарли ва муҳим саволларга жавоб беришди.
Ипотека ва уй учун кредит: фарқи нимада?
Кўчмас мулкни харид қилаётганларнинг аксарияти банк соҳасида мутахассис эмаслар. Интернет ва ОАВ эса «уй сотиб олиш учун кредит» ва «ипотека» тушунчаларини баъзида синоним тарзида ишлатишади. Бундай ҳолат истеъмолчини янада чалғитади. Ипотека ҳақида узоқ ва баланд фоиз эвазига тўланадиган кредитдек таассурот пайдо бўлади.
Болтаев Ихтиёр барчасини тушунарли ва содда тарзда тушунтириб берди. Унинг сўзларига асосан кредит ва ипотеканинг ўхшаш жиҳатлари етарли, лекин ҳал қилувчи фарқлари ҳам кам эмас. Хонадон сотиб олиш учун қарз олаётган шахс айнан шу нарсаларга эътибор бериши лозим.
Айтиш жоизки, ипотека кредитнинг бир турига киради. Шунинг учун у фоизли, гаров, керакли ҳужжатларнинг рўйхати, тўлов тартибини кўзда тутади.
Шу билан бирга ипотеканинг қарздор учун самарали бўла оладиган ўз имтиёзлари бор:
• Фоизли ставка оддий кредит дастурига қараганда фоизи нисбатан паст. Бу ортиқча тўловни пасайтиради ва қарзни вақтлироқ тўлаш имкониятини яратади;
• Узоқ муддатда қийматни қайтариш. Ипотека узоқ 10-15 йил давомида тўлаш, унинг ойма–ой тўловни амалга оширишни анчагина пасайтириш имкониятини беради. Шу боис оилавий бужетга молиявий юкламанинг катта таъсири бўлмайди;
• Гаров – харид қилинаётган уй-жой. Истеъмол кредитлари, одатдагидек, қарз олувчи тасарруфидаги уй-жойни гаровга қўйиш орқали тақдим этилади. Ипотекани расмийлаштиришда харид қилинаётган кўчмас мулк гаров бўлади;
• Кўчмас мулкни банк мутахассислари ҳамда суғурта компанияси томонидан баҳоланиши. Юридик жиҳатдан мол-мулкни олдиндан текширувдан ўтказилиши банк, кафолат компанияси ва қарз олувчи учун бўлажак келишувнининг хавфсизлигини яратади.
Банк вакили Болтаев Ихтиёр таъкидлашича, мижоз ипотека олганда, бу 3-5 йил давомида тўланиши мажбурий бўлган тўлов эмас. Қарз олувчи ўз харажатларини узоқ вақтли муддатга мўлжаллаб олиши зарур. Қарз олувчи ўз харажатларини узоқ муддатли истиқболда режалаштирган ҳолда, маблағларни тақсимлай олади. Шу билан бирга, ипотека кредитини тўлаган ҳолда, харид қилинган хонадонда яшаб, ижара уй-жойига харажат қилмаса ҳам бўлади.
Ипотекага қандай уй-жой харид қилинади?
Агар сиз оилангиз билан Тошкентда ўрнашмоқчи бўлсангиз, ТЖМ «Jangokh» каби уй-жой мажмуасига эътибор қаратганингиз афзалдир, дейди Касимов Саидазиз.
Янги қурилган уйлар замонавий режалаштириш, яхши инфраструктура ва жойлашуви билан ажралиб туради. Бундай мажмуаларда яшаш ва болаларни катта қилиш ҳам ёқимли ҳам қулайдир
Шу билан бирга, шундай стереотип мавжудки, бирламчи бозордаги хонадонларнинг нархи иккиламчига нисбатан анча баланд бўлади. Амалда эса янги қурилишдаги кўчмас мулкни иккиламчи бозорга нисбатан баландроқ нархда харид қилиш мумкин, аммо бу мутлоқ янги уй бўлади.
Иккиламчи кўчмас мулкнинг ўртача нархларини ҳисобласак (суратда – чап тарафда) квадрат метр нархи – 600 ш.б. (АҚШ доллари). Янги уйдаги квадрат метр нархи (суратда – ўнг тарафда) эса – 680 ш.б. (АҚШ доллари). Акциялар пайтида эса 650 ш.б. (АҚШ доллари)гача тушиши мумкин. Кўриб турганингиздек, нархлардаги фарқ ишлатилган уй-жой харид қилиш даражасида эмас.
ТЖМ «Jangokh» каби нуфузли уй-жой мажмуаларида 56 дан 151 квадрат метргача бўлган хонадонларни ипотекага харид қилишингиз мумкин. Касимов Саидазизнинг айтишича, уйлар тез сотилмоқда.
1 сентябрдан куз фасли охиригача ТЖМ «Jangokh»да хонадонни 5% чегирма билан ипотекага харид қилиш имконияти мавжуд.
Масалан, ТЖМ «Jangokh» хонадонларини харид қилганингизда оилада ҳар бир фарзанд учун 1% чегирмалар мавжуд. Бундай таклифларни ҳар қаерда хам учратмайсиз, булар оилада фақатгина бир фарзанд бўлса ҳам анчагина пулни тежайди. Кўп болали оилаларга эса ундан ҳам кўп.
Шу билан бирга Касимов Саидазиз — турар жой комплексларининг жойлашуви ва инфратузилмасини баҳолашни тавсия қилади. Оилавий яшаш учун тинч туман, боғча, метро бекатининг ва дўконларнинг яқинлигини афзалроқдир.
Қўшнилар билан дўстона муносабатлар қуриш ҳам зарур масаладир. Агарда уларнинг аксарияти вилоятлардан келган бўлса (ТЖМ «Jangokh» каби) биргаликда пойтахт ҳаёти маромига ўрганиш ундан ҳам осонроқ бўлади.
Шундай қилиб – ипотека ҳаётингизни пойтахтда йўлга қўймоқчи бўлсангиз тўғри ечимдир. Лекин бу масаланинг ечими 100% тўғри бўлиши учун сиз хонадон танлашда адашмаслигингиз лозим. Турар жой мажмуасида кўчмас мулкни харид қилиш бу – оилангиз келажаги учун катта ютуқ.
Батафсил маълумот: http://genesys.uz/jangokh/ ёки 71 200 61 16 рақамлари бўйича.
Реклама ҳуқуқи асосида.
Изоҳ (0)