AQSH Milliy arxivi mamlakatning 35-prezidenti bo‘lgan Jon Kennedining o‘ldirilishiga oid ilgari maxfiylashtirilgan barcha materiallarni e’lon qildi.
AQSHning amaldagi prezidenti Donald Tramp 18-mart kuni tegishli farmonni imzolab, 80 mingga yaqin sahifa chop etilishini aytdi. Milliy arxiv relizida 1 123 ta hujjat mavjud.
Barcha yozuvlar raqamlashtirilganidan so‘ng e’lon qilinadi. Ularga Merilend shtatidagi Milliy arxiv binosida ham onlayn, ham shaxsan, bosma shaklda yoki analog manbalarda kirish mumkin bo‘ladi.
Hujjatlarning bir qismi avvalroq maxfiylik belgisi ostida saqlangan yoki katta hakamlar hay’atining maxfiyligini ta’minlash uchun sir tutilgan. Ba’zi materiallar soliq deklaratsiyalariga oid bo‘lib, bu ma’lumotlar Soliq kodeksining maxfiylikka oid moddalariga muvofiq himoyalangan yoki xususiy shaxsdan hukumatga uzatilgan yozuvlarga oid.
Jon Kennedi AQSH prezidenti etib tayinlanganidan ikki yil o‘tgach, 1963-yil 22-noyabrda Texasning Dallas shahrida rasmiy tashrif davomida otib o‘ldirilgan. Kortej shahar ko‘chalaridan o‘tib ketayotganida, otishma ovozlari eshitilgan — prezidentga ikki marta o‘q uzilgan. Kennedi yarim soatdan so‘ng, shifokorlarning barcha urinishlariga qaramay, vafot etdi.
Qotillikda gumon qilinib, sobiq dengiz piyodasi Li Xarvi Osvald hibsga olingan. U uch kundan keyin tungi klub egasi Jek Rubi tomonidan otib o‘ldirilgan, Rubi esa keyinchalik qamoqxonada vafot etgan.
1992-yildan beri AQSH hukumati prezident Kennedining o‘ldirilishi bo‘yicha tergov materiallarini asta-sekin oshkor qilmoqda. Buning uchun AQSH prezidenti farmon chiqaradi. Maxfiy materiallar soni noma’lum, ba’zi hisob-kitoblarga ko‘ra, materiallarning 97 foizi oshkor qilingan. 2018-yilda Markaziy razvedka boshqarmasi ushbu ish bo‘yicha o‘z ma’lumotlarining 99 foizdan ortig‘ini oshkor qilganini aytgandi.
Trampning ta’kidlashicha, 1992-yildagi farmonga ko‘ra, prezident Kennedining o‘ldirilishi bo‘yicha barcha hujjatlar 2017-yilda e’lon qilinishi kerak edi. Biroq respublikachi ham, uning o‘tmishdoshi Jo Bayden ham materiallarni o‘rganish uchun maxfiylik maqomini bir necha bor uzaytirgan.
Respublikachining so‘zlariga ko‘ra, ba’zi hujjatlar oshkor etilmagan, chunki milliy xavfsizlik, huquqni muhofaza qilish organlari yoki AQSH tashqi siyosatiga yetkazilishi mumkin bo‘lgan zarar “shu qadar jiddiyki, jamoatchilikka darhol oshkor qilinishidan ustun turadi”.
Tramp ikkinchi muddatga prezidentlikka kirishgach, Kennedidan tashqari uning ukasi, sobiq bosh prokuror Robert Kennedi va qora tanlilar huquqlari faoli Martin Lyuter Kingning o‘ldirilishi bilan bog‘liq hujjatlarni ochiqlash rejasini e’lon qilgandi. Milliy arxiv 18-mart kuni yuqoridagi ikki shaxsning o‘ldirilishiga oid ma’lumotlarni ham maxfiylikdan chiqardi.
Izoh (0)