Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг навбатдаги мажлисида депутатлар томонидан кўриб чиқилган қонун лойиҳаларининг аксарияти ижтимоий-сиёсий, социал-иқтисодий йўналишда эканлиги билан ажралиб туради. Бу ҳақда Палата матбуот хизмати маълум қилди.
Депутатлар дастлаб «Кредиторларнинг ҳуқуқий жиҳатдан ҳимоя қилиниши кучайтирилиши ҳамда тадбиркорлик фаолиятини молиялаштириш механизмларининг такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун лойиҳасини кўриб чиқди.
Ушбу қонун лойиҳаси тадбиркорлик ва инвестициявий муҳитни янада яхшилаш, мамлакатнинг иқтисодиёт борасидаги халқаро рейтингини тобора ошириш мақсадида мулкни гаровга қўйиш, лизингга ёки мажбуриятни таъминлашнинг бошқа шаклларига беришнинг амалдаги механизмларини халқаро стандартларга мувофиқлаштиришни назарда тутади. Шундан келиб чиқиб, амалдаги айрим қонун ҳужжатларига зарур ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш таклиф қилинди.
Депутатлар томонидан берилган таклиф-мулоҳазалар ҳамда норма ижодкорлиги талабларидан келиб чиқиб, лойиҳани иккинчи ўқишга тайёрлаш мобайнида унга бир қанча таҳририй тузатишлар киритилди, матндан 30 дан ортиқ банд чиқариб ташланди.
Мажлисда «Ўзбекистон Республикасининг Марказий банки тўғрисида»ги қонунга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш ҳақидаги қонун лойиҳаси муҳокамаси ҳам қизғин кечди.
Пул-кредит сиёсати ва уни қўллаш амалиётини тубдан такомиллаштириш, нархлар барқарорлигига қаратилган ҳаракатларни кучайтириш, жумладан, амалга оширилаётган чоралар асосида асоссиз инфляцион ҳолатларнинг олдини олишга қаратилган мазкур лойиҳа жорий йил 2 май куни биринчи ўқишда қабул қилинган эди. Кейинги муҳокамалар давомида депутатлар томонидан айрим эътирозлар билдирилди. Шунга кўра, лойиҳани иккинчи ўқишга тайёрлаш мобайнида депутатлар кўтарган барча масалалар чуқур ўрганиб чиқилди, муҳокама қилинди. 4 та модда лойиҳадан чиқариб ташланди, иккита янги модда лойиҳага киритилди ҳамда лойиҳа матнига 30 дан ортиқ таҳририй ўзгартириш ва тузатишлар киритилган тарзда қабул қилинди.
Шундан сўнг депутатлар «Мактабгача ёшдаги болаларга мактабгача таълим бериш ва тарбиялаш тўғрисида»ги қонун лойиҳасини кўриб чиқди. Қонун лойиҳаси билан илгари амалда бўлган бир қатор қоидаларга ўзгартиришлар киритилиши назарда тутилмоқда. Хусусан, мактабгача ёшдаги болаларни эрта ривожланиш жараёни алоҳида босқичларда бўлиши белгилаб берилмоқда. Мактабгача таълим муассасаларининг таснифи, улар фаолиятини ташкил этиш, ҳуқуқ ва мажбуриятлари белгилаб қўйилмоқда. Шунингдек, мактабгача ёшдаги болаларни тарбиялаш ва ривожлантириш соҳасида давлат-хусусий сектор ҳамкорлигини амалга ошириш асослари мустаҳкамланмоқда. Хорижий тажрибани инобатга олган ҳолда, оилада таълим олиш имконини берувчи оилавий мактабгача таълим муассасасини жорий қилиш, шунингдек, болаларнинг яшаш ёки доимий рўйхатга олинган жойидан қатъи назар, мактабгача таълим муассасасига қабул қилиш тартиби таклиф қилинмоқда.
Кун тартибидаги навбатдаги масала — «Ногиронлиги бўлган шахсларнинг ҳуқуқлари тўғрисида»ги қонун лойиҳаси ҳам муҳокамаларга бой бўлди. Ногиронлиги бўлган шахсларнинг тенглигини таъминлаш ва уларни камситишга йўл қўймаслик, уларни ижтимоий-сиёсий ҳаётга жалб этиш, таълим олиш ва ишга жойлашиш имкониятларини таъминлаш лойиҳанинг бош мақсади этиб белгиланган. Ушбу лойиҳа БМТнинг Ногиронлар ҳуқуқлари тўғрисидаги конвенсияси талабларини имплементация қилишни ҳамда ногиронлиги бўлган шахсларнинг ҳуқуқларини муҳофазалаш соҳасида замонавий услублар, халқаро стандартларни жорий этишни назарда тутади.
