Poytaxtda uy-joyi bo‘lsa bu faqatgina nufuzli emas, balki foydalidir ham. Ijara puli baland bo‘lganligi sabab u shaxsiy yoki oilaviy budjetning aksariyat qismini band qiladi.
Shu bois o‘z ko‘chmas mulkiga ega bo‘lish sezilarli darajada arzonroqqa tushadi. Bundan tashqari o‘zingniki — bu o‘zingniki. Shaxsiy xonadoningizda o‘z didingizga mos tarzda sozlashingiz, shinam sharoitni yaratishingiz mumkin.
Ijaraga olingan uyda ijarachi — xo‘jayin emas va har bir masalada uyning asl egasining izmida bo‘lasiz. Begona odamning nazorati ostida yashash hammaga ham to‘g‘ri kelmaydi va ijaraga olingan uylardan ko‘chib o‘tish ham oson ish emas. Farzandli oilalar uchun esa undan ham og‘irdir.
Ipoteka – Toshkentda yashash va ishlashni rejalashtirganlar uchun ajoyib yechimdir. Ipotekaning kreditga qaraganda ustun tomonlari va qanday xonadon sotib olish ma’qulligini tushunib olish uchun biz Boltayev Ixtiyor (Asia Alliance Bank ATBning chakana kreditlash boshqarmasi boshlig‘i) va Kasimov Saidaziz (Genesys kompaniyasinig sotuv bo‘limining rahbari) bilan suhbat qurdik.
Ular poytaxtda qanday uy tanlash va ipoteka krediti borasida qiziqarli va muhim savollarga javob berishdi.
Ipoteka va uy uchun kredit: farqi nimada?
Ko‘chmas mulkni xarid qilayotganlarning aksariyati bank sohasida mutaxassis emaslar. Internet va OAV esa “uy sotib olish uchun kredit” va “ipoteka” tushunchalarini ba’zida sinonim tarzida ishlatishadi. Bunday holat iste’molchini yanada chalg‘itadi. Ipoteka haqida uzoq va baland foiz evaziga to‘lanadigan kreditdek taassurot paydo bo‘ladi.
Boltayev Ixtiyor barchasini tushunarli va sodda tarzda tushuntirib berdi. Uning so‘zlariga asosan kredit va ipotekaning o‘xshash jihatlari yetarli, lekin hal qiluvchi farqlari ham kam emas. Xonadon sotib olish uchun qarz olayotgan shaxs aynan shu narsalarga e’tibor berishi lozim.
Aytish joizki, ipoteka kreditning bir turiga kiradi. Shuning uchun u foizli, garov, kerakli hujjatlarning ro‘yxati, to‘lov tartibini ko‘zda tutadi.
Shu bilan birga ipotekaning qarzdor uchun samarali bo‘la oladigan o‘z imtiyozlari bor:
• Foizli stavka oddiy kredit dasturiga qaraganda foizi nisbatan past. Bu ortiqcha to‘lovni pasaytiradi va qarzni vaqtliroq to‘lash imkoniyatini yaratadi;
• Uzoq muddatda qiymatni qaytarish. Ipoteka uzoq 10-15 yil davomida to‘lash, uning oyma–oy to‘lovni amalga oshirishni anchagina pasaytirish imkoniyatini beradi. Shu bois oilaviy bujetga moliyaviy yuklamaning katta ta’siri bo‘lmaydi;
• Garov – xarid qilinayotgan uy-joy. Iste’mol kreditlari, odatdagidek, qarz oluvchi tasarrufidagi uy-joyni garovga qo‘yish orqali taqdim etiladi. Ipotekani rasmiylashtirishda xarid qilinayotgan ko‘chmas mulk garov bo‘ladi;
• Ko‘chmas mulkni bank mutaxassislari hamda sug‘urta kompaniyasi tomonidan baholanishi. Yuridik jihatdan mol-mulkni oldindan tekshiruvdan o‘tkazilishi bank, kafolat kompaniyasi va qarz oluvchi uchun bo‘lajak kelishuvnining xavfsizligini yaratadi.
