O‘zbekistonda bir yilda 500 mingdan ortiq yoshlar ishlash uchun chet elga chiqib ketdi
Avval xabar berganimizdek, O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev raisligida 4-iyul kuni yoshlar bilan manzilli va tizimli ishlash, ular uchun munosib sharoitlar yaratish, bandligini ta’minlash masalalariga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Bu haqda O‘zA xabar bermoqda.
Yig‘ilishda qayd etilganidek, yoshlar o‘rtasidagi muammolar, jumladan, jinoyatchilikning ildizi aksar hollarda ishsizlikka borib taqaladi. Joylarda yoshlarning bandligini ta’minlash borasida jiddiy muammolar mavjud. 1700 dan ortiq mehnat yarmarkasi o‘tkazilganiga qaramay, ularda ishtirok etgan yoshlarning atigi 5 foizi ishga joylashtirilgani, so‘nggi bir yilda 509 ming nafar yoshlar uzoq muddatga chel ellarga chiqib ketgani ishga mas’uliyatsiz yondashuvdan dalolat beradi.
Yoshlarning bandligini ta’minlash bo‘yicha mutlaqo yangi tizim joriy qilishimiz kerak, dedi davlat rahbari.
Quyi Chirchiq tumani misolida olinadigan bo‘lsa, bu yerda yoshlarning hisobotlarda ko‘rsatilganidek 2,5 mingi emas, balki 6,3 mingdan ziyodi ishsiz ekani aniqlandi. Tuman yoshlarini qiynab kelayotgan muammolarning aksariyati joyida hal etilgan. Ijtimoiy-iqtisodiy vaziyat va yoshlarning ijtimoiy faolligidan kelib chiqqan holda, tumandagi 37 ta mahallaning 13 tasi “og‘ir”, 18 tasi “qoniqarsiz” va 6 tasi “qoniqarli” toifaga ajratilib, ularni bosqichma-bosqich “yaxshi” toifasiga o‘tkazish bo‘yicha manzilli ishlar yo‘lga qo‘yilgan.
Jumladan, “Yoshlar mehnat guzarlari” tashkil etish uchun bino va yer maydonlari ajratildi, bo‘sh ish o‘rinlari yarmarkasi va boshqa tadbirlar natijasida 1200 dan ziyod ishsiz yoshning bandligi ta’minlandi, tadbirkorlik faoliyati uchun yoshlarga 2,3 milliard so‘m kredit ajratildi.
Ushbu tajriba asosida Yoshlar kuni arafasida “Yoshlar — kelajagimiz” Davlat dasturi tasdiqlandi va uni barcha tuman va shaharlarda amalga oshirish boshlandi. Dastur ijrosi uchun Yoshlar ittifoqi huzurida “Yoshlar — kelajagimiz” jamg‘armasi hamda uning tuman va shahar filiallari tashkil etildi. Bu tuzilma mablag‘laridan yoshlarning biznes loyihalari uchun yillik 7 foiz stavka bilan imtiyozli kredit beriladi. Dasturda har bir tumanda ajratiladigan kredit hajmi va uni oluvchilar soni, kredit beriladigan faoliyat yo‘nalishlari, buning natijasida yaratilishi zarur bo‘lgan ish o‘rinlari miqdori aniq belgilab qo‘yilgan. Shuningdek, har bir fermerga bittadan band bo‘lmagan yoshni biriktirish ko‘zda tutilgan.
Davlat rahbari muvaffaqiyatga erishgan yosh tadbirkorlar orasidan 2 hafta muddatda jamg‘armaning tuman va shahar filiallari rahbarlarini tayinlash, Investitsiya va Ijtimoiy masalalar komplekslarining respublika va hududiy organlari hamda tijorat banklari xodimlarining 30 foizini lavozimi va ish haqini saqlagan holda, yangi tuzilmaga, uning tuman va shahar filiallariga biriktirish lozimligini ta’kidladi.
