• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +36°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ilm-fan

    Mediadagi muhabbat manzarasi

    Yangi mediatexnologiyalar tadqiqotchisi, rossiyalik olim Lev Manovich zamonaviy texnologiyalarning odamlar orasidagi munosabatlarga ta’siri, “sevgi supermarketi” hamda muhabbatning mediadagi timsoli haqida.

    Foto: “PostNauka”

    Foto: “PostNauka”

    Sevgi – tabiiy insoniy hissiyot. Lekin masalaga akademik nuqtai nazardan yondoshsak, unda sevgi o‘rta asrlarda Yevropada shakllangan tarixiy konsepsiya ekani oydinlashadi. Sevgi deganda nima tushunilishi asosan madaniyatga bog‘liq bo‘ladi. Zamonaviy texnologiyalarning hayotimizga kirib kelishi bilan esa ushbu hissiyotning xatti-harakat sifatida qay tariqa shakllanishi borasidagi tasavvurlarimiz ham o‘zgarmoqda. Masalan, XIX–XX asrlarda odamlar bir-biriga sevgi maktublari yozgan. Hozir esa ko‘p sonli juftliklar boshqa-boshqa shaharlarda yoki mamlakatlarda istiqomat qilmoqda, ularning o‘zaro izhorlari esa ijtimoiy tarmoqlar orqali yo‘llanmoqda. Turli zamonlarda odamlarning o‘zaro muhabbati bir xil bo‘lgan (bir xilda sevishgan), biroq muhabbat izhorining mundarijasi doimo turlicha bo‘lgan. Aytish mumkinki, sevgining hech qanday abstrakt konsepsiyasi mavjud emas, biz faqat uning in’ikosini ko‘ramiz. Zamonaviy media esa bu narsani muayyan mediashaklga solgan holda namoyon etmoqda.

    Muhabbat va raqamli texnologiyalar davri

    Globallashuv, jahon bo‘ylab sayohatning osonligi, tekin telekommunikatsiyalar va hokazolar singari davrimizning muayyan iqtisodiy, texnik va ijtimoiy o‘ziga xosliklari, shubhasizki, hayotimiz, hissiyotlarimiz, o‘zaro munosabatlarimiz va ijtimoiy aloqalarimizni o‘zgartirmoqda. Aksariyatimizda o‘zimiz hech qachon ko‘rmagan, lekin ijtimoiy tarmoqlar orqali faol muloqot olib boradigan do‘stlarimiz mavjud.

    Bir tarafdan, bu odamlar uchun boshqa mamlakat yoki boshqa shaharda yashayotgan tanishlari bilan aloqani ushlab turishga yordam bermoqda. Garchi gaplashgani tayinli mavzu bo‘lmasa-da, tanishlar bilan yaqin aloqalarni ushlab turish, har kuni gaplashish, o‘zaro fotosuratlar almashinish imkoni bor.

    Boshqa tarafdan esa, ko‘payib ketgan yuzlab tanishuv saytlari sababli muhabbat tushunchasining an’anaviy mohiyatini fahmlash qiyinlashib qoldi. Xuddiki “odam bozori” paydo bo‘lgandek go‘yo va u orqali, endi istalgan paytda boshqa er yoki, xotin topsa bo‘ladigandek... Biror odamni uchratish, unga qiziqib qolish va atigi to‘rt oydan keyin boshqa, yanada yaxshirog‘ini topish uchun bunisi bilan qandaydir arzimagan sabab bilan ajrashib ketish hech gap bo‘lmay qolyapti. Go‘yoki biz “sevgi supermarketi”da yashayapmiz. Texnologiyalar esa, bir tomondan, bizga juft uchun ideal shaxsni topishga ko‘maklashmoqda va muhabbatni mukammalroq qilishga yordam bermoqda. Boshqa tarafdan esa, aynan shu texnologiyalar hissiyotlarimiz va munosabatlarimizni barbod qilishga qodir. Chunki ular tufayli oldimizdagi tanlov imkoniyati ko‘paymoqda.