Bank vakili Boltayev Ixtiyor ta’kidlashicha, mijoz ipoteka olganda, bu 3-5 yil davomida to‘lanishi majburiy bo‘lgan to‘lov emas. Qarz oluvchi o‘z xarajatlarini uzoq vaqtli muddatga mo‘ljallab olishi zarur. Qarz oluvchi o‘z xarajatlarini uzoq muddatli istiqbolda rejalashtirgan holda, mablag‘larni taqsimlay oladi. Shu bilan birga, ipoteka kreditini to‘lagan holda, xarid qilingan xonadonda yashab, ijara uy-joyiga xarajat qilmasa ham bo‘ladi.
Ipotekaga qanday uy-joy xarid qilinadi?
Agar siz oilangiz bilan Toshkentda o‘rnashmoqchi bo‘lsangiz, TJM “Jangokh” kabi uy-joy majmuasiga e’tibor qaratganingiz afzaldir, deydi Kasimov Saidaziz.
Yangi qurilgan uylar zamonaviy rejalashtirish, yaxshi infrastruktura va joylashuvi bilan ajralib turadi. Bunday majmualarda yashash va bolalarni katta qilish ham yoqimli ham qulaydir
Shu bilan birga, shunday stereotip mavjudki, birlamchi bozordagi xonadonlarning narxi ikkilamchiga nisbatan ancha baland bo‘ladi. Amalda esa yangi qurilishdagi ko‘chmas mulkni ikkilamchi bozorga nisbatan balandroq narxda xarid qilish mumkin, ammo bu mutloq yangi uy bo‘ladi.
Ikkilamchi ko‘chmas mulkning o‘rtacha narxlarini hisoblasak (suratda – chap tarafda) kvadrat metr narxi – 600 sh.b. (AQSh dollari). Yangi uydagi kvadrat metr narxi (suratda – o‘ng tarafda) esa – 680 sh.b. (AQSh dollari). Aksiyalar paytida esa 650 sh.b. (AQSh dollari)gacha tushishi mumkin. Ko‘rib turganingizdek, narxlardagi farq ishlatilgan uy-joy xarid qilish darajasida emas.
TJM “Jangokh” kabi nufuzli uy-joy majmualarida 56 dan 151 kvadrat metrgacha bo‘lgan xonadonlarni ipotekaga xarid qilishingiz mumkin. Kasimov Saidazizning aytishicha, uylar tez sotilmoqda.
1-sentabrdan kuz fasli oxirigacha TJM “Jangokh”da xonadonni 5% chegirma bilan ipotekaga xarid qilish imkoniyati mavjud.
Masalan, TJM “Jangokh” xonadonlarini xarid qilganingizda oilada har bir farzand uchun 1% chegirmalar mavjud. Bunday takliflarni har qayerda xam uchratmaysiz, bular oilada faqatgina bir farzand bo‘lsa ham anchagina pulni tejaydi. Ko‘p bolali oilalarga esa undan ham ko‘p.
Shu bilan birga Kasimov Saidaziz — turar joy komplekslarining joylashuvi va infratuzilmasini baholashni tavsiya qiladi. Oilaviy yashash uchun tinch tuman, bog‘cha, metro bekatining va do‘konlarning yaqinligini afzalroqdir.
Qo‘shnilar bilan do‘stona munosabatlar qurish ham zarur masaladir. Agarda ularning aksariyati viloyatlardan kelgan bo‘lsa (TJM “Jangokh” kabi) birgalikda poytaxt hayoti maromiga o‘rganish undan ham osonroq bo‘ladi.
Shunday qilib – ipoteka hayotingizni poytaxtda yo‘lga qo‘ymoqchi bo‘lsangiz to‘g‘ri yechimdir. Lekin bu masalaning yechimi 100% to‘g‘ri bo‘lishi uchun siz xonadon tanlashda adashmasligingiz lozim. Turar joy majmuasida ko‘chmas mulkni xarid qilish bu – oilangiz kelajagi uchun katta yutuq.
Batafsil ma’lumot: http://genesys.uz/jangokh/ yoki 71 200 61 16 raqamlari bo‘yicha.
Reklama huquqi asosida.
Izoh (0)