Turkmaniston prezidenti Gurbanguli Berdimuhamedov raisligida 29-mart kuni bir kun oldin bo‘lib o‘tgan parlamentning yangi palatasi — Xalq Maslahati uchun saylovlar natijasiga bag‘ishlangan Vazirlar Mahkamasining yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Bu haqda Turkmaniston davlat axborot agentligiga tayanib, “Xronika Turkmenistana” xabar berdi.
Foto: “Xronika Turkmenistana”
Turkmanistonda Saylov va referendumlarni o‘tkazish bo‘yicha markaziy komissiya raisi Gulmurad Miradov saylovlar haqiqiy deb topilganini aytdi va davlat rahbarini Milliy kengashning Xalq Maslahati palatasiga a’zo etib saylangani bilan tabrikladi.
Xalq majlisining amaldagi raisi Gulshat Mammedova ham Berdimuhamedovni parlamentga saylangani bilan tabrikladi, uning so‘zlariga ko‘ra, saylovchilarning 100 foizi prezident nomzodiga ovoz bergan, shuningdek, tashqi ishlar vaziri Rashid Meredov va boshqa bosh vazir o‘rinbosarlari ham davlat rahbarini qutladi.
Qayd etish joizki, 2020-yil sentabr oyida qabul qilingan yangi tahrirdagi Turkmaniston konstitutsiyasining 73-moddasiga muvofiq, prezident Turkmaniston Milliy Kengashining a’zosi yoki deputati bo‘lishi mumkin emas.
Konstitutsiyaning yangi tahriri Adliya vazirligining veb-saytida hali chop etilmagan, ammo 2020-yil 26-sentabrda o‘zgartirishlar “Neytral Turkmaniston” gazetasida e’lon qilingan.
Milliy Kengash — parlamentning umumiy nomi, u ikki palatadan - Xalq Maslahati va Xalq Majlisidan iborat.
Bundan ko‘rinib turibdiki, hozirgi davlat rahbari na Majlis deputati va na Xalq Maslahati a’zosi bo‘lishi mumkin. Konstitutsiyaning 78-moddasi barcha sobiq prezidentlarga yangi palatada o‘ringa ega bo‘lishni kafolatlaydi, ammo Berdimuhamedov hali o‘z lavozimini tark etmagan.
Shuningdek, 87-modda Xalq Maslahati a’zolari va Xalq Majlisi deputatlariga bir vaqtning o‘zida Vazirlar Mahkamasi a’zosi lavozimini egallashni taqiqlaydi, Berdimuhamedov esa bunga zid ravishda Vazirlar Mahkamasining raisidir.
Ma’lumot uchun, Xalq Maslahati 56 a’zodan iborat. Ulardan 48 nafari beshta viloyat va Ashxobod shahri tomonidan, yana 8 nafari prezident tomonidan tayinlanadi. 8-martgacha davom etgan ro‘yxatga olishdagi 111 nomzod orasida amaldagi prezident bo‘lmagan. Biroq davlat axborot agentligi hisobotida 112 nomzod tilga olingan. Ya’ni, Berdimuhamedov boshqa nomzodlar ro‘yxati e’lon qilinganidan keyin ro‘yxatdan o‘tgan yoki u o‘z nomzodini o‘zi ko‘rsatgan.
Eslatib o‘tamiz, Turkmanistonda 28-mart kuni birinchi marta parlamentning yuqori palatasi — Xalq Maslahati uchun saylovlar bo‘lib o‘tdi.
Avvalroq Saylov va referendumlar bo‘yicha markaziy komissiya 111 nafar nomzodni ro‘yxatdan o‘tkazgani haqida xabar qilingan. Nomzodlarning 16 nafari Ashxobod shahar va viloyati xalq maslahati (xalq kengashlari) tomonidan ko‘rsatilgan.
Saylov kampaniyasi 8—27-mart kunlari bo‘lib o‘tdi. “Xronika Turkmenistana” mamlakatda saylovlar bilan bog‘liq birorta siyosiy faollik sezilmaganini ma’lum qildi.
Ma’lumot uchun, mamlakat hayotiga bag‘ishlangan “Buyuk yutuqlar xronikasi”ning 2019-yilda chop etilgan 13-tomida Xalq Maslahati yig‘ilishi (o‘sha paytda u maslahatchi organ edi)da ikki palatali parlament yaratishning taklif qilinishi yilning asosiy hodisasi deya qayd etilgan. 2021-yilda Turkmanistonda ikki palatali tizim joriy qilindi.
