Bugun oshpazlik — bu shunchaki taom tayyorlash emas, balki san’at, innovatsiya va madaniyatni o‘zida mujassam qilgan kuchli vositadir. Global gastronomik sahnada milliy taomlarimizni zamonaviy yondashuv bilan dunyoga tanitayotgan vatandoshlarimiz safida Suhrob Mahmudov alohida o‘rin egallaydi. Suhrob o‘zbek milliy taomlarini nafaqat mahorat bilan tayyorlaydi, balki ularni nozik did bilan qayta yaratib, dunyo oshxonasi bilan uyg‘unlashtira olgan, taomlarni dasturxonga yangicha talqinda taqdim etayotgan mutaxassisdir.
Suhrob Mahmudov — xalqaro sertifikatga ega, Fransiyadagi dunyoga mashhur Le Cordon Bleu oshpazlik maktabi bitiruvchisi bo‘lib, ayni paytda “O‘zbekiston oshpazlar assotsiatsiyasi” va boshqa bir qator uyushmalarning faol a’zosi hisoblanadi. U o‘z sohasida zamonaviy gastronomiya texnikalari, taom dizayni va oziq-ovqat madaniyatlari integratsiyasi bo‘yicha yetakchi ekspertlardan biri sanaladi. Bir qator xalqaro gastronomik tadbirlar, festivallarda hakamlar hay’ati a’zosi, ekspert sifatida qatnashgan. 2017-yilning oktyabrida Qozog‘istonning Olmaota shahrida bo‘lib o‘tgan “Chef Battle — BBQ 2017” chempionati shular jumlasidan.
Bugungacha olib borgan faoliyati davomida O‘zbekistondagi yuqori darajadagi mehmonxonalarda bosh oshpazlikdan tortib, Fransiya, BAA, Malayziya kabi mamlakatlardagi xalqaro festivallarda o‘zbek milliy taomlarini namoyish qilgan. Tinimsiz mehnati ortidan bugun u xalqaro miqyosda tan olingan shef-oshpaz darajasiga yetdi. O‘zbek milliy taomlari va zamonaviy dunyo oshxonasi uslublarini muvaffaqiyatli uyg‘unlashtira olgan Suhrobning professional faoliyati allaqachon ko‘pchilikning nazariga tushib ulgurdi.
— Ayting-chi, oshpazlikka qiziqishingiz qayerdan boshlangan? Ilk tajribangiz haqida gapirib bersangiz.
— Bolaligimda buvim pishirgan ovqatlarning mazasi hamon esimda. Juda pazanda bo‘lganlar. Ular oshxonada bo‘lgan vaqt, butun hovliga ishtahani qitiqlaydigan hid taralib turardi. Men esa ularga yordam berishni, taom pishirayotganlarida yonlarida bo‘lishni yoqtirardim. Tabiiyki, bu jarayonda ulardan ko‘p narsa o‘rganganman.
Birinchi pishirgan taomim — palov. O‘shanda uyimizda oilaviy bayram qilayotgandik. Men damlagan osh hammaga yoqqan, hatto buni qanday uddalaganimdan ko‘pchilik hayron ham qolishgandi. O‘shanda eshitgan maqtovlardan o‘zimni xuddi haqiqiy oshpazlardek his qilganman (kuladi). Shundan keyin bu kasbga jiddiy yondasha boshladim, professional shug‘ullanishga qaror qildim.
— Siz Fransiyadagi nufuzli Le Cordon Bleu akademiyasini bitirgansiz. Bu yerda o‘qish sizga qanday imkoniyatlarni berdi?
— Parijdagi mashhur oshpazlik maktabida tahsil olish men uchun katta sharaf edi. Dunyoga dong‘i ketgan Le Cordon Bleu’da men fransuz oshxonasi sir-asrorlaridan tashqari, an’analar va zamonaviylikni uyg‘unlashtirish orqali yangicha uslub yaratishni ham o‘rgandim. Bu yerda o‘qish davomida taomga bo‘lgan munosabatim butkul o‘zgardi. Oshpazlik shunchaki ovqat pishirib, odamlarning qornini to‘ydirish emas, balki alohida ijodiy yondashuv talab qilishini anglab yetdim. Bu yerda olgan bilimlarim avvalo o‘zimga bo‘lgan ishonchimni yanada mustahkamladi, professional darajaga ko‘tarilishimda katta rol o‘ynadi.
— Ilk professional faoliyatingizni qayerda boshlagansiz?
Dastlabki ish tajribamni 2019-yilda Samarqanddagi “Sahid Zarafshon” mehmonxonasida bosh oshpaz sifatida boshlaganman. Bu davr karyeramdagi muhim bosqichlardan biri bo‘ldi, desam yanglishmayman. Tabiiyki, mehmonxonaga asosan turli davlatlardan kelgan turistlar tashrif buyurishgani uchun, taom pishirish alohida yondashuvni talab qilardi. Masalan, hindlar mol go‘shti yemaydi, kimdir vegetarian, yana kimdadir turli mahsulotlarga allergiyasi bo‘lishi mumkin. Shunga qaramay, mijozlar milliy taomlarimizni tatib ko‘rishni istashadi, bunday vaziyatlarda kreativ yondashuv juda muhim. Bundan tashqari, xalqaro darajadagi oshpaz, albatta, dunyoviy bilimlar, xalqlarning madaniyati va oz-moz tibbiyotdan xabardor bo‘lishi kerak.
