Asosiy stavkaning pasaytirilishi O‘zbekiston iqtisodiyotiga qanday ta’sir qiladi?

Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi asosiy stavkaning 1 foiz bandga tushirilishi makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarga qanday ta’sir qilishini tahlil qildi. 

Hisob-kitoblarga ko‘ra, iqtisodiyotning jadallashishi, aholi iste’moli oshishi, kredit hajmi o‘sishi kutilmoqda.

Markaziy bank boshqaruvi 2023-yil 16-martdagi yig‘ilishda asosiy stavkani 1 foiz bandga pasaytirib, yillik 15 foizdan 14 foiz darajada belgilash to‘g‘risida qaror qabul qilgandi.

Oxirgi marta 14 foizlik stavka 2018-yil boshida va 2020-yil oxirida amal qilgan. Bir yarim yil o‘tgach, 2022-yil mart oyida Markaziy bank stavkani birdaniga uch foiz bandga — 17 foizga oshirdi. O‘tgan yili regulyator stavkani ikki marta 16 foizga, iyul oyi oxirida esa 15 foizga tushirdi.

Stavkaning pasayishi iqtisodiy ko‘rsatkichlarni oshiradi va iqtisodiyotning o‘sishini rag‘batlantiradi. 

Tahlil shuni ko‘rsatdiki, asosiy stavkaning 1 foiz bandga tushishi natijasida bazaviy ssenariyga nisbatan mamlakat YIM 0,55 foizga ko‘payadi.

Shuningdek, stavkaning pasayishi aholiga berilayotgan kreditlar miqdorini ham 2,6 foizga ko‘paytiradi. Aholi iste’moli ham 0,2 foizga ortadi.