    Globallashuv oqibatidagi raqobat

    Globallashuv va internet odamzotga olamni avvalgidan kengroq miqyosda ko‘rishga imkon bermoqda. Zamondoshlarimiz muhabbat haqida qanday fikrda ekanini bilish uchun jahonning yuzlab shaharlarida tadqiqot o‘tkazish kerak.

    Globallashuv natijasida dunyoda raqobat kuchaydi. Agar yigirma yil oldin oliygohni tamomlayotgan kishi uchun ish o‘rni va normal hayot tarzi kafolatlangan bo‘lsa, hozirda oliygohni bitirish hech narsani anglatmaydi va yaxshi hayot kafolatini bermaydi. Kishilar uchun hayotda va jamiyatda o‘z o‘rnini topish masalasi asosiy planga chiqqan. Zamonamiz yoshlari alkogol va tamakini kamroq iste’mol qilmoqda va shu bilan birga ularda o‘zaro muhabbat qo‘yish masalasi ham kamaygan. 25–30 yosh orasidagi shunday yoshlar qatlami borki, ular o‘z ishi va karyerasiga juda mukkasidan ketgan va ular shaxsiy hayot, ko‘payish masalalariga vaqt ajratishni istamaydi. Ular kimnidir uchratib qolib, sevib qolish va natijada hayotini nazorat qila olmay qolishdan qo‘rqadi.

    Katta shaharlarda hayot tig‘izlashgan, raqobat kuchaygan; shuning uchun odamlar endi sevgi-muhabbat haqida 10–20 yil avvalgidan ko‘ra boshqacha fikrlamoqda va endi hatto bu haqda o‘ylash uchun ham odamlarda vaqt kam. Buning sababi shuki, dunyo kuchli globallashdi, odamlarda boshqa shahar yoki mamlakatda o‘qish va ishlash imkoniyati paydo bo‘ldi. Muvaffaqiyatga erishishni istagan odam bugun avvalgi avlod vakillaridan ko‘ra ko‘proq ter to‘kishi, tinmay mehnat qilishiga to‘g‘ri kelyapti, aks holda u o‘ziga o‘xshaganlarga raqobatni boy beradi. Odamlarda mehr-muhabbat, oqibat va hamdardlik uchun vaqt ortmayapti.

    Muhabbatning mediadagi timsoli

    XX asr odami kundalik ratsional turmush tarziga ega edi va u davriy ravishda hordiq chiqarib, tin olishiga imkon bor edi. Ko‘plab madaniyatlarda xalq sayillari keng tarqalgan narsa bo‘lib, odamlar ommaviy ko‘chaga chiqar va jamiyat o‘zining kundalik tashvishlarini birozga unutib, turli cheklov va “chizib qo‘yilgan chiziq”lardan biroz tashqariga chiqardi.

    XX asrda muhabbat kino, adabiyot va tasviriy san’at vositasida ko‘proq tarannum etilardi. O‘sha paytlarda, shuningdek, jangari sahnalar, chekish va hokazolar singari inson fitratidagi hayvoniy hislar ham ba’zan oshkora ko‘rsatilardi. XXI asrda esa bu kabi sahnalarni deyarli ko‘rmaysiz; bu orqali kishi ularsiz ham yashay olishini ko‘rsatib qo‘yishmoqchi. Bo‘lishi mumkin, chunki, faylasuflarga shunday ko‘ringani bilan, odamlar baribir shunchaki biologik mavjudot emas harholda.

    Raqamli muhitning odamlar orasidagi o‘zaro munosabatlarga ta’siri

    Odamlar zamonaviy texnologiyalarning faqat ijobiy samarasini qabul qilishga va salbiylarini chetlab o‘tishga qodirmiz deb o‘ylaydi. Afsuski, buning imkoni yo‘q. Har qanday texnologiyaning ijobiy samarasi bilan birga salbiy oqibati ham bo‘ladi. Masalan, zamonaviy yirik shaharlardagi hayot qishloqlardagidan ko‘ra qiziqroq bo‘lgani bilan, shaharliklarda stress va kasodga uchrash ko‘p uchraydi. Shunga qaramay, texnologiyalar katta-katta yangi imkoniyatlar ochmoqda va ularning ijobiy samarasi ko‘proq bo‘lyapti.