Mening holatimda ham mehmonlarning didini o‘rganish, milliy taomlarimizni xorijliklar uchun zamonaviy uslubda taqdim etish zarurati tug‘ildi. Ana shu zarurat ortidan, restoran menyusini o‘zbekona milliy ruhni saqlab qolgan holda yangicha uslubda tayyorlangan taomlar bilan qayta tuzib chiqdik. Masalan, vegetarianlar uchun maxsus palov, fransuzcha uslubda tayyorlangan qator o‘zbek milliy taomlari o‘sha davrda yaratilgan mualliflik retseptlarimdan. Ayniqsa, biz go‘shtsiz tasavvur qilolmaydigan palovni vegetariancha shakli xorijlik mehmonlar orasida tezda mashhur bo‘lib ketdi. Albatta, bu kabi e’tiroflar meni yangiliklar qilishga ilhomlantiradi.
Men har doim qanday qilib an’anaviylikni saqlab qolgan holda taomga yangilik olib kirish mumkinligi haqida o‘ylardim. Ehtimol, qolgan hamkasblarimdan ajratib turadigan jihatim shu bo‘lsa kerak. Men allaqachon mavjud taomlarga boshqa rakursdan qarayman, ularni butunlay boshqacha uslubda, original tarzda taqdim etish yoqadi. Masalan, yozuvchi va shoirlar alifbodagi bor harflardan foydalanishadi, lekin har birining yaratgan asari o‘ziga xos, to‘g‘rimi? Men ham oshxonaga kirgach bor masalliqlardan “o‘z asarim”ni yaratishga intilaman.
— Xalqaro darajadagi oshpaz sifatida jahon miqyosidagi tadbirlarda faol qatnashib kelmoqdasiz. Jumladan, Parijda bo‘lib o‘tgan o‘zbek oshxonasi festivalidagi ishtirokingiz haqida nimalar deya olasiz?
— 2023-yili Parij shahrida bo‘lib o‘tgan O‘zbekistonlik. Generating Ideas xalqaro forumi doirasida Pepsi kompaniyasi tomonidan O‘zbekiston milliy taomlari festivali tashkil etildi. Bu festival men uchun nafaqat professional, balki milliy g‘urur masalasi ham edi. O‘zbek milliy taomlari orqali an’ana va qadriyatlarimiz, boy madaniyatimizni dunyoga tanitish imkoniyatdan maksimal foydalanish uchun bor mahoratimni ishga soldim. Toshkentcha norin, Qashqadaryo tandir-go‘shti, palov kabi milliy taomlarimizni Parij sahnasida taqdim etish bu — madaniyatimizni, tariximizni, jumladan, o‘zbek xalqini dunyoga tanishtirish demakdir.
Bu kabi tadbirlar xalqaro do‘stlik va madaniy aloqalarni mustahkamlashda muhim vosita bo‘lib xizmat qiladi. Bu jihatdan ishimiz qaysidir ma’noda diplomatlarnikiga o‘xshash. Biz ham pishirgan taomlarimiz orqali xalqlar o‘rtasidagi o‘zaro bordi-keldi, do‘stlik aloqalarini mustahkamlashga hissa qo‘shishimiz mumkin (kuladi).
Masalan, o‘sha festival davomida milliy taomlarimizni tatib ko‘rgach, O‘zbekiston, uning tarixi va madaniyati haqida qiziqib so‘raganlar ko‘p bo‘ldi, aksariyati sayyoh sifatida tashrif buyurish istagida ekanliklarini aytishdi. Mashhur fransuz siyosatchisi va diplomati Taleyran-Perigorning bir gapi bor: “Elchining eng yaxshi yordamchisi bu — uning oshpazi”. Bu fikrga to‘liq qo‘shilaman.
— Kelajak rejalaringiz qanday?
— Har bir oshpazda bo‘lgani kabi, menda ham o‘z restoranimni ochish niyatim bor. Albatta, u yerda an’anaviy o‘zbek milliy taomlarini mijozlarga o‘zim yaratgan zamonaviy uslubda taqdim qilaman. Bundan tashqari, yosh oshpazlarga mentorlik qilish, ularga o‘zimdagi bor tajribani ulashishni rejalashtiryapman. Umid qilamanki, yaqin kelajakda o‘z oldimga qo‘ygan maqsadlarimga erishaman. Muhimi, bir joyda to‘xtab qolmaslik, yangilik yaratishda davom etish.
Suhrob Mahmudov bugun nafaqat o‘zbek milliy taomlarini xalqaro miqyosga olib chiqayotgan mutaxassis, balki yangi avlod oshpazlari uchun ilhom manbaidir. U yaratgan har bir taom an’anaviylik, kreativlik va kasbga muhabbat uyg‘unligidan iborat. Suhrob doimo zamonaviylikka intiladi va buni quyidagicha izohlaydi: “Kuchli oshpaz har doim an’analarni hurmat qiladi, lekin uni yangilashdan cho‘chimaydi”.
Ziyodbek Ismoilov suhbatlashdi
Izoh (0)