Daniya energetika operatori – Energinet xabariga ko‘ra, 2019-yil yakunlari tahlili shuni ko‘rsatmoqdaki, mamlakatda qayta tiklanuvchi energiya manbalari – shamol stansiyalari va Quyosh panellari orqali ishlab chiqarilgan elektr energiyasi hajmi yalpi ishlab chiqarish hajmining 50 foizini tashkil qildi. 2019-yilgi umumiy iste’molning 47 foiz ulushini aynan shamol stansiyalari ishlab chiqargan elektr energiyasi tashkil qilgan. Mamlakatning avvalgi rekordi 2017-yilda 43,6 foiz bo‘lgan bo‘lsa, 2018-yilda umumiy iste’mol quvvatining 40,8 foizi muqobil energiya manbalari hissasiga to‘g‘ri kelgan.
2019-yilgi rekordga sabab, avvalo, Daniya shamol parraklari o‘rnatilgan havzalaridagi ob-havo sharoiti ko‘proq shamol taqdim etgani bilan bog‘liq bo‘lsa, offshor shamol energetikasi sohasini qo‘llab-quvvatlash yo‘lidagi davlat siyosati ham bu borada muhim rol o‘ynagan. Xususan, o‘tgan yili hukumat qaror bilan Daniyada Skandinaviyadagi eng yirik offshor energetika hududi – Horns Rev 3 barpo qilingan. Offshor shamol stansiyalari ishlab chiqargan elektr energiyasi miqdori evaziga mamlakatda energiya ishlab chiqarish hajmi o‘tgan yili 18 foizga o‘sgan. Natijada muqobil energiya manbalari, ya’ni shamol va Quyosh energetikasining umumiy ulushi yalpi ishlab chiqarish hajmining teng yarmisini tashkil etadigan darajaga erishildi. Shu tariqa Daniya birinchilardan bo‘lib muqobil energetika an’anaviy energetikani quvib yetgan mamlakatlardan biriga aylandi.
“Offshor shamol energetikasi” deganda qandaydir soliq imtiyozlari beriladigan ishlab chiqarish hududi emas, balki dengiz ichkarisiga, sohildan 15–20 kilometr masofada, ochiq dengizda o‘rnatilgan shamol parraklari hududi nazarda tutiladi.
Daniyada bu borada maxsus “Energetik kelishuv” qabul qilingan. Mohiyatan “milliy dastur”ga o‘xshab ketadigan ushbu kelishuvga ko‘ra, Daniya 2030-yilga borib energiya iste’molini to‘liq muqobil energiya manbalari evaziga qondirmoqchi. Undan keyin esa mamlakat shamol va Quyosh energetikasidan iste’mol hajmidan ortgan elektr toki ishlab chiqarish va uni eksportga yo‘naltirishni reja qilgan.
Ayrim sharhlovchilar Daniyada elektr energetikasi muqobil manbalar evaziga shiddat bilan rivojlanishini mamlakatda yuridik iste’molchilar uchun elektr narxi juda qimmatligi va shu sababli ishbilarmonlar muqobil energiya manbalari bilan ishlashdan manfaatdor ekani bilan izohlaydi. Aslida esa Daniyada maishiy iste’molchilar uchun elektr energiyasi narxi Yevropadagi eng qimmatlaridan biri bo‘lib, aksincha, korxona va tashkilotlar uchun elektr narxi boshqa mamlakatlar fonida unchalik baland emas.
Muzaffar Qosimov
Izoh (0)