Dastur ijrosini samarali muvofiqlashtirib borish uchun Bosh vazirga Yoshlar tadbirkorligini rivojlantirish bo‘yicha respublika komissiyasi a’zolarini har bir hududga shaxsan mas’ul etib biriktirish hamda ular boshchiligida davlat idoralari, jamoat tashkilotlari rahbar xodimlari va viloyat prokurorlaridan iborat tarkibda ishchi guruhlar tashkil etish vazifasi topshirildi.
Hokimlar va sektor rahbarlari har hafta kamida ikki kun uyushmagan, hech qayerda ishlamaydigan yoshlar bilan uchrashib, ularning muammolarini o‘rganishi, eng avvalo, bandligini ta’minlash choralarini ko‘rishi lozimligi qayd etildi.
Yig‘ilishda yoshlarni ma’nan barkamol etib tarbiyalash, ularni turli oqimlar va yot g‘oyalar ta’siridan asrash masalalariga alohida e’tibor qaratildi. Buning uchun yoshlar bilan ma’naviy-ma’rifiy yo‘nalishdagi ishlarni yanada jonlantirish, ularni muzey, teatr va boshqa madaniy-ma’naviy maskanlar, sport musobaqalari, ilm-fan, sport va amaliy san’at to‘garaklariga faol jalb etish orqali bo‘sh vaqtini mazmunli o‘tkazishini tashkil etish zarur.
Farzand tarbiyasi va yurish-turishidan ogoh bo‘lmasak, ularni ilmu-hunarga o‘rgatmasak, ko‘zi mehnatda qotmasa, munosib ish topib bermasak, ularni zararli ta’sirlardan himoya qilish qiyin bo‘ladi, dedi Prezident.
Shundan kelib chiqqan holda Yoshlar ittifoqi, Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi, Yoshlar muammolarini o‘rganish va istiqbolli kadrlarni tayyorlash institutiga yoshlarni ma’nan barkamol etib tarbiyalash, ularda mafkuraviy immunitetni shakllantirish va yot g‘oyalar ta’siriga tushib qolishining oldini olishga qaratilgan ta’sirchan, amaliy chora-tadbirlarni ishlab chiqish topshirildi.
Yig‘ilishda ushbu dolzarb ishga senatorlar, Oliy Majlis va mahalliy Kengashlar deputatlarini faol jalb etish zarurligi alohida ta’kidlandi. Zotan, xalq vakillari sifatida deputatlar korpusi yoshlar kelajagi uchun hammadan ham ko‘proq jon kuydirishi lozim. Ular joylarda siyosiy partiyalarning yoshlar qanotlari faoliyatini tubdan takomillashtirish, amaliy uchrashuv va tadbirlar orqali mazkur dastur ijrosini ta’minlashda faol ishtirok etishi, hududlarda faoliyat olib boradigan ishchi guruhlarga amaliy yordam ko‘rsatishi zarur.
Voyaga yetmagan qizlar o‘rtasida erta turmush va tug‘ruqlar soni ko‘paygani bilan bog‘liq muammolar ham muhokama qilindi. Afsuski, erta turmush qurish va ajrashish muammosi bo‘yicha joylarda faqatgina ota-onalarni aybdor qilish bilan cheklanish hollari kuzatilmoqda. Aslida bo‘lar ish bo‘lganidan keyin emas, balki salbiy holatlarni yuzaga keltirmaslik uchun oldindan manzilli ishlash tizimini joriy etish kerak.
Shu munosabat bilan Xotin-qizlar qo‘mitasi, “Oila” ilmiy-amaliy tadqiqot markazi, Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish kengashi, Sog‘liqni saqlash, Xalq ta’limi vazirliklariga bu yo‘nalishdagi ishlarni tanqidiy qayta ko‘rib chiqish va ta’sirchan chora-tadbirlarni belgilash vazifasi topshirildi.