    02.09.2019, 13:28   Izoh (0)   16237
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Olimlar qadimgi odamning yuz ko‘rinishini tikladi

    29.08.2019, 10:50

    2020-yildan O‘zbekistonda kamyob dori-darmonlar tayyorlash uchun timus ishlab chiqariladi

    27.08.2019, 19:00

    Oks Iskandariyasi: Shahar Makedonskiy davrida qanday ko‘rinishda bo‘lgan? (foto+video)

    26.08.2019, 11:27

    AQSh olimlari suvdan sariyog‘ muqobilini yaratishdi

    23.08.2019, 13:51

    Rossiya birinchi marta fazoga “Fedor” robotini uchirdi

    22.08.2019, 14:18

    AQShda DNKni tezkor tahlil qilish usulini kashf etgan Nobel sovrindori vafot etdi

    16.08.2019, 21:35
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Chiqim va kirim: nazorat sari ilk qadam


    Beeline Uzbekistan hududlarda raqamli rivojlanishni jadallashtirmoqda


    Neo Insurance — sug‘urta bozoridagi raqamli o‘zgarishlarning 2 yillik natijasi 


    Ichkaridan nazar: Imzo fabrikasi qanday ishlaydi?


    Centrum Air 25-iyuldan Toshkent — Seul to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarini boshlaydi 


    O‘zbekiston Milliy banki xalqaro kapital bozorida 400 mln AQSH dollarlik obligatsiyalarni muvaffaqiyatli joylashtirdi


    O‘zbekistonda yangilangan HAVAL H6 rasman ishga tushirildi


    Ipak Yo‘li Bankdan Tradeloan: xalqaro bitimlarni moliyalashtirish


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda


    Turizmdagi trendlar 2025: Xitoyda Markaziy Osiyoga – Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘izistonga qiziqish o‘smoqda


    riitm aqlli platformasi O‘zbekiston tinglovchilariga 30 million trek taklif etmoqda


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    Kia O‘zbekiston bozorini egallamoqda: 2025-yilning birinchi yarmida rekord darajadagi sotuvlar


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi


    InfinBANK’dan VISA kartasi endi Swoo Pay ilovasida

     

    Tavsiya etamiz

    Kreml soyasidagi jumboqlar: sirli ravishda vafot etgan rossiyalik tadbirkor va amaldorlar

    10 iyul, 20:40

    Isroilning G‘azodagi qirg‘ini yagona emas: Insoniyat tarixidagi eng yirik genotsidlar qanday sodir bo‘lgandi?

    10 iyul, 19:12

    Patriot: Isroil voz kechgan, Ukraina esa ko‘prog‘iga ega chiqishni istayotgan yarim asrlik tizim haqida nimalar ma’lum?

    8 iyul, 20:45

    “O‘lim sharbati”: SSSRda Stalindan so‘ng ikkinchi qudratli shaxs nomi berilgan qurol qanday paydo bo‘lgandi?

    6 iyul, 15:23
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Messi Levandovski bilan o‘rtasidagi mojaroga oydinlik kiritdi

    Sport | 12 iyul, 14:45

    Kanadalik olimlar saraton to‘qimasini 3D printerda chop etdi

    Ilm-fan | 12 iyul, 14:30

    Toshkentda 7 bola uydagi hovuzda cho‘kib, ikki nafari halok bo‘ldi

    O‘zbekiston | 12 iyul, 14:05

    “Kalmar o‘yini” yulduzi Xo Son Txe rus tilida kuyladi

    Layfstayl | 12 iyul, 13:40

    Give me Sport. “Oltin to‘p” uchun asosiy da’vogarlar nomi ma’lum bo‘ldi

    Sport | 12 iyul, 13:16

    Irim sababli emas: nima uchun uydagi o‘rgimchakni o‘ldirish tavsiya etilmaydi?

    Layfstayl | 12 iyul, 12:35
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.