• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +29°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Kitob

    Nurali Qobul: Temurdan Lenin yasamasligimiz kerak. Yo‘q narsani ham yopishtiraverish uning obro‘sini tushirib qo‘yadi

    Dundar Alpning “Sharqning eng buyuk hukmdori — Temur” romani usmonli turkchadan Tohir Qahhor va Sobir Sayxon tarjimasida chop etildi. Ushbu kitob yuzasidan yozuvchi, xalqaro Chingiz Aytmatov akademiyasi akademigi Nurali Qobul fikr bildirdi.

    Foto: O‘zA

    Foto: O‘zA

    —“Sharqning eng buyuk hukmdori — Temur” asari 1902-yilda muallif tomonidan yashirin holda yozilgan. Muallif o‘z nomini qo‘ysa boshi ketardi, Usmonli turk sultonlari omon qoldirmasdi. Muallif Temurga bo‘lgan katta muhabbati tufayli o‘ziga Dundar Alp taxallusini tanlagan, asl muallif kimligi haligacha noma’lum. Roman o‘sha davr Istanbul turkchasida yozilgan. Bir necha yillar avval Sobir Sayxon noyob kitob nusxasini eski kitob do‘konidan topib olgan va Tohir Qahhor bilan birgalikda tarjima qilgan. Roman voqealari biroz reallikdan uzoqroq. Ammo biz uchun Temur haqidagi har qanday manba qadrli.

    Kitobni o‘qib chiqdim va tarixchi mutaxassis sifatida ayrim tarixiy haqiqatlardan chekinish holatlarini uchratdim. Tarixiy-badiiy asarlarda 80-85 foiz holatlarda muallif to‘qimalar, mubolag‘alardan foydalanishi mumkin, lekin tarixiy haqiqatdan chekinmagan holda. Asarda ana shu qoidalarga amal qilinmagan o‘rinlar bor. Misol uchun, To‘xtamish Temurdan olti yil keyin o‘lgan. Asarda To‘xtamishning boshini kesib Temurga keltirishadi, bu bo‘lmagan voqea. Qayta nashrda bu kamchiliklarni albatta to‘g‘rilash kerak. Asar Temur shaxsini yaxshi bilgan mutaxassislar uchun qo‘shimcha ma’lumotlar beradi, ammo oddiy o‘quvchini biroz chalg‘itishi mumkin.

    Afsuski, biz temurshunoslikni temirchilikka aylantirib qo‘ydik. Biz Temurdan Lenin yasamasligimiz kerak. Yo‘q narsani ham yopishtiraverish Amir Temur obro‘sini tushirib qo‘yadi, bor narsalarni haqiqatdan chekinmasdan yozish kerak. Shu bois dunyoda birinchi bo‘lib roman yozgan inson Servantes aytadi: “Qallob tarixchilarni soxta pul yasovchilardek qatl etish kerak” deb. Ispaniya tarixida faqat soxta pul yasovchilargina o‘limga hukm qilingan.

    Shu bois tarixni to‘g‘ri yozish kerak. Tarix buyurtma bilan, havas bilan yozilmaydi, tarix tarixligicha yoziladi. Temur haqida qon bilan, iymon bilan yoziladi. O‘z tarixidan yuz o‘girgan qavm va millatlar nomard hisoblanadi. Agar biz tarixiy haqiqatni buzsak ota-bobolar nomiga chiziq tortgan bo‘lamiz.

    24.04.2019, 22:31   Izoh (0)   30494
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Namanganda “Bibliobus” faoliyati yo‘lga qo‘yildi

    22.04.2019, 22:02

    “Yosh kitobxon” tanlovining 2019-yilgi nizomi tasdiqlandi

    11.04.2019, 22:15

    Qashqadaryodagi kollejda o‘quvchilar ishlab topgan 20 mln so‘m evaziga innovatsion kutubxona tashkil etildi

    08.04.2019, 21:49

    O‘zbekistonda “Yosh kitobxon” tanlovining 2019-yil mavsumiga arizalar qabuli boshlandi

    04.04.2019, 23:19

    Surxondaryoda “Alpomish” dostoni kitobining taqdimoti bo‘lib o‘tdi

    31.03.2019, 19:48

    O‘zbekistonda kitoblari eng ko‘p chop etiladigan adiblar nomi ma’lum bo‘ldi

    31.03.2019, 11:45
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Ichkaridan nazar: Imzo fabrikasi qanday ishlaydi?


    InfinBANK’dan VISA kartasi endi Swoo Pay ilovasida


    Kia O‘zbekiston bozorini egallamoqda: 2025-yilning birinchi yarmida rekord darajadagi sotuvlar


    Centrum Air 25-iyuldan Toshkent — Seul to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarini boshlaydi 


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    Neo Insurance — sug‘urta bozoridagi raqamli o‘zgarishlarning 2 yillik natijasi 


    O‘zbekistonda yangilangan HAVAL H6 rasman ishga tushirildi


    Ipak Yo‘li Bankdan Tradeloan: xalqaro bitimlarni moliyalashtirish


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda


    O‘zbekiston Milliy banki xalqaro kapital bozorida 400 mln AQSH dollarlik obligatsiyalarni muvaffaqiyatli joylashtirdi


    Turizmdagi trendlar 2025: Xitoyda Markaziy Osiyoga – Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘izistonga qiziqish o‘smoqda


    Chiqim va kirim: nazorat sari ilk qadam


    Beeline Uzbekistan hududlarda raqamli rivojlanishni jadallashtirmoqda


    riitm aqlli platformasi O‘zbekiston tinglovchilariga 30 million trek taklif etmoqda

     

    Tavsiya etamiz

    Kreml soyasidagi jumboqlar: sirli ravishda vafot etgan rossiyalik tadbirkor va amaldorlar

    10 iyul, 20:40

    Isroilning G‘azodagi qirg‘ini yagona emas: Insoniyat tarixidagi eng yirik genotsidlar qanday sodir bo‘lgandi?

    10 iyul, 19:12

    Patriot: Isroil voz kechgan, Ukraina esa ko‘prog‘iga ega chiqishni istayotgan yarim asrlik tizim haqida nimalar ma’lum?

    8 iyul, 20:45

    “O‘lim sharbati”: SSSRda Stalindan so‘ng ikkinchi qudratli shaxs nomi berilgan qurol qanday paydo bo‘lgandi?

    6 iyul, 15:23
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Yaponiyada buvilarni ijaraga olish servisi ommalashmoqda

    Dunyo | 12 iyul, 09:35

    “Mantiqsizlik. Bu futbol uchun qora kun” — “Kristal Pelas” Yevropa Ligasidan chetlatildi

    Sport | 12 iyul, 09:14

    Toshkent va Farg‘onada universitetlar kafedra o‘qituvchilari pora bilan ushlandi

    O‘zbekiston | 12 iyul, 08:57

    Jeyn Birkinga tegishli bo‘lgan birinchi Hermes Birkin sumkasi kimoshdi savdosida 7 mln yevroga sotildi

    Layfstayl | 12 iyul, 08:40

    “Real Madrid” yozda to‘rt futbolchi bilan xayrlashishi mumkin

    Sport | 12 iyul, 08:10
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.