Moody’s: Ўзбекистонда йирик 20 та қарз олувчининг улушига капиталнинг 200 фоизидан ортиғи тўғри келади

«Ўзбек иқтисодиётининг ўсиши ҳамда давлат томонидан кўрсатилаётган юқори даражадаги ёрдамнинг сақланиб қолиши, Ўзбекистон банк секторига миллий валютани жадал девальвациясига боғлиқ қийинчиликларини енгиб ўтишида ёрдам беради», — дейилади Moody’s рейтинг агентлигининг янги ҳисоботида. Бу ҳақда «Kommersant.uz» хабар берди.

«Маҳаллий инвестицияларнинг ҳамда давлат харажатларининг юқори даражаси, шунингдек, иш ҳақи, нафақалар ва хориждан келадиган пул ўтказмаларининг ортиши сабаб ўсаётган истеъмол даражаси ўзбек банкларининг аҳволига ижобий таъсир кўрсатмоқда ва миллий валютанинг заифлигини бироз пасайтирмоқда», — дейди Moody’s агентлигининг кичик вице-президенти, таҳлилчи Петр Паклин.

Валюта хавфи Ўзбекистон банк секторининг асосий муаммоларидан бири бўлсада, ушбу хавфлар мамлакатдаги барча банклар сектори улушининг чорак қисми тўғри келадиган Ўзбекистон Миллий банкига йўналтирилган. Шу билан бирга, кўрсатилган хавфлар НБУ қарз олувчиларининг ярмидан кўпи давлат назорати остида ёки тизимли аҳамиятга эга бўлган корхоналар бўлиб, кредит портфелининг ярмидан кўпи давлат кафолати билан таъминланиб тартибга солинади.

Ўзбекистон банкларининг кредит портфеллари сифати кейинги 12—18 ой давомида яхшиланади, шу билан бирга муаммоли кредитларнинг улуши аста-секин 2,7 фоиздан (2016 йил якуни бўйича) чиқарилган кредитларнинг умумий ҳажми 2—2,5 фоизигача пасаяди. Шу билан бирга, банкларнинг жами кредит портфели, асосан хорижий валютадаги активларни қайта баҳолаш ҳисобига 40 фоизга ўсади (аввалги йилларда ўсиш 25 фоизни ташкил этган).

Ўзбек банкларининг муаммолари қаторига алоҳида қарз олувчиларга бўлган юқори эътибор ҳам киради, шунингдек, Moody’s рейтингидаги ўзбек банклари орасида энг юқори 20 нафар қарздорнинг улуши ўртача 200 фоиз капиталга тўғри келади. Сўм девальвациясининг тезлашуви валюта дароматларига эга бўлмаган, хорижий валютада қарз олувчиларнинг кредит хавфини оширди. Бу қоида каби бўлиб, йирик давлар корхонлари зарур бўлганида давлатнинг қўллаб-қувватловига ишона олади.

Ўзбекистон банкларининг капитал ва даромадлари кредит йўқотишларни қоплашга етарли. Ўзбек банк сектори капиталининг етарлилик коэффициэнти 1-даражали бўлиб, у агарда активларнинг ёмонлашуви юз берса хавфсизлик ёстиқчаси вазифасини бажара олади.