Финляндия президенти Александр Стубб 18 август куни Оқ уйда бўлиб ўтган музокарларда иштирок этди. Сиёсатчи ҳозирги тинчлик ўрнатиш жараёнини ўз мамлакатининг Иккинчи жаҳон урушидан чиқиши билан қиёслади.
Баъзи халқаро оммавий ахборот воситалари бу ерда (Оқ уйда) Финляндия президентининг нима қилаётганини сўраши мумкин. Менимча, бунинг сабаби шундаки, биз кичик давлат бўлсак-да, Россия билан салкам 1300 километрдан ортиқ узун чегарага эгамиз. Шубҳасиз, бизнинг Россия билан Иккинчи жаҳон уруши, Қишки уруш ва Давомли урушдан бошлаб ўз тарихий тажрибамиз ҳам бор.
Агар бугунги ҳолатимизга ижобий нуқтаи назардан қарайдиган бўлсак, биз 1944 йилда ечим топган эдик ва ишончим комилки, 2025 йилда ҳам Россиянинг агрессив урушига барҳам бериш, узоқ муддатли ва адолатли тинчликка эришиш учун ечим топа оламиз, дея таъкидлади Стубб.
Айнан шу учрашувда президент Владимир Зеленский нозик масалалар, жумладан, ҳудудлар масаласи фақат америкалик ҳамкасби Дональд Трамп ва Россия президенти Владимир Путин билан уч томонлама учрашувда ҳал этилишини таъкидлаган.
1939 йил 30 ноябрда совет-фин ёки Қишки уруш бошланиб, 1940 йил 13 мартгача давом этди. Мамлакатлар ўртасида тинчлик шартномаси имзоланди, натижада Карелия бўйни (иккита сув ҳавзаси орасида жойлашган қуруқлик), Ладога кўлининг ғарбий ва шимолий соҳиллари ҳамда Фин қўлтиғидаги бир қатор ороллар СССР назоратига ўтди. Умумий ҳисобда Финляндия ўзининг 11 фоиз ҳудудидан айрилади. Бироқ мамлакат суверенитетини сақлаб қолади.
“Қишки уруш” натижасида СССР 126 минг аскаридан айрилган бўлса, Финляндия атиги 22 минг жангчисини йўқотади. Кўпгина мутахассисларнинг фикрига кўра, айнан Финляндия билан урушдаги муваффақиятсизлик Қизил армия обрўсига путур етказган ва бу Гитлернинг бир йилдан сўнг СССРга ҳужум уюштириш ҳақида қарор қилишида муҳим рол ўйнаган.
Украинадаги урушнинг якуни қандай бўлиши номаълум. Бироқ ҳозирги Украина 1939 йилги Финляндия вазиятидан анча яхшироқ позицияда. “Қишки уруш” даврида СССР аҳолиси Финляндия аҳолисидан ўттиз беш баравар кўп бўлган бўлса, Россия аҳолиси Украинаникидан атиги уч баробар кўп, холос. Бундан ташқари ҳозирда Европа ҳамда жаҳон ҳамжамияти Украина борасида деярли якдил фикрга эга ва Киевга катта ёрдам кўрсатмоқда. Финляндия эса қудратли рақиб қаршида деярли ёлғиз қолган эди.
Изоҳ (0)