Палата мажлиси кун тартибига киритилган «Эркаклар ва аёлларнинг тенг ҳуқуқлари ҳамда имкониятлари кафолатлари тўғрисида»ги қонун лойиҳаси депутатлар томонидан талабчанлик билан муҳокама қилинди.
Таъкидланганидек, Ўзбекистон тарихида биринчи марта қабул қилинаётган ушбу қонун лойиҳаси жамият ҳаётининг барча соҳаларида эркаклар ва аёллар учун тенг ҳуқуқлар ҳамда имконият яратишни таъминлашга қаратилган. Шунингдек, лойиҳада гендер тенглик, аёлларни камситиш тушунчаси ва турлари, мутасадди органларнинг ваколатлари, давлат бошқарувида иштирок этиш, ишга қабул қилиш ёки ёллашда, кредитлар олиш ва тадбиркорлик билан шуғулланишда гендер тенгликни таъминлаш бўйича нормалар, бундай тенглик бузилишининг олдини олишга қаратилган чора-тадбирлар ўз аксини топган.
Лойиҳа билан эркаклар ва аёллар учун тенг ҳуқуқлар ҳамда имкониятларни таъминлаш соҳасидаги Вазирлар Маҳкамаси, Хотин-қизлар гендер тенглигини ҳимоя қилиш бўйича комиссия, шунингдек, маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг ваколатлари белгиланмоқда.
Баҳс-мунозара, тортишувларга бой кечган яна бир масала «Хотин-қизларни тазйиқ ва зўравонликдан ҳимоя қилиш тўғрисида»ги қонун лойиҳаси бўлди. Ушбу лойиҳа Президент ташаббуси асосида тайёрланган.
Қатор қонун ҳужжатлари зўравонлик қилиш, шахсга нисбатан жисмоний куч ишлатиш жиноий қилмиш ҳисобланишига қарамай, амалиётда аёлларга нисбатан, айниқса, оилавий-маиший ҳаётда зўравонлик қилиш ҳолларига етарлича эътибор берилмайди. Шу боис ҳам руҳий ва иқтисодий зўравонлик ҳамда тазйиқ учун жавобгарликни қонун йўли билан тартибга солиш талаб этилмоқда. Бу масалалар тўлиқ қамраб оладиган ягона қонун мавжуд эмаслиги эса, давлат органларига тизимга солинган комплекс статистика олиб бориш имконини бермаяпти.
Мазкур қонун лойиҳаси ана шу муаммоларга барҳам беришга, хотин-қизларни турмушда, иш жойларида, таълим муассасаларида ва бошқа жойларда тазйиқ ҳамда зўравонликдан ҳимоя қилиш соҳасидаги муносабатларни тартибга солишга қаратилгани билан аҳамиятлидир. Лойиҳада тазйиқ ва зўравонликнинг олдини олишга қаратилган чора-тадбирлар, шунингдек, бундай қилмишларни содир этганлик учун жавобгарлик белгиланган.
Бундан ташқари, тазйиқ ҳамда зўравонликни бошидан ўтказган шахсларни ҳимоя қилиш, жамиятда аёлларга нисбатан зўравонликнинг ҳар қандай шаклига муросасиз муносабат муҳитини қарор топтиришни назарда тутувчи процессуал кафолатларни шакллантиришга қаратилган чора-тадбирлар акс эттирилган. Хотин-қизларни тазйиқ ва зўравонликдан ҳимоя қилиш соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий йўналишлари аниқ кўрсатилиб, бу соҳадаги ваколатли органлар белгилаб берилган.Ушбу қонун лойиҳасининг қабул қилиниши жамиятда, турмушда, иш жойларида, таълим муассасалари ва бошқа жойларда хотин-қизларга нисбатан муносабатни янада яхшилаш, уларга нисбатан ҳурмат ва эҳтиромни мустаҳкамлашга хизмат қилади.
Изоҳ (0)