1920-yillar — jahon tarixida yangi kuchlar maydonga chiqqan, eski imperiyalar qulagan va mustaqillik uchun kurashlar avj olgan bir davr edi. Bu davrni “imperiyalar intihosi” deb atash ham mumkin. Ushbu vaqtda Turkiya respublikasining asoschisi — Mustafo Kamol Otaturk Rossiyadagi kommunistlar yetakchisi Lenindan moddiy yordam so‘raydi. Shunda Moskva Turkiyaga taxminan — 17 mln oltin rubl miqdorida moddiy yordam ajratadi.
Rasmiy manbalarda bu yordam Sovetlar tomonidan berilgan “do‘stlik ko‘magi” sifatida ta’riflanadi. Biroq tarixiy dalillar shuni ko‘rsatadiki, bu yordamning asl manbai — Buxoro amirligining boy xazinasiga borib taqaladi. Mazkur maqolada aynan shu masala — bolsheviklar tomonidan Turkiyaga berilgan moddiy yordam aslida kimga tegishli ekani haqida so‘z yuritamiz.
